Fit1001 logosearch icon
Triptofan Nedir?Yorum Ekle
0

Triptofan Nedir?

Triptofan Hangi Besinlerde Bulunur? Triptofan Faydaları Nedir?
16 dk. da okunurFit1001 Editör06 Kas 20230 Yorum
Triptofan Nedir?

Triptofan, proteinlerin oluşturduğu 20 amino asitten biri olarak tanımlanır. Esansiyel bir amino asittir. Esansiyel olduğu için insan vücudunda sentezlenemez. Bu sebeple diyet yoluyla besinlerden alınması gereklidir. Yapısındaki indol halkası sayesinde birçok bileşiğin yapısına katılır. Katıldığı bileşikler serotonin ve melatonindir.

Triptofanın karaciğerde yıkımı sonucunda nikotinik asit sentezi gerçekleşir. Triptofanın iki izomeri bulunur. Bunlar Triptofan – L ve Triptofan – D şeklindedir. Triptofan içeren besinler soya fasulyesi, soyulmamış haldeki pirinç, inek sütü, ceviz, mısır, hindi eti muz ve bezelyedir. Besinlerin içerdiği triptofan besine göre değişiklik gösterir. Triptofan besinlerde serbest halde bulunmaz. Proteinlerin vücutta sindirimi sonucunda ortaya çıkar. Triptofanın kişideki ihtiyacı kiloya göre değişkenlik gösterir. Kilogram başına 3,6 mg ila 6 mg arasında farklılık gösterir. Vücuda birçok faydası bulunmaktadır. Faydalarının kaynağı, triptofanın neden olduğu serotonin ve melatonin artışıdır. Vücuda sağladığı yararlar arasında uyku kalitesini artırması, sosyal davranışları düzenlemesi ve iştahı kontrol etmesi bulunur.

Triptofan Hangi Besinlerde Bulunur?

Triptofan içeren besinler aşağıda listelenmiştir.

  • Soya fasulyesi, bezelye
  • Hindi eti, tavuk eti, kaz eti
  • Çikolata
  • İnek sütü, yumurta, peynir, kefir, yoğurt
  • Muz, domates, çilek, üzüm, ananas
  • Fındık, ceviz, kabak çekirdeği, yer fıstığı, ay çekirdeği, badem, kaju, 
  • Sardalya, levrek, somon, uskumru, karides, ton balığı, tarak kabuğu gibi yağlı balıklar
  • Kaşar peyniri
  • Mercimek, enginar
  • Soya sütü, soya peyniri, soya sosu
  • Ispanak ve koyu yeşil yapraklı sebzeler
  • Tam buğday ekmek, soyulmamış pirinç, yulaf
  • Keten tohumu
triptofan

Triptofan Faydaları Nedir?

Triptofanın vücuda birçok faydası bulunmaktadır. Triptofanın faydaları aşağıda listelenmiştir.

  • Uyku kalitesini artırır ve uyku bozukluklarını düzeltir.
  • Elastin, kolajen türü proteinlerin yapısına katılır.
  • Bilişsel davranışları düzenler, kaygı bozukluklarını ve depresyonu önler.
  • Regl öncesi oluşan ağrı seviyesini azaltır.
  • Hafıza becerilerini artırır.
  • Saldırganlık davranışlarını kontrol eder.
  • İştahın düzenlenmesini sağlar. 
  • Serotonin içerir bu sayede mutluluk seviyelerinin artmasını sağlar.
  • Vücudun doğru işleyişi için triptofanın yeterli alımı gereklidir.
  • Sinir hücrelerinin işleyişini düzenler. 
  • Antrenman performansın artmasını sağlar.

Triptofan İçeren İlaçlar Hangileridir?

Triptofan içeriğine sahip ilaçlar ve içerikleri aşağıda listelenmiştir.

  • L – Triptofan

L – Triptofan, serotoninin amino asit prekürsörü olarak tanımlanır. Kullanımı merkezi sinir sistemindeki serotonin seviyelerinin artışını sağlar. 1989 yılında ABD’ de L –Triptofan içeriğine sahip ürünlerin eozinofili miyalji sendromuna yol açması sebebiyle kullanımdan kaldırılmıştır. Bu sendromun belirtileri arasında yorgunluk, halsizlik, nefes darlığı ve konjektif kalp yetmezliği görülmesi mümkündür.

  • 5 – HTP ( 5- hidroksitriptofan)

5 – HTP, L – Triptofanın aktif metaboliti olarak tanımlanır. 1000 mg L- Triptofanın aktive olması 100 mg 5- HTP aktive ile denktir. Bu sebeple takviyelerde sıklıkla tercih edilir. Vücuttaki faydaları; iştah kontrolünün sağlanması, depresyon ve davranış bozukluklarını önlemesi, ağrı kesici etki yaratmasıdır.

  • Melatonin Hormon Takviyeleri

Serotonin ve 5 HTP ara ürünü sonucu melatonin elde edilir. Bu üç hormon uykunun düzenlenmesini sağlar. Aynı zamanda metabolizmanın dengelenmesini sağlar, anksiyete ve depresyonun engellenmesini sağlar.

Triptofan Amino Asidi Eksikliği Belirtileri Nedir?

Triptofan, vücut tarafından sentezlenemez. Beslenme yoluyla alınması gereklidir. Besinlerle yeterli miktarda alınamadığında vücutta serotonin eksikliği görülür. Triptofan amino asidi eksikliğinin vücutta yarattığı belirtiler aşağıda listelenmiştir.

  • Sinirlilik, kaygı düzeyinde artış, gerginlik, endişe artışı vb. duygu durum bozuklukları yaşanır.
  • Saldırganlık kontrol edilemez ve agresif, saldırgan davranışlarda artış görülür.
  • Bellek kayıpları yaşanır.
  • Öğrenme güçlüğü ve konsantre kayıpları yaşanır.
  • Çocuklarda kilo kayıpları görülür.
  • Sindirim sistemi bozuklukları.
  • Sinir sistemi bozuklukları.
  • Niasin eksikliği ve buna bağlı pellegra hastalığı görülür. 
  • Deride kızarıklıklar.

Triptofan Eksikliği Neden Olur?

Triptofan vücutta sentezlenemez, besinlerle dışardan alınması gereklidir. Yetersiz ve dengesiz beslenmeyle alınması gereken triptofan karşılanamaz. Sonucunda triptofan eksikliği görülür. Normal bir beslenme düzeninde günlük yaklaşık olarak 1 gram triptofan alınır. Yeterli karşılanamadığında vücutta bulunan serotonin miktarı azalır. Triptofan eksikliğinin yetersiz beslenme dışında bazı nedenleri bulunur. Sigara ve alkol tüketimi, yüksek şeker alımı, B6 vitamini eksikliği ve kan şekerindeki düşüklükler triptofanın dönüşümünü engeller. Triptofanın, serotonin ve niasine dönüşümündeki süreç olumsuz etkilenir.

Triptofan Fazlalığı Belirtileri Nedir?

Triptofan eksikliğinin vücutta gösterdiği belirtiler gibi fazlalığı da bazı belirtilerle kendini gösterir. Triptofan amino asidi fazlalığının vücutta yarattığı belirtiler aşağıda listelenmiştir.

  • Mide bulantısı, ishal, kusma, iştah kaybı
  • Baş dönmesi, baş ağrısı
  • Uyku hali
  • Ağız kuruluğu
  • Görme kaybı
  • Kas güçsüzlüğü
  • Cinsel problemler

Triptofan Fazlalığı Neden Olur?

Triptofan takviyelerinin bilinçsiz kullanımı sonucunda triptofan fazlalığı oluşur. Özellikle günlük 5 gramdan fazla triptofan alımının ciddi yan etkileri mevcuttur. 

serotonin içeren besinler

5HTP ve Triptofan Bağlantısı Nedir?

L – Triptofan amino asidinin aktif metaboliti sonucu oluşan madde 5 HTP yani 5 – hidroksitriptofan olarak tanımlanır. 1000 mg L – Triptofan aktivitesinin 100 mg 5 – HTP ‘ yle denk olduğu bilinmektedir. Takviyelerde sıklıkla 5 – HTP formu tercih edilir. 5 – HTP , serotonin öncüsü nörotrasmitter olarak da tanımlanabilir. Bunun sebebi, seratoninin üretilmesi için 5 – HTP ‘ nin aracı görev yapmasıdır. 5 – HTP kan dolaşımı sırasında kan beyin bariyerlerinden kolayca geçer. Sonrasında beyin hücrelerinde serotonin oluşumunu sağlar. 5 – HTP ‘ nin vücuda birçok faydası bulunur. Depresyon ve anksiyete gibi hastalıklarda antidepresan yerine 5 – HTP kullanılmaktadır. Uyku problemlerini önler ve kronik uyku sorunlarında 5 – HTP kullanımı tercih edilir. Tokluk hissinin uyarı ve açlık hissinin bastırılmasını sağlar. Düzenli olarak 5 – HTP alımının, karbonhidrat isteğini bastırdığı bilinmektedir.

5HTP Zararları Nedir?

5 – HTP takviye kullanımlarının bazı risk ve yan etkileri mevcuttur. 5 – HTP zararları aşağıda listelenmiştir. 

  • Serotonin, bağırsak hareketlerinin kontrolünden sorumludur. 5 – HTP artışı serotonin düzeyini artıracağı için kusma, mide bulantısı, ishal gibi sindirim sistemi problemleri görülebilir.
  • 5 – HTP takviyelerinin uzun süreli kullanımı nörotrasmitter maddelerin dengesizliğine neden olabilir. Bu durum dopamin, epinefrin ve nörepinefrinin azalmasına neden olur.
  • Serotonin seviyesinin artmasına bağlı titreme, baş ağrısı, ekstremite ağrıları, ateş, halüsinasyon ve ataksi durumları görülebilir.
  • Kalp çarpıntısı ve hipomani durumu yaşanabilir.
  • Eozinofili myalji sendromu görülebilir. Eozinofili myalji sendromu kas ağrısı, nörotoksik reaksiyonlar ve deri bozulmaları belirtileri ile kendisini gösterir.

Triptofan Ne İşe Yarar?

Triptofanın vücutta birçok işlevi bulunur. Yetişkin bireylerde azot dengesini kontrol eder, bebeklerde büyüme için etkili olan bir amino asit türüdür. Melatonin, serotonin ve niasinin oluşmasını sağlar. Besinler yoluyla vücuda triptofan alınır, 5 – HTP ‘ ye dönüşür.  Sonrasında melatonin ve serotonin oluşması sağlanır. Enerji metabolizması için gerekli B6 vitaminin oluşumunu sağlar. Aynı zamanda kaygı ve duygu durum bozukluklarının kontrolünde görev alır. Agresif ve saldırgan davranışların düzeltilmesini sağlar. Uyku kalitesini artırır ve uykuya dalmayı kolaylaştırır. Triptofan, uyku ilaçları gibi bağımlılık yaratmaz. Depresyon ve stresi önleyici etki gösterir.  Hafıza ve öğrenme sürecini geliştirir. Bellek kayıplarını önler. Sinir hücrelerinin etkileşimini kuvvetlendirir ve sinir sistemini düzenler.

Günlük Triptofan İhtiyacı Ne Kadardır?

Triptofan amino asidi, esansiyel olan ve insan vücudunda sentezlenemeyen bir amino asittir.  Bu sebeple dışardan besinlerle alınması gereklidir. Sıradan beslenme düzenine sahip kişiler günlük yaklaşık olarak 900 mg  ila 1000 mg triptofan almaktadır. Günlük triptofan ihtiyacı kişilerde değişkenlik gösterir. Alınması gereken miktar kiloya göre değişir. Yetişkin bir kişinin vücut ağırlığının her kilogramı için önerilen miktar 3 , 6 mg  ila 6 mg arasında değişir. 

Triptofan Kas Gelişimi ve Onarımı için Faydalı mıdır?

Amino asit türevleri, egzersiz esnasında oluşmuş kas hasarlarını önlemek için oldukça faydalıdır. Bununla beraber triptofan B6 vitamini ve B3 vitamini oluşumunu desteklemektedir. B6 vitamini eksikliği kas güçsüzlüğüne neden olabilmektedir. B6 vitaminin eksikliği sonucu ağır egzersiz sonrası kas toparlanma sürecinin uzamasına neden olmaktadır. 

Triptofan Spor ve Antrenman Performansını Etkiler mi?

Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi’ nde yayınlanan araştırmada triptofanın spor ve performans gelişimi üzerine etkisi incelenmiştir. İngiltere Ulusal Sağlık ve Klinik Mükemmellik Enstitüsü’ ne göre, düzenli egzersiz ve spor serotonin seviyesini artırmaktadır. Nöropsikofarmakolojide yayınlanmış bir çalışmada, egzersiz esnasında gösterilen fiziksel aktivitenin  beyin serotonini artırdığı 2 mekanizma bulunmaktadır. Bunlardan ilki, serotoninin beyindeki ateşlenme hızını artırdığı ve buna bağlı serotonin sentezinin artmasıdır. İkinci olarak ise düzenli yapılan egzersiz ve sporun beyindeki triptofan seviyelerini artırmasıdır. Sonrasında triptofan serotonin sentezinde kullanılmaktadır. 

Triptofan Takviyeleri Güvenli midir?

Günlük beslenme listesiyle triptofan ihtiyacının karşılanması mümkündür. Yeterince karşılanamadığı durumlarda takviyelerden destek alınır. Takviyeler bilinçsiz ve fazla dozlarda kullanıldığında yan etki yaratır. Bunun sebebi triptofan takviyelerinin 5 gramdan fazla alınmasıdır. Triptofan takviyelerinin antidepresanlarla beraber kullanımı yan etkilerin şiddetlenmesine neden olur. Depresyon ilaçları ve triptofan takviyelerinin serotonin miktarını artırması terleme ve halüsinasyonlara neden olur. Depresyon ilaçları kullanımı mevcut ise triptofan takviyesi kullanılmadan önce uzmana danışılmalıdır. 

Fıstık Ezmesinde Triptofan Var mı?

Fıstık ezmesi, kavrulmuş fıstıktan yapılan ezme türüdür. Melatonin ve serotonin üretimini destekleyen triptofan içeriğine sahiptir. Günlük 1 yemek kaşığı fıstık ezmesi tüketmek triptofan alımını desteklerken serotonin üretimini de artırmaya yardımcı olur. Bu sayede yorgunluk halini engeller ve ruh halinin iyileşmesini sağlar. Aynı zamanda fıstık ezmesi B3 vitamini, B6 vitamini, kalsiyum, potasyum, magnezyum ve lif içeriğinden zengindir. Diyabetin önlenmesine yardımcı olur. Fıstık ezmesi doymuş yağ içermez. Bu sayede kolesterolün oluşumunu engelleyici etki gösterir. 

Triptofan Kan Basıncını Yükseltir mi?

Sıçanlar üzerinde triptofanın kan basıncına olan etkisi incelenmiştir. 25 mg /kg ila 100 mg /kg L – Triptofan dozunun, sıçanların kan basıncını 10 mm Hg ila 15 mm Hg artırdığı saptanmıştır. L – Triptofan’ın bu dozdan daha az miktarda verilmesi ise kan basıncını artırmakla beraber bazı sıçanların kan basıncında düşüşe neden olmuştur. L- Triptofan’ ın kan basıncına olan etkisi, L - triptofan alımının 30. dakikasında belirmeye başlamıştır. 60 dakika sonunda ise sıçanlarda maksimum kan basıncına ulaşılmıştır.  

uyku düzenleyen besinler

Triptofan Epifiz Bezinin Melatonin Salgılamasını Nasıl Sağlar?

Melatonin, beyindeki epifiz bezindeki pineolasit hücreler aracılığıyla salgılanan bir hormondur. Melatonin hormonunun salgılanmasındaki ana madde triptofandır. Triptofan ilk olarak serotonine dönüşür. Mutluluk hormonu olan serotonin gün boyu salgılanır. Hava karardığında ise yerini melatonine bırakır. Gün ışığı kalmadığında epifiz bezi bu durumu algılar. Sonrasında melatonin salgılanır. Melatonin hormonu özellikle geceleri maksimum miktarda salgılanır.

Triptofan Uyku Verimliliğini Arttırır mı?

Triptofan, uyku verimliliğindeki artışı sağlayan serotonin ve melatonin salgılanmasını sağlar. Yapılan çalışmalara göre uyumadan önce alınan triptofan takviyesinin, uyku kalitesini artırdığı ve daha verimli uyku geçirmeyi sağladığı bulunmuştur. Son 20 yılda yapılan 40 kontrollü çalışmada günlük alınan 1 gram L – Triptofan’ ın uykuya dalma süresini kısalttığı görülmüştür. Bununla beraber günlük alınan 300 – 600 mg L – Triptofan uyku kalitesinin artmasını sağlar ve kronik uykusuzluğa yardımcı olur. Kronik uyku problemleri için önerilen doz gece yatmadan önce 1 – 2 gram arasındadır. Art arda gece yatmadan önce alınan L – Triptofan, kronik uyku probleminin iyileşmesini sağlamada etkilidir. Triptofanın uyku kalitesini artırması için yatmadan 35 – 45 dakika alınması gereklidir.

Peynirde Triptofan Var mıdır?

Süt ve süt ürünleri gibi yüksek protein içeriğine sahip besinler triptofan içermektedir. Bunlardan birisi de peynirdir. Günlük beslenme listelerine eklenen peynir çeşitleri triptofan ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olur. Triptofan amino asidinden zengin olan peynirler eski kaşar peyniri, taze kaşar peyniri, keçi peyniri, yarım yağlı ve tam yağlı beyaz peynir, tulum peyniri, koyun peyniri, otlu peynir, ezine peynir, tofu, çedar peynir, gravyer peyniri, süzme peyniri ve eritme peynirdir. 

Hangi Peynir En Çok Triptofana Sahiptir?

Peynir yüksek triptofan içeriğine sahip bir besindir. Peynir türlerine göre triptofan içerikleri aşağıda listelenmiştir.

  • Eski Kaşar Peyniri : 100 gramı için 372 mg
  • Taze Kaşar Peyniri : 100 gramı için 347 mg
  • Keçi Peyniri : 100 gramı için 397 mg
  • Yarım Yağlı Beyaz Peynir : 100 gramı için 277 mg
  • Tulum Peyniri : 100 gramı için259 mg 
  • Tam Yağlı Beyaz Peynir : 100 gramı için 250 mg
  • Koyun Peyniri : 100 gramı için 195 mg
  • Otlu Peynir : 100 gramı için 187 mg
  • Ezine Peyniri : 100 gramı için 164 mg
  • Eritme Peynir : 100 gramı için 94 mg

Triptofan Trajedisi Nedir?

Triptofan Trajedisi ilk olarak 1989 senesinde eozinofili myalji sendromu ile gündeme geldi. Eozinofili  myalji sendromu, kas ağrıları, vücudun belirli bölgelerinde şişlik, ateş, eklem ağrıları, deri döküntüleri ve beyaz kan hücrelerinin artışı ile seyreden bir hastalıktır. ABD’ de 1 yıl içerisinde 1.500 civari eozinofili myalji sendromu saptandı. 5 Temmuz 1991 tarihinde kayıtlara toplamda 1543 vaka ve 31 ölüm yaşandığı bildirildi. Bu salgının asıl sebebi, Japon tedarikçi Showa Denko K. K. Tarafından saf olmayan L – Triptofan’ ın üretilmesi ve Amerikan üreticilere tedarik edilmesiydi. Saf olmaması yüzünden potansiyel zararlı etkileri mevcuttu ve yeni bakteri türü olan suşu kullanılmaya başlandı. Show Denka, Amerika İlaç ve Gıda İdaresi’ ni ürünün saf olmamasıyla ilgili bilgilendirme yapmadı. Olması gereken ise kapsamlı biyoteknik testler yapılmasıydı. Show Denka’ nın amacı ise pazarlamayı artırmak için filtrasyonu ve denetlenmesini yeterince yapmamasıydı. Filtrasyonu artırmadığı için üretimi sonucunda insanlar zarar gördü.  Bu olayın sonucunda insanlarda birçok sakatlık meydana geldi. 

Triptofan Eksikliği Tedavisi Nasıl Yapılır?

Triptofan besinlerden yeterince alınamadığında eksikliği meydana gelir. Vücuttaki triptofan eksikliği protein kaynağı besinlerle ve takviyelerle dengelenir. Triptofan amino asit eksikliğinde, doğrudan triptofan takviyesinin yanı sıra 5 – HTP veya melatoninde takviye edilebilir. Uyku kalitesi için melatonin takviyesi, serotonini artırmak için ise 5 – HTP takviyeleri tercih edilebilir. Triptofan takviyesi olarak kullanılan ilaçlar özellikle L – Triptofan ilacı, 5 – Hidroksitriptofan kapsülü ve melatonin hormon takviyeleridir. Triptofan eksikliğinde, günlük beslenme listelerine triptofandan zengin gıdalar eklenir. Triptofandan zengin besinler somon balığı , yumurta, ıspanak, soya sütü, soya peyniri, soya sosu, peynir, süt, kefir, ayran, yoğurt, keten tohumu, muz, ananas, çilek, yer fıstığı, antep fıstığı, çam fıstığı, yulaf, mercimek ve enginardır.

Triptofan Yan Etkileri Nedir?

Triptofan amino asidi eksikliğinde tripton takviyeleri sıklıkla tercih edilir. Orta doz triptofan takviyelerinin baş dönmesi, mide bulantısı, ishal, kusma ve iştah kaybı gibi yan etkileri bulunur.  Orta doz başlanan triptofan takviyesinin dozajının düşürülmesiyle bu belirtiler azalıp kaybolması mümkündür. Bu yan etkilerle beraber baş ağrısı, sürekli uyku hali, yorgunluk, halsizlik, ağız kuruluğu , görme bozuklukları, kaslarda güçsüzlük ve cinsel şikayetlerde artma gibi komplikasyon oluşabilir.  Triptofan aktivitesinin artması serotonin yükselmesine neden olur ve serotonin fazlalığında oluşabilecek yan etkiler oluşur. Serotonin aktivitesindeki artış titreme, deliryum ve ajitasyon gibi belirtilere neden olabilir. Triptofan alerjisi olanlar, hamile ve emzikliler, böbrek ve karaciğer hastalığı bulunanlar, beyaz kan hücresi bozukluğu yaşayanlar ve kas rahatsızlığına sahip olanların triptofan takviyesi almadan uzmana başvurması önerilmektedir.

Triptofan Serotonin Salgılanmasını Arttırır mı?

Serotonin diğer adıyla 5 – Hidroksitriptamin , mutluluk ve zindelik hissinin artmasını sağlayan nörotransmitterdir. Serotonin eksikliğinde yorgun, halsiz ve depresiflik görülür. serotonin yapısı monoamin grubuna dahildir. Triptofan amio asidi ve triptofan hidroksilaz enziminin aktivesi sonucu ortaya serotonin çıkar. Triptofandaki görülen artış, serotoninin daha fazla üretilesini sağlar. Beyindeki serotonin arttıkça kan damarlarında kısalma ve daralmalar görülür. Serotonin seviyesindeki düşmeyle ise damarlar genişler. Migren ataklarından önce serotonin seviyeleri artarken, atak sonrası seviyelerde düşüş görülür. bununla beraber açlık, yemek, ilaç, kan şekeri, stres durumu ve östrojen gibi birçok faktör serotonin salgılanmasına etki etmektedir.

Triptofan Trajedisine Neden Olan Yasal Düzenlemeler Nelerdi?

Triptofan trajesisine neden olan yasal düzenlemenin adı Good Manufacturing Practices yani GMP ‘dir. GMP ‘ nin Türkçe kelime anlamı İyi Üretim Uygulamaları şeklindedir. Good Manufacturing Practices, ABD’ de sağlığı direkt etkileyen kozmetik ürünleri, gıdalar, medikal cihazlar ve ilaçların üretim şekillerine kılavuzluk ederken kontrol altında tutan bir sistemdir. Good Manucfacturing Practices sistemi, güncel bir şekilde süregelen maddelerden meydana gelir. Sürekli denetimi sağlanır ve eksik olan noktalar günümüze göre tekrardan uyarlanır. Bu kalite sistemi,  ürünlerin hem üretim hem tüketim kısmında yer alır. Ham maddenin çıkarılması, depolanma koşulları ve dağıtım aşamasına kadar her aşamadan Good Manufacturing Practices kalite sistemi sorumludur.

L-triptofan Trajedisi Nasıl Sonuçlandı?

L – Triptofan trajedisinde Showa Denko, hem zarar verdiği kişilere hem de Amerikalı tedarikçilere karşı tüm masrafları karşılayacağını kabul etti. Fakat L –Triptofan kurbanları, Showa Denko’ ya dava açarak uzlaşma talep etti. Görülen davaların sonucunda uzlaşma kararları halka açıklanmadı. Showa Denko ise yaklaşık olarak 1 milyar dolar ödedi. FDA, L –Triptofan satışını yasakladı ardından eozinofili myalji sendromu hızlı bir şekilde düşüşe geçti. 2005 senesinde bu yasak kaldırıldı. L – Triptofan içeren takviyeler tekrardan kullanıma geçti. Yasakların kalkması ve yeni vaka görülmemesine rağmen L – Triptofan trajedisinden sonra yüksek tedbir ve denetimle pazarlama süreci başladı. 

Depresyona Karşı Ne Kadar Triptofan Alınmalıdır?

Duygu durum bozukluklarında ve depresyonda triptofanın yeterince karşılanması önem teşkil eder. Depresyonda önerilen triptofan dozu günlük 2 ila 6 gram arasında değişkenlik gösterir. Depresyon ile ilgili yapılmış kontrollü çalışmalarda, L – Triptofan alımının antidepresanlar kadar etkili olduğu görülmüştür. Bununla beraber, antidepresan ilaç yerine triptofan kullanımı tercih edilmeden önce uzmana danışılmalıdır.

Triptofan Kaygı ve Strese Karşı Kullanılabilir mi?

Yeterli triptofan alımının kaygı ve stresi azaltarak mutluluk ve zindelik kazandırdığı bilinmektedir.  L – Triptofan’ ın depresyon vakalarında gösterdiği etkiye bağlı bipolar hastalıklarda da etkili olduğu düşünülmektedir. Fakat bipolar hastalığı için L- Triptofan’ ın net etkisi bilinmemektedir. Araştırmalara göre, L –Triptofan’ ın yeterli miktarda alımı serotonin üretimine bağlı olarak kaygı ve stresi azalttığı görülmüştür. Bununla beraber anksiyete oluşumunun engellendiği çalışmalarda saptanmıştır. Bunun asıl sebebinin L – Triptofan’ ın serotonin öncüsü olmasıdır.  Bu sayede sosyal kaygı ve nevroz tedavisinde oldukça faydalıdır.

Gün İçinde Triptofan Alınmalı mıdır?

Triptofan elzem ve insan vücudunda sentezlenemeyen bir amino asit türüdür. Bu sebeple gün içerisinde alınması gerekir. Sıradan bir beslenme düzenine sahip bir kişi günlük 1 gram triptofan almaktadır. Yetişkin kişilerin alması gereken triptofan miktarı vücut ağırlığına göre değişim gösterir. Vücut ağırlığının her bir kilogramı başına 3, 6 mg ila 6 mg arasında olması gerekmektedir. Yeterli miktarda alınamadığında triptofan eksikliği oluşur. Triptofan eksikliği kendini bazı belirtilerle gösterir. Özellikle sinirlilik, asabiyet, saldırganlık, gerginlik, hafıza kayıpları, kilo kayıpları, niasin eksikliği, deride bozulmalar ve sinir sistemi bozuklukları triptofan eksikliğinde görülen belirtilerdir.

Triptofan Kilo Almaya Neden Olur mu?

Prof. Kimberly Dick, beyindeki açlık ve tokluk algı yönetiminin doğrudan triptofanla illişkili olduğunu söylemektedir. Yapılan çalışmalarda, obezite vakaları olmak üzere kilo problemlerinde serotoninin oldukça etkili bir etken olduğu görülmüştür. Aşırı şeker ve karbonhidrat tüketiminin beyindeki serotonin seviyesini artırdığı bilinmektedir. Beyindeki serotonin birikimi arttıkça tokluk durumu oluşur. Triptofan, serotonin seviyesinin artmasını sağlayarak iştah kesici etki yaratır. İştah kesici etkisiyle alınan fazla kaloriyi engeller ve kilo kaybını sağlayabilir. Yeterince triptofan alınamadığında beyinde yeterli serotonin bulunamaz. Bu sebeple iştah açılır ve kilo alımı gözlenebilir.

Yoğurt Triptofan İçerir mi?

Yoğurt iyi bir triptofan amino asit kaynağıdır. Triptofan, beyin üzerinde melatonin ve serotoinine dönüşür. Bu sebeple yoğurt bu içeriklere sahiptir. 100 gram yoğurt 41 mg triptofan amino asidi içeriğine sahiptir.

Triptofan Beyin Üstündeki Etkisi Nedir?

Beyin Serotonini ve Fizyolojik Fonksiyonlar üzerine yazılmış makaleye göre, merkezi sinir sisteminin önemli nörotransmiterlerinden biri serotonindir. Beyindeki kan akımının regülasyonunu ve kan beyin bariyerinin düzenlenmesini etkilemektedir. Serotonin doğrudan beyin bariyerlerinden geçemez. Sentezi triptofan amino asidi tarafından beyin üzerinde yapılır. Triptofan beyne geçer, triptofan hidroksilaz enzimi ve dekarboksilaz enzimi sayesinde serotonin sentezini gerçekleştirir. Serotonin sentezi sonrası oluşan serotonin reseptörler, beyinde dağılır. Yapılan çalışmalara göre, serotonin seviyesinin beyin yaşlanmasını geciktirdiği tespit edilmiştir. Triptofan, kan beyin bariyerlerinin oluşmasını sağlar ve plazma proteinlerinin beyne geçmesinde etkili olur.

Uykudan Ne Kadar Önce Triptofan Alınmalıdır?

Yapılan çalışmalara göre, melatonin ve serotonin üretmek için triptofanın uyku üzerinde etkisi büyüktür. Son 20 yıl içerisinde triptofanın uyku hali üzerine etkisi üzeri 40 farklı kontrollü çalışma yapılmıştır. Araştırmalarda, günlük 1 gram  L – Triptofan alımının uyku kalitesini artırarak uykuya dalma süresini kısalttığı sonucuna varılmıştır. Bununla beraber toplam uyku süresini artırması hakkında kesin veri bulunmamaktadır. 300 – 600 mg L – Triptofan alımının uyku bozukluklarına yardımcı olduğu belirtilmiştir. Çalışmalarda, kronik uykusuzluk ve depresyon mevcutsa L – Triptofan alımının 2 mg’ a kadar artırıldığı gözlemlenmiştir. Peace Health Kütüphanesi’ ne ait bir çalışmaya göre, rahat bir uyku için yatmadan önce alınması gereken triptofan dozu 1 ila 2 gram arasındadır. Bunun üzerine yapılmış kontrollü çalışmalarda, art arda birkaç gece süresince yatmadan önce alınan 1 – 2 gram triptofanın uyku kalitesini iyileştirdiği tespit edilmiştir. Triptofan takviyelerinin yatmadan 30 – 45 dakika önce alınması önerilmektedir.

Hangi Fıstık Türünde Daha Fazla Triptofan Vardır?

Antep fıstığı, yer fıstığı ve çam fıstığı triptofandan zengin yağlı tohumlardır. Her birinin 100 gramında bulunan triptofan değerleri aşağıdaki gibidir.

Antep Fıstığı : 100 gram için 268 mg

Yer Fıstığı : 100 gram için 330 mg

Çam Fıstığı : 100 gram için 276 mg

0
stres ve endişe

Yorumlar (0)

Yorum Yapın

0 / 300

Okumaya Devam Edin