Öksürüğe Ne İyi Gelir?

Öksürük, tahriş olmuş olan solunum yollarınızın tepki verme şeklidir. Tahriş edici etki beyninize mesaj gönderen sinirleri harekete geçirir. Daha sonra beyin tarafından göğüs ve karın kaslarınıza, tahriş edici etkiyi zorlamak ve ciğerlerinizdeki havayı dışarı itmeleri için sinyal gönderilir. Böylece öksürük başlamış olur.  

Öksürüğü kesmek için tıbbi ve doğal ilaçlar kullanılabilir. Geçmeyen öksürük boğazınızda ve solunum yolunuzda tahriş yaparak daha büyük sorunlara neden olabilir. Öksürüğe iyi gelen besinleri kullanacak biri, kullanacağı yöntemin kaynağını mutlaka incelemeli, yan etkilerini araştırmalıdır. 

Öksürük Neden Olur?

Ara sıra öksürmek gayet olağan bir durumdur. Bu, akciğerlerinizdeki tahriş edici maddelerin ve salgıların temizlenmesine yardımcı olur ve enfeksiyonu önler; ancak haftalarca devam eden öksürük genellikle tıbbi bir sorunun sonucudur. Çoğu durumda, birden fazla neden söz konusudur.

Burnunuz veya sinüsleriniz ekstra mukus ürettiğinde, boğazınızın arkasından aşağı damlayabilir ve öksürük refleksinizi tetikleyebilir. Bu sorun üst solunum yolu öksürük sendromu (UACS) olarak da bilinir. Astıma bağlı öksürük mevsimlerle birlikte gelip gidebilir, üst solunum yolu enfeksiyonundan sonra ortaya çıkabilir veya soğuk havaya veya belirli kimyasallara veya kokulara maruz kaldığınızda kötüleşebilir. Bir astım tipinde (öksürük varyantlı astım), ana semptom öksürüktür.

Mide sorunları da öksürüğe neden olabilir. Gastroözofageal reflü (GERD) hastalığı gibi mide sorunlarında mide asidi midenizi ve boğazınızı (yemek borusu) birbirine bağlayan tüpe geri akar. Sürekli tahriş, kronik öksürüğe yol açabilir. Öksürük, sırayla, bir kısır döngü olan GERD'yi kötüleştirir. 

Bir akciğer hastalığı olan KOAH kronik bronşit ve amfizemiye neden olur. Kronik bronşit, renkli balgam çıkaran bir öksürüğe neden olabilirken, amfizem nefes darlığına neden olur ve akciğerlerdeki (alveoller) hava keselerine zarar verir. KOAH’ın bir numaralı nedeni sigaradır. Bu nedenle öksürük sıkıntısı çeken inşalar sigarayı mutlaka bırakmalıdır. 

Bunlar öksürüğün yaygın nedenleridir. Aspirasyon (solunum yolarına kaçan madde), bronşektazi, akciğer kanseri, astım kaynaklı hava yolu iltihabı, sarkoidoz gibi nedenler ise öksürüğe neden olan ve daha az yaygın olan nedenlerdir. 

Öksürük Nasıl Önlenir?

Öksürüğü önlemek için kişisel hijyeninize özen göstermeniz gerekir. Özellikle elleriniz öksürüğün yayılmasında önemli bir rol oynar. Bu nedenle ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayarak enfeksiyon riskini azaltabilirsiniz. Öksürük ve hapşırma sırasında, ağzınızı ve burnunuzu kağıt mendil ile örtün veya kolunuzun iç kısmına öksürün veya hapşırmayı deneyin. Vücut sıcaklığınızın düşmesi, soğuk algınlığı ve öksürük gibi hastalıklara neden olabilir. Kendinizi sıcak tutarak bu riski azaltabilirsiniz. Öksürüğü önlemek için yapılması gereken en önemli şey ise sigara içmemektir. Sigara içmek ve sigara içilen ortamlarda bulunmak öksürük gibi hastalıkların oluşmasına neden olabilir veya mevcut durumu kötüleştirebilir.

Öksürüğe Hangi Besinler İyi Gelir?

Bazı besinler öksürüğü hafifletici etki gösterebilir. Öksürüğe iyi gelen besinler şunlardır:

• Bal
• Zencefil
• Sarımsak
• Yeşil yapraklı sebzeler
• Narenciye 
• Balık
• Su

Bal

Bal, öksürüğü hafifleten besinlerin başında gelir. 2021 yılında yapılan bir çalışmaya göre üst solunum yolu enfeksiyonlarında öksürüğü tedavi etmek için bal kullanmanın etkisinin bir hayli önemli olduğu anlaşılmıştır. Günde 3 ila 5 çay kaşığı bal tüketmek öksürüğe ve boğaz sorunlarının giderilmesi için etkilidir. Balı tek başına tüketebileceğiniz gibi sıcak yeşil çayınızın içine de karıştırabilirsiniz. 

Zencefil

Zencefilin anti-inflamatuar etkisi, iltihabı azaltarak öksürüğü veya boğaz ağrısını hafifletebilir. Araştırmalar, zencefilin vücuttaki enflamatuar proteinleri bloke ederek bunu gerçekleştirebildiğini ortaya çıkarmıştır. Bu proteinler iltihaplanma nedeniyle boğazda ağrı, kaşıntı ve yanmaya neden olur.

Ek olarak, iki farklı çalışmada yapılan araştırmalarda, zencefilin bademcik ağrısını ve boğaz ağrısını hafifletmeye yardımcı olduğunu ve diğer bitkilerle birleştirildiğinde öksürüğü hafiflettiği ortaya çıkmıştır. Bir çalışmada, kronik bademcik iltihabı olan 10 katılımcıdan 7'si düzenli zencefil tüketerek akut bademcik iltihabı semptomlarında azalma yaşamıştır. 

Sarımsak

Sarımsak, bakteriyel bir enfeksiyonu olanlar için yardımcı olabilecek antiseptik özelliklere sahiptir. Bu da öksürüğü hafifletmeye yardımcı olabilir. Özellikle çiğ sarımsağı ezerek tüketmek antibakteriyel, antifungal ve antiviral özelliklere sahip allisin adı verilen bir bileşenin ortaya çıkmasını sağlar. Sarımsağı öksürüğü azaltmak için kullanmanın en iyi yolu çiğ bir karanfili çiğnemek veya bir dilim alıp 15 dakika boyunca emmektir.

Yeşil yapraklı sebzeler

Ispanak, lahana, brokoli, pazı, maydanoz ve roka gibi sebzeler, antioksidanlar ve C vitamini içerdiklerinden dolayı öksürüğün hafifletilmesine yardımcı olabilir. Bu besinler, bağışıklık sistemini güçlendirerek, enfeksiyonlarla savaşan beyaz kan hücrelerinin üretimini artırarak ve vücuttaki iltihaplanmayı azaltarak, boğaz ağrısını hafifletmeye yardımcı olabilirler.

Narenciye

Portakal, mandalina greyfurt gibi narenciye meyveleri C vitamini içerdikleri için öksürüğe iyi gelirler. C vitamini bağışıklık sistemini güçlendirir ve enfeksiyonla savaşan beyaz kan hücrelerinin üretimine yardımcı olur. Ayrıca, narenciye meyveleri içerdikleri diğer antioksidanlar ve anti-enflamatuar bileşiklerle de öksürüğü hafifletmeye yardımcı olabilirler. Ancak, bazı kişilerin narenciye meyvelerine karşı alerjisi olabileceğinden, herhangi bir sağlık sorunu varsa öncelikle doktorlarına danışmaları önerilir.

Balık

Balık, zengin bir omega 3 ve protein deposudur. Her ne kadar sağlık için çok faydalı bir besin olsa da boğaz ağrısına direkt olarak iyi geldiğine dair kesin bir kanıt yoktur.

Su

Öksürüğün oluşma nedenlerinden biri de boğaz kuruluğudur. Halk arasında “gıcık” adı verilen sorun da boğazın kurumasına yol açar. Kuru bir boğaz, öksürükle birleştiğinde daha ciddi tahrişe neden olabilir. Su, boğazınızı yumuşatarak kuru öksürüğün giderilmesi için kullanılabilir. 

Öksürüğün Bitkisel Tedavisi Var mıdır?

Öksürüğü tedavi edebilmek için çeşitli bitkisel tedavi araçları kullanılabilir. Özellikle öksürüğü yatıştırdığı bilinen adaçayı, ıhlamur, zencefil, kekik, nane, keçiboynuzu, bal, karabaş otu, kuşburnu, atkuyruğu, papatya, yasemin, sinameki gibi bitkiler, bu tip tedavilerde sıklıkla kullanılır. Bu bitkilerin demlenerek çay şeklinde tüketilmesi öksürüğü hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak, bitkisel tedavilerin her zaman etkili olduğu ve herkes için uygun olduğu anlamına gelmez. Bazı bitkilerin yan etkileri olabilir veya bazı sağlık durumları için uygun olmayabilir. Bu nedenle, herhangi bir bitkisel tedaviyi kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önerilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

3 ila 8 hafta arasında süren ve bu sürenin sonunda biten öksürüğe subakut öksürük denir. Süresi 8 haftadan fazla süren öksürük ise kronik bir öksürüktür ve tedavi edilmesi gerekir. Eğer öksürüğünüz azalmadan devam ediyorsa mutlaka doktorunuza başvurmanız gerekir. 

Öksürükten Kurtulmak için Evde Uygulanabilecek Öneriler Nelerdir?

Öksürükten kurtulmak için evde deneyebileceğiniz birçok bitkisel ilaç vardır. Öncelikle boğazınızdaki bakteri ve mikrop artışını engellemek için soğuk gıda ve içecekler tüketmeniz önerilmez. Bu tip gıdalar boğaz ağrısına ve dolayısı ile öksürüğe neden olabilir. Öksürüğü gidermek için adaçayı, limon, bal, zencefil gibi birçok gıdayı evinizde tüketebilirsiniz. 

Öksürükten kurtulmak için evinizde uygulayabileceğiniz bir diğer uygulama ise buhar inhalasyonudur. Buhar inhalasyonu, öksürüğü hafifletmek için etkili bir yöntemdir. Sıcak su dolu bir kaba yaklaşık 10 dakika boyunca yüzünüzü tutun ve buharı solumaya çalışın. Yine evde tuzlu su gargarası uygulayarak boğazınızdaki enfeksiyonu engelleyebilirsiniz. Bunlar dışında bol sıvı tüketmek ve dinlenmek de yapmanız gereken şeyler listesindedir.