Mülayim Diyet: Bilmeniz Gereken Her Şey

Mülayim diyet ya da diğer adıyla Bland diyeti, yumuşak bir diyet modeli olarak bilinmektedir. Bland diyeti pirinç, elma püresi, tost ve muz anlamına gelen bir kısaltmadır. Mülayim diyette lif oranı düşük, yağdan fakir ve çiğnemesi kolay olan besinler tercih edilmelidir. Diyetin amacı sindirim sisteminin rahatlamasını sağlamaktır. Lifli olan besinlerin vücutta parçalanması daha zor olduğu için diyet süresince kısıtlanır. Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı bulunan kişilerin alevlenme dönemlerinde özellikle yumuşak, lif içeriği düşük ve yağdan fakir beslenmesi önerilir. Bu sayede bağırsak hareketleri yavaşlatılır. Aynı zamanda gastrointestinal şikayeti olan kişilerin mide asidine neden olan besinleri ortadan kaldırması tahrişin önlenmesine yardımcı olmaktadır. Uzmanlar, ameliyat sonrası süreçte ve sindirim sistemi hastalıklarında yumuşak dokulu besinlerin tüketimini sıkça önerir. Bazı araştırmalara göre bağırsakların dinlenmesi için lif tüketiminin belirli bir süre kısıtlanması fayda sağlamaktadır. 

Mülayim Diyetini Kim Denemeli?

Mülayim diyet, tıbbi semptomların hafiflemesi için kısa süreliğine tercih edilen diyetlerdir. Bu diyetin tercih edildiği dönemler ve diyeti tercih etmesi gereken kişiler aşağıda sıralanmıştır. 

• Bakteriyel gıda zehirlenmesi yaşayan kişiler mülayim diyet gibi yumuşak diyet prosedürlerini uygulamalıdır. Sonrasında vücudun tolere edebildiği dozlara yavaş yavaş dönülmelidir. 
• Gastroenterit gibi enfeksiyöz ishal durumlarında tolere edilen mülayim diyet tercih edilmelidir. 
• Yolcu ishalinde mülayim diyetleri mide rahatsızlığının semptomlarını azaltır.
• Sabah bulantısı ya da diğer adıyla hiperemezis gravidarumda mide bulantısının azalmasını sağlar.
• Mide ameliyatından sonra hastalar genellikle yumuşak diyetler uygulanır. 
• Crohn, ülseratif kolit, inflamatuar bağırsak hastalığı, divertikülit ve irritabl bağırsak sendromu gibi gastrointestinal bağırsak hastalığındaki alevlenme dönemlerinde yumuşak yapılı mülayim diyetler denenir. 

Mülayim Diyetinden Kim Kaçınmalı?

Herkesin ve her hastalık grubunun ihtiyaçları farklıdır. Bu sebeple diyet seçimleri ve diyetteki yönergeler de değişkenlik gösterir. Kişiye özel diyetin planlanması için doktor ve diyetisyenden destek alınmalıdır. Daha önceden var olan gıda alerjisi veya intolerans durumunda diyetteki seçenekler değiştirilmelidir.

Mülayim Diyeti Nasıl Çalışır?

Mülayim diyetine devam edebilmek için belirli kurallar bulunur. Kuralların temelini yağ ve lif içeriği yüksek besinlerden kaçınmak oluşturur. Krem şanti gibi yüksek yağ içeren süt ve süt ürünleri, çiğ sebzeler, rokfor gibi güçlü peynirler, tam tahıllı un ve tam tahıllı undan hazırlanan besinler, turşu gibi fermente yiyecekler, şeker ve şeker içeriği yüksek olan besinler, acı biber ve sarımsak gibi kuvvetli baharatlar, yağlı ve tütsülenmiş etler, kızartma besinler, alkollü içecekler, kafeinli ve asitli içeceklerin tüketimi tamamen kısıtlanır.

Aynı zamanda mülayim diyetinden maksimum fayda görebilmek için besinler az az ve sık sık tüketilmelidir. Gün içerisinde beslenme saatleri belirlenmeli ve tek öğünde yüksek oranda enerji alınmamalıdır. Yemekler uzun çiğnenmelidir. Sigara ve alkol gibi mideye zarar veren alışkanlıklar kesilmelidir. Gün içerisinde su tüketimine özen gösterilmeli, geniş aralıklarla az az tüketilmelidir. Ek olarak, yatmadan en az 2 saat önce besin tüketimine son verilmelidir.

Mülayim Diyete Nasıl Başlayabilirsiniz?

Mülayim diyetin temel amacı mide duvarının tahriş edilmesini korumaktır. Diyet yönergelerinin planlanması için doğru kararlar alınmasına özen gösterilmelidir. Mülayim diyete başlarken izlenmesi gereken yönergeler aşağıda listelenmiştir. 

• Yemekleri kızartma ve kavurma olarak değil ızgara, haşlama, buğulama, fırınlama olarak pişirin.
• Yemeklere çok fazla tuz ve baharat kullanmayın.
• Çiğ olan yiyeceklerden uzak durun.
• Meyvelerin kabukları yüksek lif kaynağıdır. Meyve tüketirken kabuklarını soyun.
• Mideyi tahriş eden narenciye ve meyve suyundan uzak durun.
• Tam tahıllı un ve tam tahıllı undan yapılmış yiyeceklerden uzak durun. Bunun yerine beyaz un, beyaz makarna, beyaz pirinç tercih edin.
• Alkol ve sigara tüketimini kısıtlayın.
• Gazlı ve asitli içecekler, yüksek posa içeren meyve suları ve kafein içeren içeceklerden uzak durun.
• Tam yağlı süt ve süt ürünlerinden uzak durun yerine az yağlı veya yağsız olanlarını tercih edin.
• Protein kaynaklarını iyi pişmiş ve yağsız olanlardan tercih edin.
• Antienflamatuar ilaçlarından ve aspirinden uzak durun.
• Yiyecekleri yutmadan önce iyice çiğnemeye özen gösterin.

Mülayim Diyetinde Yiyebileceğiniz Yiyecekler Nelerdir?

Mülayim diyetin temelini yumuşak dokulu ve liften fakir besinler oluşturur. Diyet süresince tüketilmesi serbest olan besinler aşağıda listelenmiştir. 

• Kafein içermeyen bitki çayı, su, çay, posasız meyve suyu, kafeinsiz gazlı içecek ve spor içecekleri
• Az yağlı süt ve süt ürünleri
• Sade jelatin, aromalı jelatin, reçel, bal, jöle, şurup, sade kek, muhallebi, puding, buzlu süt
• Tereyağı, zeytinyağı, margarin, kanola yağı, mayonez ve hafif salata sosları 
• Narenciye meyveleri dışındaki tüm meyveler
• Beyaz ekmek, rulo ekmek, beyaz makarna, kraker ve İngiliz çöreği gibi tahıl ürünleri
• Yumurta, kremalı fıstık, tavuk, dana eti, kuzu eti, domuz eti, balık yağı alınmış et çeşitleri
• Ölçülü olarak tarçın, kekik, yenibahar gibi baharatlar 
• Beyaz patates, tatlı patates, havuç, pancar, ıspanak, yeşil fasulye, bezelye ve kabak gibi sebze çeşitleri

Bir Mülayim Diyetindeyken Kaçınmanız Gereken Yiyecekler Nelerdir?

Mülayim diyette kaçınılması gereken besinler kişilerde değişkenlik göstermektedir. Bazı kişilerde belli besinler mide ekşimesine neden olurken bazı kişilerde semptom göstermez. Baharatlı besinleri bazıları tolere edebilirken bazıları sindirmekte zorlanabilir. 

Kişisel ihtiyaçlar değişkenlik gösterir fakat temel olarak mülayim diyette kaçınılması gereken besinler aşağıda listelenmiştir. 

• Tam yağlı süt ve süt ürünleri, krem şanti, rokfor peyniri, beyaz peyniri, Monterey Jack peyniri ve dondurma 
• Brüksel lahanası, domates, soğan, brokoli, karnabahar, biber ve lahana gibi gaz yapıcı sebzeler
• Üzüm, kuru erik, portakal, limon, greyfurt ve misket limonu gibi asidik meyveler
• Filizlenmiş buğday ekmeği, tam tahıllı un ve tam tahıllı undan yapılan yiyecekler, kepekli makarna, lif içeren tahıllar
• Mercimek, kuru fasulye, nohut gibi baklagiller
• Derili et çeşitleri, kızartma balık, sığır eti, tavuk tacos, et sosu
• Kahve, çay, soda ve diğer kafein içeren içecekler
• Hardal, ketçap, yaban turpu
• Cheesecake, bitter çikolata, fındık, patlamış mısır, zeytin ve yağ içeriği yüksek olan diğer besinler

Mülayim Diyeti Hakkındaki Gerçekler Nelerdir?

Mülayim diyeti, yumuşak dokulu ve liften fakir besinlerden oluştuğu için sindirim sisteminin rahatlamasını sağlar. Çeşitliliği kısıtlı olan bir beslenme programı değildir. Diyete eklenebilecek birçok farklı besin bulunur. Mülayim diyetinde uygulanabilecek ipuçları aşağıda listelenmiştir. 

• Diyet sürecinde birçok baharat kullanımı kısıtlandığı için lezzet eksikliği yaşanabilir. Bunun yerine kuru kekik kullanmayı tercih edebilirsiniz.
• Çiğ meyvelerden genellikle uzak durulması beklenilirken meyve püresi çeşitlerini deneyebilirsiniz.
• Kafein bağımlılığınız varsa maden suyu ve Hindistan cevizi suyu gibi alternatifleri tercih edebilirsiniz.

Mülayim Diyeti Sağlıklı Bir Diyet Olarak Kabul Edilir mi?

Mülayim diyetinin amacı sindirim sisteminin dinlenmesini sağlamaktır. Lifli besinlerin vücutta parçalanması ve sindirilmesi daha zordur bu sebeple mülayim diyet gibi yumuşak diyet belirli bir süre uygulanması sindirim sisteminin rahatlamasını sağlar. 

Ülseratif kolit ve Crohn gibi bağırsak hastalıklarının alevlenme dönemleri bulunur. Alevlenme dönemlerinde yumuşak ve düşük lifli beslenmek bağırsak hareketliliğinin azalmasını ve sindirim sisteminin dinlenmesini sağlar.

Gastrointestinal tahrişi bulunanlar mide asidini tetikleyen besinleri ortadan kaldırması gerekirken mülayim diyet bu süreçte önerilir. Bununla beraber ameliyat sonrası dönemlerde beslenme programları yumuşak diyetlerle başlar ve zamanla normale döner. 

Yukarıda sıralanan durumlarda uygulanan mülayim diyetler sağlıklıdır ve gerektiğinde uzman tarafından destek alınmalıdır. 

Mülayim Diyeti Denemeye Değer mi?

Gastrointestinal problemler varsa mülayim diyetinin belirli bir süre uygulanması önerilir. Diyet mide ekşimesi, ishal, kusma ve mide bulantısı gibi semptomlar hafiflemesine yardımcı olur. Yumuşak diyetler özellikle stres seviyesini azaltmak gibi belli yaşam tarzı değişiklikleriyle beraber uygulandığında peptik ülser gibi hastalıkların tedavisinde de etkili olmaktadır. Mülayim diyette önerilen yumuşak besinler; yumuşak dokulu, liften fakir, pH’ı daha yüksek ve baharat oranı düşük olan besinlerdir Bu etkenler sayesinde asit üretimi engellenir ve sindirim sistemi tahrişlerinin artması önlenir. 

Mülayim diyette önerilen besinler kişilerde değişkenlik gösterebilir. Fakat genel itibariyle asidik, lifli ve yağdan zengin besinlerin tüketimi kısıtlanır. 

Mülayim Diyeti Pahalı mı?

Mülayim diyette  kişinin mevcut durumuna bağlı olarak belirli besinler programa eklenir ve çıkarılır. Buna bağlı olarak maliyetin belirlenmesi mümkündür. Fakat yağsız et önerildiği ve yağlı et tüketimi kısıtlandığı için kısmen daha pahalı olduğu düşünülebilir. Bunun yanında bütçenin doğru ayarlanması ve maliyetin desteklenmesi için haftalık planın daha önceden yapılması ve toplu alışveriş yapılması önerilmektedir.

Yeni Başlayanlar İçin Mülayim Diyeti Tarifleri Nelerdir?

Mülayim diyetine yeni başlayanlar için örnek 1 günlük beslenme programı ve alternatif tarif seçeneği aşağıda verilmiştir.

Kahvaltı

• Fıstık ezmeli 2 ince dilim beyaz ekmek ve 1 orta boy muz ya da 2 yumurtadan omlet

Öğle Yemeği

• Armut soslu ve havuçlu fırında somon 
• Beyaz pirinç

Ara

• 4 yemek kaşığı az yağlı yoğurt

Akşam Yemeği

• Tatlı patates salatası 
• Fırında mantar 
• Kuşkonmaz

Tofu Toplu Spagetti 

Tofu Toplu Spagetti 9 ana malzemeden oluşmaktadır. Malzemeler sırasıyla spagetti, tofu, 1 çay kaşığı tereyağı, 1 yumurta, 1 çay kaşığı süt, ½ çay kaşığı ot, 1 çay kaşığı un, 3 çay kaşığı tuz ve 2 yemek kaşığı çedar peyniridir. 

1. Tofu toplu spagettiyi hazırlamak için öncelikle fırını 180 derecede ısıtın. 
2. Bir kapta un, karışık ot, tuz ve tofuyu karıştırın.
3. Hamuru küçük top olacak şekilde yuvarlayın.
4. Fırın tepsisini pişirme spreyi ile yağlayın.
5. Hazırlanan tofu toplarını tepsiye yerleştirin ve tekrardan pişirme spreyi ile yağlayın.
6. 140 derece fırında 10 ila 15 dakika arası pişirin.
7. Makarnayı hazırlamak için tencerede su kaynatın.
8. Kaynayan suya zeytinyağı ve tuz ekleyin. 
9. Ardından spagettiyi ekleyin ve 10 dakika kadar pişirin.
10. Yumurta, süt, karışık baharat ve tereyağından hazırlanan sosu tavada 1 - 2 dakika pişirin.
11. Pişen sosu spagettinin üzerine dökün ve hepsini harmanlayın.
12. Tofu toplarını spagettiyle birleştirin ve üzerine cheddar peyniri rendeleyin.

Mülayim Diyeti Yaparken Kaç Kalori Tüketebilirsin?

Mülayim diyet, vücudun uzun sürede ihtiyaç duyacağı tüm besin öğelerini karşılamamaktadır. Diyet süresince belirlenen kurallar kalori çerçevesinde değil tüketilebilecek besinlerin çeşitliliğidir. Kişinin yaşı, cinsiyeti, boyu, kilosu, fiziksel aktivitesi ve mevcut hastalığına bağlı olarak günlük alınması gereken kalori miktarı belirlenmektedir. Bunun yanı sıra mevcut risk durumuna göre beslenme programına farklı besin gruplarının eklenip çıkarılmasına karar verilir. Mülayim diyette, kullanılan ilaçlara ve vücut kitle indeksine bağlı olarak kilo kaybına yönelik kalori belirlenmesi mümkündür. 

Mülayim Diyeti İçin Vücudun İlk Tepkisi Nelerdir?

Mülayim diyetinin belirli bir süre uygulanması sindirim sisteminin dinlenmesine ve semptomların azalmasını sağlamaktadır. Fakat uzun vadede yapılması yetersiz beslenmeye bağlı besin öğe eksikliklerine neden olur. Özellikle uzun vadede mülayim diyeti uygulanması B12 vitamini, A vitamini, lif ve kalsiyum gibi besin öğe eksikliklerinin görülmesine neden olmaktadır. 

Mülayim Diyeti İçin Önerilen Zaman Dilimi Nedir?

Mülayim diyeti kısa süre uygulanması gereken diyet türüdür. Uzmanın planladığı doğrultuda sindirim sistemi rahatlayana dek uygulanmalı ardından normal beslenme programına geçiş yapılmalıdır. Uzun süreli yapılan mülayim diyetiyle lif tüketimi kısıtlanır. Sonucunda kabızlık gelişebilir. 

Mülayim Diyetinin Sağlığa Yararları Nelerdir?

Mülayim diyet genelde tıbbi süreçlerin ardından uygulanan ve sindirim sisteminin rahatlamasını amaçlayan beslenme programlarıdır. Mümkün olduğu kadar kısa süre uygulanır. Mülayim diyetinin sağlığa olan faydaları aşağıda listelenmiştir. 

• Bakteriyel gıda zehirlenmelerinde yumuşak diyetler uygulanır. 
• Enfeksiyöz ishal gibi gastroenterit hastalıklarda mülayim diyet daha iyi tolere edilir. 
• Yolcu ishalinde mülayim diyetler mide rahatsızlığı semptomlarının azalmasını sağlar.
• Gebelikte görülen kusma ve bulantı durumlarında uygulanan mülayim diyet sayesinde mide bulantıları hafifler. 
• Mide ameliyatlarından sonra normal beslenme planına geçmeden önce uygulanan mülayim diyet sayesinde sindirim sistemi zarar görmez. 
• Ülseratif kolit ve Crohn gibi bağırsak hastalıklarındaki alevlenme dönemlerinde sindirim sisteminin rahatlamasını sağlar.

Mülayim Diyetinin Sağlık Riskleri Nelerdir?

Mülayim diyet gibi yumuşak besinleri içeren beslenme programları, bağırsak hareketlerinin desteklenmesini sağladığı için kabızlığa sebep olabilmektedir. Genellikle mülayim diyet kısa süreli uygulanır. Uzun süreler uygulanırsa liften yoksunluk olduğu için vücudun genel yapısında bozulmalar görülebilir. 

Mülayim Diyeti Kanıtlara Dayalı mı?

Mülayim diyetin sonuçları hakkında çok fazla bilimsel çalışma ve araştırma yapılmamıştır. Diyetin temelini oluşturan lifli besinlerin kısıtlanmasıdır. Diyet süresince gastrointestinal sorunlara neden olan besinlerin tüketiminden uzak durulur. Bununla beraber daha yumuşak ve hafif olan besinlerin tüketimi artırılır. Yoğun koku ve tadı olan besinler mide bulantısına neden olduğu için tüketimi önerilmez.

Aynı zamanda asitli besinlerin reflü semptomlarını tetiklemesi hakkında çok az kanıt bulunur. Bu kanıt eksikliğinden dolayı Amerikan Gastroenteroloji Koleji , reflü hastalığına sahip olanların çikolata, baharatlı yiyecek, gazlı içecek, narenciye ve kafein tüketmemesini rutin olarak önermez. Bununla beraber gastoözafageal reflü için eliminasyon diyetlerinin faydalı olabileceği düşünülmektedir.  

Bland Diyeti Güvenli ve Sürdürülebilir mi?

Bland diyeti genellikle gerektiğinde ve kısa süreliğine tavsiye edilmektedir. İyileşme ve semptomların düzeldiği görüldükten sonra normal diyete kademeli olarak geçilir. Lif miktarı yavaş yavaş beslenme programına yeniden eklenir. Lifli besinlerin vücuda birçok faydası bulunur bu sebeple uzun süreli yapılan bland diyeti sağlığı olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Yüksek lifli besinleri tüketmek, kötü kolesterol olan LDL seviyelerinin düşmesine yardımcıdır ve kan şeker seviyesinin dengede kalmasını sağlar. Bununla beraber bağırsaktaki faydalı bakterileri besler ve kilo kaybı sürecine yardımcı olur. Lifli besinlerin olumlu etkilerinden dolayı bland diyeti gibi liften yoksun diyetler uzun süreli uygulanmamalıdır.