Nötropenik Diyet Nedir?

Nötropenik diyet, tüketilen gıdalardaki mikroorganizma oranını azaltmayı hedefleyen bir beslenme programıdır. Kanser hastaları gibi bağışıklık sistemi zayıflayan bireyler için uygun olan bu diyet, genellikle nötropenik hastalara tavsiye edilir.

Tükettiğimiz gıdaların birçoğunda mikroplar yer alır. Bu mikroplar, sağlıklı bir bireyin vücudunda hemen ölürken, nötropenik hastalarda daha dikkatli olunması gerekir. Nötrofil, vücudu mikroplara karşı koruyan beyaz bir kan hücresidir. Eğer nötrofil sayısı 1500/mm3 ’ten düşük olursa, nötropeni durumu oluşur.

Nötropenik Diyet Faydaları Nedir?

Nötropenik diyetin en önemli faydası, kanser hastası gibi nötropenik hastalarda bağışıklık sistemini dışarıdan gelebilecek olumsuz etkilere karşı korumaktır. Sağlıklı bir insanın kolayca baş edebileceği pek çok bakteri ve mikroorganizma, nötropenik hastaların bünyesinde kolaylıkla ilerlemektedir. Bu nedenle nötropenik diyet uygulanarak sağlıksız mikroorganizmaların çoğu vücuttan uzak tutulmuş olur.

Nötropenik Diyet Kimler İçin Uygundur?

Doktorlar bu diyeti sıklıkla belirli kemoterapi türlerinden ve diğer kanser tedavilerinden önce ve sonra önermektedir. Mutlak nötrofil sayısı (ANC) adı verilen bir kan testi, vücudun enfeksiyonla mücadele etme yeteneğinin belirlenmesine yardımcı olabilir. Birçok kanser hastası bu kan testini rutin olarak yaptırmaktadır. ANC 500 hücre/mm3'ün altında olduğunda hastaya sıklıkla nötropenik bir diyet uygulanmalıdır. Doktor hastaya normal diyetine devam etmesini söyleyene kadar bu diyet takip edilmelidir.

Otolog kök hücre nakli yapılan hastalar genellikle nakil öncesi kemoterapi sırasında ve nakilden sonraki ilk 3 veya daha fazla ay boyunca; allojeneik kök hücre nakli yapılan hastalar ise nakil öncesi kemoterapi sırasında bu diyeti uygular. Süreç, bağışıklık baskılayıcı ilaçlar almayana kadar devam eder.

Organ nakli geçirmiş veya HIV/AIDS tedavisi gören kişilerin de bu diyeti uygulaması gerekebilir. Nötropenik diyet mutlaka bir sağlık uzmanına danışılarak yapılmalıdır.

Nötropenik Diyet Nasıl Yapılır?

Nötropenik diyet, uygun gıda güvenliği kurallarına uyularak yapılması gereken bir diyet türüdür. Diyet programı boyunca mikroplara ve bakterilere maruz bırakma olasılığı daha yüksek olan gıdalardan kaçınmanız gerekir. Eğer kök hücre nakli yapılan bir hastaysanız, bir süre restoranlarda veya diğer işletmelerde hazırlanan yiyeceklerden kaçınmanız gerekir.

Nötropenik diyet yaparken ne yiyeceğiniz kadar nasıl yiyeceğinize de özen göstermeniz gerekir. Bu süreç boyunca yönergeler üç kategoriye ayrılabilir: kaçınılması gereken yiyecekler, yiyeceklerin hazırlanması ve yiyeceklerin saklanması.

Nötropenik Diyette Nelere Dikkat Edilmelidir?

Nötropenik diyette dikkat edilmesi gereken birçok nokta vardır. Süreç boyunca bazı gıdaları farklı şekillerde tüketmeniz gerekirken, bazı gıdalardan kaçınmanız gerekir. genel olarak dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

• Üzerinden ve içinden buhar çıkana kadar ısıtılmadığı sürece çiğ ve az pişmiş etlerin yanı sıra şarküteri, işlenmiş ve kurutulmuş etlerden (salam, bologna, sosisli sandviç ve jambon dâhil) kaçının.
• Çiğ balık, kabuklu deniz ürünleri ve füme etlerden kaçının.
• Az pişmiş veya çiğ yumurtadan kaçının.
• Açık büfe yemeklerden, salata büfelerinden kaçının.
• Pastörize edilmemiş süt ürünleri (süt, peynir, kefir vb.) ve pastörize edilmemiş bal, meyve suyu gibi ürünlerden kaçının.
• Son kullanma tarihi yakın olan ve son kullanma tarihi geçmiş taze ve paketlenmiş gıdalardan kaçının.
• Çiğ filizi olan sebzeleri tüketmekten kaçının.
• Doğru saklama koşulları ile saklanmadan ısıtılmış olan yemekleri tüketmekten kaçının.
• Yemek yemeden evvel ellerinizi en az 20 saniye boyunca sabunlu suyla yıkayın.
• Et ve ürünler için ayrı kesme tahtaları kullanın ve ahşap kesme tahtalarından kaçının.
• Taze meyve ve sebzeleri ılık akan su altında iyice durulayın. Fazla kiri temizlemek için ürünleri fırçalayın.
• Pişmiş yiyecekleri servis ederken temiz tabaklar kullanın. Çiğ et veya balık içeren bir kabı, sabun ve ılık suyla iyice temizlemeden asla tekrar kullanmayın.
• Bakteriler en iyi 4 santigrat derece ile 60 santigrat derecede ürer. Bu nedenle tüketilecek gıdaların bu ayarların altında ya da üstünde ayarlandığından emin olun.
• Dünden kalan yemekler 48 saat içinde yalnızca bir kere ısıtılıp tüketilmelidir.
• Sıcak yiyecekleri buzdolabına koymaktan kaçının; bu, içerideki sıcaklığın yükselmesine neden olabilir.