Ketoz Nedir?

Ketoz, enerji gereksinimi duyan vücudun yağı parçalaması ile büyük miktarda keton cisimciklerini ortaya çıkması sonucu hücrelerin karbonhidrat gereksinimlerine verilen isimdir. Yani kısaca gereğinden az karbonhidrat tüketimi sonucu vücut kendini ketoz denen metabolik bir yapıya sokar. Ketozlar molekül başına bir keton grubu barındırır.  

Diyabetik Ketoz Nedir?

Ketozun oluşumu, hayatı ciddi anlamda tehdit edebilecek şeker hastalığının acil bir komplikasyon olarak ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu duruma diyabetik ketoz denir. Genellikle tip 1 diyabette görülse de, diyabet hastası olan her birey diyabetik ketoz olmaya da adaydır.    

Diyabetik ketoz, diyabet hastalığının en ölümcül halidir. Daha önce diyabet teşhisi konmamış biri bile ilk teşhis olarak diyabetik ketoz geçirebilir.  

Ketoasidoz Nedir?

Diyabetik ketozun alkol ya da uzun süreli açlık sonucu oluşması durumuna ketoasidoz denmektedir. Diyabetik ketoz ile aynı özellikleri taşımaktadır. Vücudun yağ yakması sonucu kana karışan asidozlar vücudun asit-baz dengesinde bozulmaya yol açar. Bu tip durumda olan bir hastaya acil müdahale gerekmektedir. 

Ketosidoz Belirtileri Nedir?

Ketoasidozun belirtilerini bilmek, bu tip bir durumla karşılaşıldığında erken bir müdahale ile yaşama şansını arttırmaya yardımcı olur. Ketoasidozun sıklıkla görülen belirtileri şunlardır:

• Çok sık idrara çıkma
• Sürekli susuz hissetme
• Kan şekerinin artışı (hipoglisemi)
• Kusma ve mide bulantısı
• Nefeste meyve kokusu
• Bilinç kaybı
• Cilt kuruluğu
• Aşırı halsizlik

Özellikle tip 1 diyabet hastaları bu belirtileri düzenli yaşamaları durumunda acil olarak hastaneye gitmeleri gerekmektedir. 

Ketoz Hangi Şekerdir?

Ketozlar molekül başına bir keton barındıran moleküllerdir. 3-8 arasındaki karbonlu şekerlerin tümü ketoz listesine girer. Keton basit şekerler grubuna girmektedir. 

Ramnoz Bir Ketoz Şekeri Midir?

Ramnoz ketoz şekeri değildir. Hdirojen atomu içerdiğinden dolayı ramnoz deoksi şeker sınıfına girer. 

Sükroz Bir Ketoz Şekeri Midir?

Sükroz indirgeyici bir şeker değildir. Bir şekerin ketoz olabilmesi için keton grubu olan monosakkritlerden olmalıdır. Bundan dolayı sükroz, keton şekeri değildir. 

Gliseraldehit Bir Ketoz Mudur?

Gliseraldehit üç karbonlu bir monosakkarittir. Aldozlar arasında en basit moleküle sahiptir. Aldoz grubunda yer alan bir monosakkarit olduğundan ketoz grubuna girmez. 

Riboz Bir Ketoz Mudur?

Riboz doğada oldukça fazla karşımıza çıkan bir monosakkarittir. Ribozlar karbonlu aldoz grubundandır. Bundan dolayı bir ketoz değildir. 

Nişasta Ketoz Mudur?

Nişasta suda çözünmeyen kompleks bir karbonhidrattır. Kimyası daha detaylı bir şekilde incelendiğinde, parçalandığında maltoz, glikoz ve dekstrine dönüştüğü görülür. Nişasta doğrudan ketoz grubunda yer almaz. Nişastanın parçalanması ile elde edilen gıda ürünleri arasında yüksek früktozlu şurup da bulunur. Früktoz ketoz grubundan olsa bile nişasta türevi olduğundan nişastanın doğrudan ketoz grupta olduğu söylenemez. 

Arabinoz Ketoz Mudur?

Arabinoz bir aldopentozdur. Aldopentozlar, 5 karbonlu aldozlardır. Bu tanıma göre arabinozun ketoz olmadığı ortaya çıkmaktadır. 

Aldozu Ketoza Nasıl Dönüştürürsünüz?

Aldozlar Lobry-de Bruyn-van Ekenstein dönüşümü sayesinde ketoza izomerize edilebilir. Bu dönüşüme göre Glukoz çözeltisi üzerine 0.05N alkali çözeltisi eklenir. Böylece ortamda mannoz, glukoz ve früktoz oluşmuş olur. İndirgen olmayan şekerler aynı derecede reaksiyon vermezler. Bunun nedeni aldehit ya da keton içermemeleridir.

Aldoz ve Ketoz Arasındaki Fark Nedir?

Aldoz ve ketoz hem kimyaları hem de içeridikleri karbonhidratlar bakımından birbirlerinden farklı özelliklere sahiptirler. Aldozlar ve ketozlar arasındaki farklar şunlardır:

• Aldoz, aldehit grubuna ait bir monosakkaritken; ketoz her bir molekülünde bir keton içeren şekerdir. 
• Aldozlar bitkisel kaynaklıdır (örneğin glikoz) Ketoz ise işlenmiş gıdalarda bulunur. (örneğin früktoz)
• Keton grubundaki karbon atomu aldozlara göre hep bir azdır. 
• Seliwanoff testine göre aldozlar yavaş tepki veren ve açık pembe renk üreten karbonhidratlardır; ketozlar ise Rezorsinol ile tepkimeye girerek koyu renk elde ederler. 

Fruktoz Ketoz Mudur?

Fruktoz altı karbonlu bir monosakkarittir. Aynı zamanda ketoz grubundadır. Frukoz fazla kullanıldığında ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Özellikle alkol içerisinde bulunan frukoz diyabetik ketoza yol açabilen etkenlerin başında gelmektedir. 

Fruktoz Neden Bir Ketozdur?

Fruktoz molekül başına bir keton grubu barındırmaktadır. Fruktozun keton grubu çift bağlı oksijendir. Fruktoz monosakkaritlerin keton içeren grubundandır. Bundan dolayı früktoz bir ketozdur. 

Hangi Karbonhidratlar Ketozdur?

Molekül başına bir keton bulunduran karbonhidratlar ketoz grubuna dâhildir. Ketoz olan karbonhidratlar şunlardır:

• Üç karbonlu ketozlar: dihidroksi aseton
• Dört karbonlu ketozlar: eritruloz
• Beş karbonlu ketozlar: ksiluloz, ribuloz
• Altı karbonlu ketozlar: fruktoz, tagatoz, sorboz, piskoz 
• Yedi karbonlu ketozlar: sedoheptuloz
• Sekiz karbonlu ketozlar: 3-manno-oktuloz

Maltoz Bir Ketoz Mudur?

Maltoz bir ketoz değildir. Maltoz doğada serbest bir şekilde bulunmaz. Nişastanın yapısında yer alır ki nişasta bir polisakkarittir. 

Maltodextrin Bir Ketoz Mudur?

Maltodekstrin gıdaların içinde bulunan bir katkı maddesidir. Yapay karbonhidrat olan maltodesktrin, kısmi hidroliz ve bitkisel nişastadan oluşur. Maltodekstrin bir ketoz değildir. 

Pentoz Bir Ketoz Mudur?

Pentoz beş karbonlu bir monosakkarittir. Pentoz başlı başına bir ketoz olarak söylenemez ancak 2 numaralı pozisyonunda bir keton grubu yer alabilir. Genel formülü arabinoz ve ksiloz olan 5 karbonlu bir yapıdadır. Ksiloz bir ketozdur.