Sağlıklı Yaşam İçin Günlük Meditasyonun Önemi

Günlük meditasyonun ruh sağlığı, bireyin yaşam kalitesi üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Bu sebeple meditasyon yöntemleri de dahil olmak üzere ruhsal hastalıkların semptomlarının önüne geçmek veya tedavisini hızlandırmayı sağlayan farklı aktivitelerden yararlanılması büyük bir önem taşır. 

Seçilen meditasyon türüne bağlı olarak stresten uzaklaşmak, rahatlamak, endişeleri azaltmak mümkün hale gelir. Meditasyonda amaç, dikkat ve konsantrasyonu artırarak zihnin iyileştirilmesini sağlamaktır. Bunun için zihinsel ve fiziksel teknikler bir arada kullanılır. Bu tekniklerin kombinasyonu sayesinde hem farkındalık artırılır hem de bireyin psikolojik açıdan kendini iyi hissetmesi sağlanır.

Meditasyon uygulaması; stresi, kaygıyı ve depresyonu azaltmaya yardımcı olurken aynı zamanda gevşemeyi ve konsantrasyonu artırmayı da destekler ancak bu faydaları görmek için tutarlı ve düzenli uygulama çok önemlidir.

Tutarlı bir meditasyon uygulaması; konsantrasyonun gelişmesine, daha iyi karar vermeye ve gelişmiş yaratıcılığa yol açabilen yeni nöral yollar oluşturmaya yardımcı olur. Aynı zamanda öz farkındalığı artırdığı için huzur duygusu oluşturmaya da yardımcı olur. Stres seviyelerini azaltmaya, sağlıklı uyumaya destek olabileceği gibi, içsel bir denge ve uyum duygusu da sağlayabilir.

Meditasyonun etkilerinin kümülatif olabileceği unutulmamalıdır. Ne kadar çok pratik yapılırsa, o kadar çok fayda elde edilir. Düzenli meditasyon uygulaması, dayanıklılık oluşturmanın ve hayatınıza dair içgörü kazanmanın etkili bir yoludur.

Meditasyon Nedir?

Meditasyonun, Hindistan'daki Ayurveda (alternatif tıp sistemi) uygulamaları veya Çin ve Japonya'daki geleneksel tıp terapileri gibi sağlık geleneklerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Şimdi tüm dünyada uygulanan meditasyonun Batı kültürlerinde popülaritesi gittikçe artmaktadır.

Meditasyon, binlerce yıldır rahatlama ve stres azaltma için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Derin bir rahatlama ve sakin bir zihin üreten meditasyon, farkındalık yaratarak, odaklanmış dikkati teşvik etmeyi amaçlayan bir yöntem olarak tanımlanabilir. Meditasyon dikkati toparlar ve zihni dolduran zihni gerip strese neden olan düşünce akışını ortadan kaldırır. Bu süreç sonunda fiziksel ve duygusal olarak refah artışı yaşanır.

Seçilen meditasyon çeşidine bağlı olarak rahatlamak, kaygı ve stresi azaltmak için meditasyon yapılabilir. Bazı insanlar meditasyonu, tütün ürünlerini bırakmanın zorluklarına uyum sağlamak için kullanarak sağlıklarını iyileştirmek için bir araç olarak kullanırlar.

Meditasyonun Faydaları Nelerdir?

Meditasyon düzenli olarak yapıldığında bireyin beyin dalgalarının etkilendiği nörolojik görüntüleme teknikleri ile bildirilmiştir. Yapılan araştırmalarda ise yüksek kan basıncının düzenlendiği, kalp ritminin düzenlendiği ve bu durumların sonucunda kalp ve damar hastalıklarında azalma ve iyileşmenin olduğu, beynin bilişsel ve duygusal bölümünün etkinleşmesi, kaslardaki gerilme ve stresin azaldığı kanıtlanmıştır.

Ayrıca stres seviyesinde azalma durumunun faydaları da aşağıda verildiği gibidir:

• Kararların hızlı ve doğru alınması
• Mutluluk seviyesinin artması
• Hafızanın gelişmesi
• Daha çabuk öğrenme
• Odaklanma ve konsantrasyonun artması
• Problem çözmede iyileşme
• Beynin kapasitesinde artış
• Fiziksel ve zihinsel iyileşme
• Yaratıcılığın artması
• Strese bağlı yaşlanmanın azalması
• Kaygı sorunlarının azalması
• Değişimleri daha kolay kabullenme
• Kendini keşfetme ve farkındalığın artması
• Sosyal ilişkilerin iyileşmesi ve artması
• İş ve eğitimde başarı oranının artması
• Kronik ağrılarda azalma
• Depresyonda azalma
• Huzursuz bağırsak sendromuna iyi gelme
• Uyku sorunlarında azalma
• Tansiyon kaynaklı baş ağrılarında azalma

Meditasyon Nasıl Yapılır?

İç huzurunu bulmak, olgunlaşmak ve kendinin farkına varmak için meditasyon kişinin yapabileceği etkili bir yöntemdir. Bunlara ulaşabilmek ve nasıl yapılması gerektiği bakımından dikkat edilmesi gereken bazı durumlar bulunmaktadır. Bu durumlara dikkat edilmesi halinde olumlu sonuçlar alınabilir.

Başlamadan önce dikkat edilmesi gereken durumlar şu şekildedir:

• Yeni başlayan bireylerin odaklanması için sessiz ve sakin bir ortamın oluşturulması oldukça önemlidir. Bu nedenle telefon, televizyon ve bilgisayar gibi eşyalardan uzak durulmalıdır. Kişi arka fonda hafif bir seste müzik açabilir.

• Havanın durumuna bağlı olarak kişi üşümeyeceği veya terlemeyeceği kıyafetler seçmelidir. Ayrıca bol kıyafetlerin seçilmesi ve rahatsız edici olmaması da önemlidir.

• Genellikle günde 2 kez ve 20 dakika kadar bir süre önerilmektedir. Ancak bu durum kişinin isteğine ve gereksinimine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Yeni başlayan bireyler çok fazla zorlanmamak için ilk zamanlarda 5 dakika ile başlayabilir ve ilerleyen zamanla bunu artırabilir.

• Tek ve sabit bir pozisyonda kalmak sıkıcı ve rahatsızlık verici olabilir. Bu durumun önüne geçilmesi için uygulama öncesi kişi esneme hareketleri yapabilir. Oturarak yapılacaksa iç bacağın ısındırılıp esnetilmesi gerekir. Dik bir pozisyonda oturulacağından sırt kaslarının rahat ve esnek bir yapıda olması gerekir.

• Kişi sabit ve pasif bir duruş tercih edecekse bu duruşa uygun ve uzun süreli rahatsız etmeyecek bir pozisyon bulmalıdır. Uzun süreli uygulamalarda bağdaş kurmak ve kemiklerin rahatsız edilmemesini sağlayarak sandalyeye oturmak gerekmektedir. Omurganın dik tutulması ve bu duruşun yapılması sırasında en düşük eforun sarf edilmesi önemlidir.

• Başlangıçta olan kişilerin dikkat problemi yaşamaması ve konsantrasyonun sağlanabilmesi için gözlerin kapalı tutulması önemlidir. İlerleyen zamanlarda gözler açık da yapılabilir. Ancak bütünü görmek tek bir yere dalmamak da önemlidir.

• Yeni başlayanlar için zor bir konu olarak görülse de bir nesneye odaklanarak yapılması halinde zamanla kolaylaşır. Deneyimli kişiler bunu çok rahat yapabilir.

• Nefes takibi ve yönetimi nefes alışverişinin farkında olmanızı sağlar. Konsantrasyonu artırmak için göbek deliğinin üzerinde bir nokta belirleyerek nefes hareketlerine odaklanılmalıdır. Diyafram nefesi kullanılmalıdır.

• Mantra, zihin enstrümanı olarak da bilinir ve bir sesin veya kelimenin tekrarı olabilir. Mantra tekrarı yapmak zihni sakinleştirip odaklanmayı sağlar. 

• Gözlerin açık olarak yapılması durumunda bir obje seçilip o objeye odaklanmak da iyi bir tercih olabilir. Ancak önemli olan durum baş ve boynun zorlanmadan objenin görülmesidir. Obje göz seviyesinde olmalıdır.

• Farkındalığın artması bakımından yapılabilecek farklı bir yol da zihinde hayal edip canlandırma yöntemidir. Bu yöntemde amaç zihinde huzuru ve sakinliği oluşturma ve derin evreye geçebilmektedir. Kişi kuş seslerini, sahili ve rüzgarı hayal edebilir. Canlandırma olarak da duyuların hissedilmesidir. Hayal edilen objenin kokusunu almak ve görmek önemlidir.

• Derin evreye geçiş yollarından birisi de bedeni taramaktır. Buradaki amaç bedendeki tüm noktaların keşfedilmesi ve bedenin rahatlaması durumunda zihnin de rahatlamasıdır. Bu nedenle ayak parmaklarında saç diplerine kadar her bir noktanın hissedilmesi ve rahatlatılmasıdır.

Meditasyon Zihne İyi Gelir mi?

Beyin, hayal edemeyeceğimiz kadar karmaşık ve bir o kadar da önemli bir organımızdır. İster uyurken ister meditasyon sırasında, her an aktif bir şekilde değişir, gelişir ve nöronlar arasında elektrokimyasal bağlar kurulur ve sökülür. Bütün bunların yanında bu en önemli organımızı modern dünyanın telaşı içerisinde zinde tutmak da aynı şekilde önem taşıyor. İşte tam da bu sebeple bilim insanları meditasyonun beyin üzerindeki etkilerini araştırmaya koyuldu.

Son bilimsel kanıtlar, meditasyonun beynin refahını sağlayan kısımlarını beslediğini doğrular niteliktedir. Beynimizin çeşitli bölgeleri belirli aktiviteler için çalışır. Bilim insanları beyin tarama teknolojisiyle bu çeşitli bölgeleri meditasyon sırasında ve düzenli 8 haftalık meditasyon antrenmanı sonrasında incelediler. Bu bölgelerin her birinde ve dolayısıyla kişilerin farklı farklı yeteneklerinde değişim gözlendi.

Bu araştırmalar sonucunda beynin merkezindeki gri yapıda kalınlaşma görüldü. Beynin merkezindeki bu yapının gelişmesi demek pozitif duyguların artması, duygusal dayanıklılık ve günlük hayatta odaklanma ve konsantrasyonun artması anlamına geliyor. Yani meditasyonun günlük hayatımızda hissettiğimiz pozitif etkisinin aslında bilimsel olarak içimizde bir karşılığı da var.

Hatta beynin merkezindeki bu gelişim yaşla birlikte gelen bilişsel kayıpları da azaltıyor ve meditasyon bir nevi yaşlanmayı yavaşlatmayı başarıyor. Yani evet, meditasyonun beyin üzerinde potansiyel pozitif etkileri oldukça fazla ve beyni geliştirdiği, hatta beyninizin yaşlanmaması ve fonksiyonelliğini kaybetmemesine de yardımcı olduğu da gün yüzüne çıkan gerçeklerden.

Güncel çalışmalar ise düzenli meditasyon yapanların günlük hayatta karşılaştıkları durumlar sırasında beyin aktivitelerinde nasıl bir değişiklik olduğunu araştırdı. Duygusal uyarılar ve ani, gergin anlarda bir acil durum sinyali gibi bedenimizi ele geçirebilen “savaş ya da kaç” tepkisinden sorumlu beynimizin bölümü Amigdala’da aktivitenin azaldığı, daha doğrusu stabilleştiği gözlemlendi. Meditasyon aynı zamanda kortizol- stres hormonu- oranını da düşürür. Bu da demek oluyor ki günlük hayatta karşılaşabileceğimiz kötü senaryolar, stresli durumlar veya panik karşısında beynimiz meditasyon sayesinde sakin kalmayı ve duygusal dayanıklılık sahibi olmayı başarıyor.

Meditasyon Sağlıklı Yaşam İçin Gerekli midir?

Düzenli bir meditasyon yapmak beynin bu iki önemli bölgesindeki aktiviteyi azaltmaya yardımcı olabilir. Bu sayede zihni düşünceleri ve duyguları sakinleştirebilir. Daha sağlıklı bir uyku, daha az endişe ve daha olumlu bir bakış açısı için meditasyon tercih edilen bir yöntemdir.Gün içinde kişi kendini stresli hissettiğinde vücut bu durumla başa çıkmak için çeşitli stres hormonları salar. Salınan bu hormonlar kalp atışını hızlandırır, kan basıncını yükseltir ve bedeni karşılaşılabilecek zorluklara karşı hazırlar.

Stres doğru bir şekilde yönetilmediğinde böbreklere zarar verebilir, kalp hastalıklarına, kalp krizine ya da felce yol açabilir. Meditasyon sayesinde vücudun stresli durumlar karşısında verdiği “Savaş ya da kaç” tepkisi, yerini “Dinlen ve sindir” aşamalarına bırakır. Günümüzde kalp hastalıkları riskini azaltmak, kalp atışlarını ve tansiyonu düzenlemek amacıyla rutin bir şekilde meditasyon yapılabilir. Stres ve kaygının çok fazla yükseldiği zamanlarda vücut aslında yaşam için önemli olan birçok işlemi yapmayı erteleyebilir. Vücut enerjiyi istenen noktaya yönlendirmek için bağışıklık ve sindirim gibi son derece gerekli olan işlevleri yerine getirmeyebilir. Dolayısıyla bağışıklık sistemi zayıflayabilir, bağırsakta hassasiyetler hissedilebilir. Meditatif uygulamalar, vücudun daha sağlıklı hale gelmesine yardımcı olur. Düzenli olarak meditasyon yapmak sinirlerin yatıştırılmasına, kaygının azaltılmasına ve vücudun stres nedeniyle kendini kapatması yerine olması gerektiği gibi çalışmasına katkıda bulunur.

Meditasyon Gündüz mü Yapılır?

Meditasyon yapmak için günün en uygun zaman dilimlerinden biri gün ortasıdır. Gün ortasına kadar yaşanan stresten arınabilmek ve günün geri kalan kısmına hazırlık yapabilmek açısından meditasyon oldukça etkilidir. Bir toplantıya ya da görüşmeye girileceği zaman da öncesinde kısa süreli meditasyona başvurmak, daha rahat ve yüksek özgüven ile girebilme imkânı sunacaktır. Ayrıca tüm gün boyunca hareketsiz bir şekilde çalışan bireylerin kan dolaşımını hızlandırmaları ve vücutlarını esnetebilmeleri açısından da gün ortası meditasyonunun katkısı büyüktür.