Unutkanlık Hastalığı Nedir?

Hayata geldiği ilk dakikadan itibaren öğrenmeye ve bu öğrenileni yaşamın her alanında kullanmak için belleklerine tutan insanlar, çeşitli nedenlerden dolayı bu bilgileri depolamayı bırakır ve unutkanlık başlar. Unutkanlık hastalığı yaşam konforunuzu azaltabileceği gibi ileri boyutlara ulaşması durumunda farklı sorunların da ortaya çıkmasına neden olabilir. Unutkanlık hastalığı yaşlanma sürecinin normal bir parçası olabilse de, aynı zamanda hastalık veya durumların bir belirtisi veya ilaç ve prosedürlerin bir yan etkisi de olabilir.

Unutkanlık Hastalığı Neden Olur?

İnsan belleği, yaşlanmadan önemli ölçüde etkilenebilir. Vücut yaşlandıkça, beyin gibi hayati organlarda çeşitli işlemler ve kimyasal reaksiyonlar meydana gelir. Bu arada bu değişiklikler, beynin duyusal algılardan ve anılardan sorumlu bölümlerini etkileyebilir. Bu, yaşlı insanlar için yeni şeyler öğrenmenin veya yeni bilgileri akılda tutmanın neden daha zor olduğunu açıklayabilir.

Yaşlanmanın dışında çeşitli etkenler de unutkanlığa neden olabilir. Amnezik sendrom olarak da bilinen amnezi, bir kaza veya yaralanma gibi bir travmadan sonra hafıza kaybı ile karakterize edilen sorundur. Yaygın inanışın aksine, bu öz kimliğin kaybıyla sonuçlanmaz; ancak kişi, travmadan önceki olayları hatırlamakta veya kazadan sonra kısa süreli hafızayı korumakta zorlanabilir. İlaç kullanımı da unutkanlık hastalığına neden olabilir. Özellikle antidepresan gibi bir dizi ilacın beynin kimyasını değiştirdiği ve sonunda organın bilgi depolama veya bilgi alma yeteneğini etkilediği keşfedilmiştir. 

Bireyin yaşam tarzı da unutkanlık hastalığına neden olabilir. Son zamanlarda, uyku sırasında beynin günün aktivitelerini tekrarladığı ve nöronların yeni bağlantılar kurduğu keşfedilmiştir. B12 vitamini eksikliği yaşamak, sigara ve alkolün aşırı tüketimi de unutkanlığa neden olur. 

Unutkanlık Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Unutkanlık hastalığının belirtileri şunlardır:

• Kısa süreli hafıza kaybı
• İsimleri hatırlayamama
• Daha önce bildiğiniz yerlerde kaybolmak
• Bilinç bulanıklığı ve konfüzyon
• Yaşam becerilerinin kademeli kaybı
• Geveleyerek konuşma veya iletişim kurma yeteneğinin kaybı
• Aynı şeyleri defalarca tekrarlamak
• Öğrenme yeteneklerindeki değişiklikler
• Davranış veya ruh halindeki ani değişiklikler

Unutkanlık Hastalığının Teşhisi Nasıl Konulur?

Yukarıdaki belirtilere sahip olan kişiler mutlaka psikoloji ve nöroloji bölümlerinde muayene olmalıdır. Kişiye unutkanlık hastalığı teşhisi konması için bu kliniklerde muayene edilmelidir. Unutkanlık, hayat kalitenizi olumsuz yönde etkileyeceğinden ötürü muayene sürecinizi çok uzatmadan yerine getirmeniz için harekete geçmeniz gerekir. Teşhis ve unutkanlık derecesinin belirlenmesi için uzmanlar tarafından hazırlanan sorular hastaya sorulur. Bu sorular genellikle hastanın kendi hayatı ile ilgili sorulardır. En son yapılan aktivite, hastanın tanıdığı kişiler ile ilgili bilgiler, haftanın günleri gibi sorular buna örnektir.

Unutkanlık Hastalığı Nasıl Önlenir?

Unutkanlık hastalığını engellemeniz için hafızanızı kuvvetlendirmeniz gerekir. Kitap okumak, bol su içmek, dengeli beslenmek, hafızayı kuvvetlendiren besinleri tüketmek, insan ilişkilerini geliştirmek, bulmaca çözmek gibi eylemler hafızanızı kuvvetlendirmenize yardımcı olur. 

Unutkanlık Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Unutkanlık hastalığı tedavisindeki ilk aşama unutkanlığa neden olan sorunu bulmaktır. Doğru tedavi için unutkanlık nedeni epey bir gözlemlenmiş olmalıdır. Erken tanı konulup tedaviye başlanmayan unutkanlık, zamanla Demans ve Alzheimer gibi daha ileri derece hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.  Son yapılan araştırmalar, Alzheimer hastalığının 60 ila 75 yaşları arasında ortaya çıkabilmesine rağmen, beyindeki hasarın en az 20 yıl önce başlamış olabileceğini ortaya koymuştur. 

Psikolojik nedenlerden dolayı unutkanlık yaşayan kişiler psikiyatri kliniğine sevk edilir ve psikiyatr kontrolünde ilaç tedavisine başlanır. Vitamin ve mineral eksikliği sonucu oluşan unutkanlık hastalığı ise doğru bir beslenme programı ile tedavi edilebilir. 

Unutkanlık Hastalığını Ne Tetikler?

Özellikle genç insanlarda görülen unutkanlık hastalığını tetikleyen bazı unsurlar bulunur. Tiroit, diyabet hastalığı gibi rahatsızlıklar tedavi edilmediğinde unutkanlığa yol açabilir. Erken yaşta yaşanan nörolojik travmalar ve beyin ameliyatı gibi tedaviler de unutkanlığı tetikleyebilir. 

Yüksek zekâ da unutkanlığı tetikleyebilir. Güçlü bir beyne sahip olan kişiler bazı anıları gereksiz görebildiği için ilerleyen süreçlerde hatırlamayabilir. Yaşlılığa bağlı unutkanlıkta ise ana neden bunamadır. 

Unutkanlık Hastalığına Hangi Besinler İyi Gelir?

Unutkanlık hastalığına iyi gelen besinler şunlardır:

• Balık
• Ispanak
• Tarçın
• Ceviz
• Nar ve nar suyu

Balık

Özellikle yağlı balıklar içerisinde bulunan Omega 3 yağ asitleri sayesinde DHA’nın beyin hücreleri arasındaki iletişimini artırır. DHA,  beynin gri bölgesinde bulunan ve beyin hücre zarları için hayati önem taşıyan bir kaynaktır. Unutkanlığa karşı haftada en az iki gün balık tüketimi önerilir. Bu noktada dikkat edilmesi gereken nokta balıktaki cıva oranının düşük olmasıdır. Köpek balığı, uskumru, turna balığı, ton balığı gibi balıklar cıva oranı açısından yüksek olduğu için unutkanlığa karşı önerilmez. 

Ispanak

Vitamin ve mineral açısından oldukça zengin olan ıspanak, vücudun her işlevine olumlu yönde katkılar verir. Ispanak beynin sinir hücrelerini yenileyerek, stres ve benzeri durumlardan oluşan unutkanlığı giderebilir. Ispanak, bilişsel ve davranışsal sorunlara karşı da ciddi faydalar sağlar. Bu da soyut zekânın gelişmesine yardımcı olarak beyni daha etkin bir şekilde çalıştırmanıza yardımcı olur. 

Tarçın

Tarçın, dünyada en çok kullanılan baharatlar arasında yer alır. Yemeklerinizi tatlandırabileceğiniz bu baharat, zihni güçlendirerek hafızayı kuvvetlendirir. İnsanlar üzerinde yapılan araştırmalarda tarçın tüketimi ile ilişkili beyin faydaları arasında iltihaplanmanın azalması, hafızanın artması, dikkatin artması ve gelişmiş bilişsel işlem yer alır.

Ceviz

Ceviz, bilişsel işlevinizi, hafızanızı, konsantrasyonunuzu ve bilgi işlem hızınızı iyileştirebilecek kuruyemişlerin başında gelmektedir. Antioksidan içeriği yüksek olan ceviz, aynı zamanda pek çok vitamin ve mineral içerir. Aynı zamanda beyin sağlığına faydaları olduğu bilinen bir omega-3 yağ asidi olan alfa-linolenik asit kaynağı taşıyan tek kuruyemiş de yine cevizdir.

Nar ve Nar Suyu

C vitamini açısından oldukça zengin bir besin olan nar, vücudu çeşitli sorunlara karşı korur. Özellikle Alzheimer üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda bilim insanlarının çoğu,  Alzheimer'ın beyinde Beta Amiloid adı verilen plak birikiminin bir sonucu olduğuna inanmaktadır. İnsan beyninde çözülebilen protein bu yüzden vardır; ancak bu protein çok fazla olduğunda birikir ve nöronlara zarar verebilir. Düzenli olarak nar ya da nar suyu tüketimi, fazla plak birikimini engelleyerek Alzheimer olma riskini düşürür. 

Unutkanlık Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?

Unutkanlık hastalıklarından mustarip olan biri, hayat konforunda ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabileceği için bazı noktalara dikkat etmeleri gerekir. Özellikle Demans ve Alzheimer gibi ilerlemiş vakalarda kişi yakınlarından destek almadan yaşamını idame ettiremez. Bu yüzden bu tip hastalara karşı hassas yaklaşılmalı, yaşam konforları yüksek seviyelerde olacak şekilde sağlanmalıdır. Yaşlı bireylerde kullanılacak ilaçlar, öğün atlama ve uyku gibi noktalara dikkat edilmelidir. Unutkanlık sorunu ile başa çıkmak isteyen biri yaşı kaç olursa olsun mutlaka yakınlarından destek almalı, doğru bir beslenme programı ile beslenmelidir.