Pirinç Nedir?

Dünyadaki en eski tahıllardan biri olan pirinç, yaklaşık 5.000 yıldır milyarlarca insanın karnını doyurmasına yardımcı olan temel gıda maddelerinden biridir. Tüm Güneydoğu ve Doğu Asya da dâhil olmak üzere dünya nüfusunun kabaca yarısı, temel gıda olarak tamamen pirince bağımlıdır; Dünyadaki pirinç mahsülünün %95’ini inşalar tüketir. Birçok pirinç türü bulunsa da bunların en yaygını ve kullanılanı beyaz pirinçtir. Üreticiler, pirinç unu, pirinç şurubu, pirinç kepeği yağı ve pirinç sütü gibi birçok ürünü pirinçten yaparlar.

Pirinç Tarihi - Tarihçesi, Pirinci Kim Buldu?

İnsanoğlunun pirinç bitkisinin bir besin kaynağı olduğunu ilk ne zaman anladığı ve ekimine başladığı tam olarak tespit edilemese bile, birçok tarihçiye göre pirincin yetiştirilmesi M.Ö 5000 yılına kadar dayanır. Hindistan'da kazı yapan arkeologlar, MÖ 4530'a tarihlenebilecek pirinç keşfetmişlerdir. Pirinçle ilgili bilinen ilk söz Çin imparatoru Shen Nung’a aittir. Halkı için pirincin öneminden bahseden Nung, tahılı onurlandırmak için ekim zamanında imparatorun ilk tohumları saçtığı yıllık pirinç törenleri düzenlemiştir. 

Pirinç kesin olarak Asya’da ortaya çıkmış bir lezzettir. Daha sonra Avrupa ile ticari ağın genişlemesi ile birlikte Pirinç tüm dünyaya hızlı bir şekilde yayılmıştır. İngiltere gibi bazı ülkeler pirinç tohumu alıp bu besin ögesini ülkelerinde yetiştirmeye çalışmışsa da başarılı olamamıştır. 

Pirincin Besin Değerleri Nedir?

Pirincin çeşidine göre besin içerikleri değişmektedir. Ancak ortalama bir su bardağı beyaz pirincin besin değerleri şunlardır:

• Karbonhidrat: 158,68 gram
• Protein: 13,22 gram
• Yağ: 1,16 gram
• Sodyum: 2 miligram
• Kalsiyum: 18 miligram
• Demir: 1,6

Pirinç Ne İşe Yarar?

Pirinç binlerce yıldır milyarlarca insanın karnını doyurmasını sağlayan temel besinlerden birisidir. Günümüzde dünya mutfağında neredeyse her ülkede kullanılan pirinç, gerek ana yemeklerde gerek salatalarda, gerekse tatlılarda kullanılan ve doyuruculuğu yüksek bir besindir. Pirinç birçok insan için yalnızca bir besin ögesini değil, aynı zamanda bir kültürü ve geleneği de temsil eder. Bu nedenle birçok toplumda pirince farklı bir anlam yüklenmiştir. Pirinç, insan sağlığına da birçok faydası olan bir yiyecektir. Farklı türleri olması nedeni ile her çeşit pirincin farklı özellikleri bulunur. 

Pirinç yemek dışında farklı amaçlar için de kullanılabilir. Örneğin tuzluk içindeki tuzun nemlenmemesi için pirinç kullanabilirsiniz. Pirinç ısıyı çok iyi bir şekilde muhafaza edebilir. Bundan dolayı vücudunuzdaki bazı bölgeleri kendinize hazırladığınız pirinç keseleri ile ısıtabilirsiniz. 

Pirincin Faydaları Nedir?

Pirincin doğru porsiyonlarda tüketiminin bazı faydaları bulunmaktadır. Zenginleştirilmiş pirinç çeşitleri şu faydaları içerir:

• Tam tahıl olan kahverengi pirinç, kan kolesterol seviyelerini iyileştirir ve kalp hastalığı, felç, tip 2 diyabet ve obezite riskini azaltır. Kahverengi pirinç, mineraller, antioksidanlar, lignanlar ve diyet lifi gibi birkaç kalp sağlığına sahip bileşen içerir.
• Beyaz pirinç, zayıf bir antioksidan ve diğer bitki bileşikleri kaynağıdır. Mor pirinç gibi kırmızı taneli çeşitler de dâhil olmak üzere pigmentli pirinç, antioksidanlar açısından özellikle zengindir.
• Pirinç, lösin açısından zengin bir besin kaynağıdır. Bir aminoasit olan lösin, kan şekerini düzenleyerek enerji üretimini destekler. 
• Pirinçte bulunan yüksek oranlardaki protein erotonin hormonunu artırır ve bu da uykusuzluğa iyi gelir. 
• Pirinç, birçok kanser türüne karşı koruma sağlayan çözünmez lif açısından zengindir. Pek çok bilim adamı ve araştırmacı, pirinçte bulunan bu tür çözünmez liflerin, vücudu kanserli hücrelerin gelişimine ve metastazına karşı korumak için hayati olduğuna inanmaktadır.
• Siyah pirinç, kahverengi pirinç, pirinç kepeği yağı ve pirinç suyu da cilt bakım tedavilerinde kullanılmaktadır. Tıp uzmanları, bazı cilt hastalıklarını iyileştirmek için pirinç tozunun topikal olarak uygulanabileceğini ortaya koymaktadır. 
• Pirinç, sindirilmemiş bir biçimde bağırsaklara ulaşan dirençli nişasta açısından zengindir. Bu tür nişasta, normal bağırsak hareketlerine yardımcı olan yararlı bakterilerin büyümesini uyarır.

Pirincin Zararları Nelerdir?

Pirincin bazı bireyler için zararları bulunmaktadır ancak daha çok zarar yüksek porsiyon tüketimi sebebiyle oluşmaktadır. Pirinç çeşitlerinin olası zararları şunlardır:

• Dünyanın belirli bölgelerinde yetişen pirinç, arsenik ile kirlenmiştir. Pirinç bitkisi, diğer gıda mahsullerinin çoğundan daha fazla arsenik biriktirir. Bu, toprak veya su kaynaklarının arsenik ile kirlendiği durumlarda bir sorun haline gelir.
• Daha geniş çaplı araştırmalara ihtiyaç duyulsa da bazı araştırmalar beyaz pirinç tüketimi ile metabolik sendrom riski arasında bir bağlantı olduğu sonucunu ortaya çıkarmıştır. 
• Fazla miktarda pirinç tüketmek, tip 2 diyabet ve obezite geliştirme riskini artırabilir.

Pirincin Yan Etkileri Nedir?

Aşırı miktarda pirinç tüketimi sonrasında bazı yan etkiler görülebilmektedir. Bu yan etkilerin bazıları şunlardır:

• Pirinç, vücudun gereğinden fazla yağı depolamasına yardımcı olduğu için hızlı kilo artışına neden olur. 
• Kan şekerini yükselttiği için tip 2 diyabete yol açabilir. 
• Bağışıklık sisteminin, pirinçteki bazı proteinleri zararlı ve tehlikeli görmesi sonucunda pirinç alerjisi oluşur. Alerjisi olan kişi pirinç ile karşılaştığında histamin benzeri kimyasallar oluşur. 

Pirinç Nasıl Kullanılır?

Pirincin farklı kullanım alanları olsa da genellikle yemek yapmak için kullanılır. Günümüzde Asya’dan Avrupa’ya kadar birçok farklı kıtada ve ülkede pirinç çeşitleri farklı tarifler içinde kullanılmıştır. Örneğin Türk mutfağında pirinç pilavı hem et yemeklerinin hem de kuru fasulyenin en vazgeçilmez eşlikçilerinden biri olmuştur. 

Pirinç bunun dışında sağladığı faydalar ile farklı alanlarda da kullanılabilir. Isıyı çok iyi hapsedebilme özelliğine sahip olduğu için ısıtıldığında adeta sıcak su torbasının gördüğü işlevi görür. Bu özelliği sayesinde pirinci soğuk kış aylarında vücut ısınızı yükseltmek için kullanabilirsiniz. Pirinç aynı zamanda harika bir nem emici özelliğe sahiptir. Telefon ya da bilgisayar gibi elektronik cihazlarınızın ıslanması durumunda nemini emmesi için bir süre pirinç kavanozunuzda bekletebilirsiniz. 

Pirinç aynı zamanda kızartmadan önce yağ sıcaklığının test edilmesine yardımcı olmak, blender bıçaklarını keskinleştirmek, kirli vazoları temizlemek için de kullanılır. 

Pirinç Tüketimi Ne Kadar Olmalıdır?

Pirinç tüketimi için günlük olarak tüketilmesi gereken miktarlar kişinin kilosuna ve metabolizmasına göre değişkenlik gösterebilir. Örneğin şeker hastaları için beyaz pirinç tüketimi önerilmezken, diğer insanlar için de bu oranın günlük 100 gramı geçmemesi önerilmektedir. Aşırıya kaçan tüketimlerde pirincin zararlı yönleri ve yan etkileri ortaya çıkar. 

Kimler Pirinç Kullanmamalıdır?

Diyabet hastaları, fazla kilo sorunu olanlar ve pirinç alerjisi olanların pirinç tüketmemeleri önerilmektedir. Ancak basmati pirinci düşük nişasta içeriğiyle diyabet hastaları için de uygundur.

Pirinç Nasıl Üretilir?

İlk aşama olarak pirinç tohumları hazırlanmış yataklara ekilir ve fideler 25 ila 50 günlük olduklarında, seviyelerle çevrili ve 5 ila 10 cm suya batırılmış bir yapay tarlaya veya çeltik tarlasına nakledilirler. Pirinç suyu çok seven bir tahıl olduğu için büyüme aşamasının tamamını su içinde geçirmelidir. 

Engebeli alanlarda çeltik tarlalarını çeşitli yüksekliklerde su altında tutmak için pirinç çiftlikleri genellikle teraslarla desteklenir. Başarılı pirinç üretimi, barajların ve su çarklarının inşası dâhil olmak üzere yeterli sulamaya ve toprağın kalitesine bağlıdır. Pirinç için önemli olan şeylerden biri de uzun süre güneşe maruz bırakmaktır. Pirinç verimleri, hektar başına 700 ila 4.000 kilogram arasında önemli ölçüde değişmektedir. Büyüme mevsiminin büyük bölümünde tarlaların birkaç metre derinliğe kadar sulanması anlamına gelen yeterli sulama, verimli arazi kullanımı için temel bir gerekliliktir.

Pirinç Nasıl Saklanır?

Pirincin yapısını koruyabilmesi için nemli alanlardan uzak tutmanız gerekmektedir. Bu sebeple pirinç serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Bez torbalar pirincin nemlenmesini engeller. Bu sebeple pirinci saklarken bez torba kullanabilirsiniz. 

Pirinç Kaç Kaloridir?

Pirincin çeşidine göre enerji ve besin içeriği değişmektedir ancak ortalama olarak 1 su bardağı çiğ pirinçte 720 kcal bulunurken, 100 gram pirinçte de 360 kcal kalori bulunur. 

Pirinç Çeşitleri Nelerdir?

Farklı pirinç çeşitleri bulunmaktadır. Çeşitlerine göre besin içerikleri değişmektedir. Pirinç çeşitleri şunlardır:

• Baldo pirinç
• Osmancık pirinci
• Kameo pirinci
• Yabani pirinç
• Basmati pirinci
• Yasmin pirinci 
• Arborio pirinci