Mercimek Nedir?

En çok tüketilen baklagillerden biri olan mercimek, sarı, kırmızı ve yeşil gibi farklı renk seçenekleri bulunan bir besindir. Maliyetinin uygun olması ve kolay saklanabilmesi dolayısıyla, eski çağlardan beri insanoğlunun en çok tükettiği yiyecekler arasında yerini almıştır. Günümüzde en büyük mercimek üreticisi Kanada’dır. Bunun dışında Suriye, Irak, Ürdün ve Türkiye’de önemli mercimek üreticilerindendir. 

Özellikle Türk mutfağında mercimeğin yemeği ve çorbası sofralardan eksik olmaz. Besleyici olduğu kadar kolay hazırlanabilen bir yiyecek olan mercimek, doyurucu özelliği ile düzenli beslenme programlarının vazgeçilmez öğünlerinden biridir. 

Mercimeğin Besin Değerleri Nedir?

200 gramlık pişmiş bir mercimeğin besin değeri tablosu şöyledir:

• Kalori 230 kcal
• Protein 17,9 gram
• Yağ 0,8 gram
• Karbonhidrat 39,9 gram
• Lif 15,6 gram
• Potasyum 1934 mg
• Kalsiyum 128 mg
• A Vitamini 34iu
• C Vitamini 2 mg
• Demir 15.54
• Sodyum 26 mg

Mercimek Ne İşe Yarar?

Zengin bir besin değeri tablosu olan mercimek, düzenli tüketimde pek çok faydası bulunan bir besindir. Kuru mercimek yaklaşık %8 su, %26 protein, %63 toplam karbonhidrat ve %42 ila 47 nişastadan oluşur. Özellikle iyi bir magnezyum, kalsiyum, potasyum, çinko ve fosfor kaynağı olması, mercimeğin sağladığı faydaların ana nedenidir. Diğer tahıllara oranla magnezyum, kalsiyum, potasyum, çinko ve fosfor gibi mineraller açısından daha zengindir. 

Mercimeğin Faydaları Nedir?

Mercimeğin insan sağlığı için bilinen faydaları şunlardır:

• Araştırmalar düzenli olarak mercimek yemenin diyabet, obezite, kanser ve kalp hastalığı gibi kronik hastalık riskini azalttığını göstermiştir. Fenol adı verilen zengin koruyucu bitki bileşikleri açısından zengin olması, bu faydasının ana nedenidir. 
• Mercimek, özellikle sindirim işlevini destekleyen ve sağlığınız için çok önemli olan faydalı bağırsak bakterilerini besleyen prebiyotik lif açısından zengindir.  
• Mercimeğin lif, folat ve potasyum açısından zengin içeriğe sahip olması, kan basıncı ve kolesterolü dengelemeye yardımcı olur. Dengeli bir kolesterol ve kan basıncı, kalp sağlığı için oldukça önemlidir. 
• Mercimeğin sağladığı enerji, düşük bir glisemik indekse sahiptir. Bu özellik, kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur. 
• Mercimek, zengin bir protein kaynağıdır. Et ve balık gibi zengin protein içerikli besinlere iyi bir alternatif olabilir. 

Mercimeğin Yan Etkileri Nedir?

Mercimeğin olası yan etkileri şunlardır:

• Mercimek, fazla oranda lif içerdiği için tüketildikten kısa bir süre için şişkinliğe neden olabilir. 
• Beslenme programında çok fazla mercimek tüketmek böbrek fonksiyonu zayıf olan kişilerde nefes alma problemleri, kusma, yorgunluk, kalp ritminde problemler semptomları ortaya çıkarır. 
• Mercimek pişirilirken bazı baharatlarla etkileşime girer ve bu da bazı hassas yapılı kişilerde hazımsızlığa neden olabilir. 
• Mercimek, demir ve çinko gibi besinlerle bağlanan ve mineralleri emmemizi zorlaştıran fitik asit içeren bir besindir. Mercimekteki fitik asit oranını azaltmak için pişirmeden evvel mercimeği ıslamanız gerekir. 
• Mercimek alerjisi olan kişilerin mercimek tüketmemesi gerekir. 

Mercimek Nasıl Kullanılır?

Mercimeği yemek tariflerinizde kullanabileceğiniz birçok tarif vardır. Maliyetinin uygun olması, her kesimden insanın mercimeği rahatça tüketebilmesine olanak sağlar. Birçok farklı türü bulunan mercimek, çorba çeşitleri ile özellikle soğuk havalarda en iyi tercihlerden biridir. Kırmızı mercimek çorbası, ülkemizde de esnaf lokantalarının vazgeçilmez sabah lezzetlerinden biridir. Halk arasında “kara şimşek” olarak da bilinen yeşil mercimek yemeği ise doyurucu olması nedeniyle tüketilmektedir. 

Mercimek yemek ve çorbasının dışında zengin protein içeriği sayesinde et ve balık yemeklerine alternatif olabilir. Özellikle çeşitli baharat ve domatesle harmanlanarak börek içlerine dolgu malzemesi olarak kullanılabilir. Sarımercimek, lezzetli ve tadı ve güzel görünümü ile biber dolması tariflerinde kullanılabilir. Mercimek, çeşitli tohum ve yeşillikle karıştırılarak salata yapılabilir. 

Mercimek Tüketimi Ne Kadar Olmalıdır?

Mercimek, 4 temel besin gurubundan biri olan kuru baklagiller grubundandır. Bundan dolayı besin öğesi bileşimi ve posası açısından haftada en az üç kere mercimek tüketilmesi önerilir. 

Kimler Mercimek Kullanmamalıdır?

Mercimek her ne kadar faydalı bir besin kaynağı olsa da, bazı insanların diğer insanlara oranla daha az mercimek tüketmesi ya da hiç tüketmemesi önerilir. Özellikle sindirim sistemi sorunları yaşayan insanların mercimek tüketmemesi önerilir. Böbrek sorunları olan insanlar, hiperkalemiye neden olabileceği için mercimek tüketmemelidir. Anne adayları, emziren anneler, çocuklar ve yaşlılar, yukarıdaki sorunlardan birini taşımamaları durumunda mercimek tüketebilirler. Bu noktada aşırıya kaçılmaması, dozun aşılmaması gerekir. 

Mercimek Nerede Yetişir?

Mercimek, dünya üzerinde ılıman ve subtropikal iklim görülen her yerde rahatlıkla yetiştirilebilir. Dünya mercimek üretiminin %48’i Amerika kıtasından, %43’ü Asya kıtasından%4’ü Okyanusya kıtasından kalan %3’lük kısmı ise Afrika kıtasından elde edilir.  Ülkemizi baz alındığında Karadeniz bölgesi hariç her bölgede mercimek yetiştiriciliği yapılabilir. 

Mercimek Nasıl Saklanır?

Mercimek, doğru saklama koşullarında saklanmadığında böceklenme ve kelebeklenme gibi sorunlarla karşı karşıya kalır. Tüm baklagillerinizde olduğu gibi mercimeği de neme karşı korumanız gerekir. Ortam nemini mercimekten uzak tutmak için kavanozun içine 1 yemek kaşığı tuz ekleyebilirsiniz. Tuz nemi çeker ve küflenmeyi engeller. Böcekleri mercimekten uzak tutmak için ise kurutulmuş defneyaprağı ya da soyulmuş bir-iki diş sarımsak kullanabilirsiniz. Ortam ısısının 0-5 santigrat derece arasında tutulması, mercimeğin saklama süresinin uzatacaktır. 

Mercimek Kaç Kaloridir?

İnsanlar genellikle mercimeği pişmiş olarak tüketecekleri için bu konuda pişmiş mercimeğin kalorisi baz alınmalıdır. 200 gramlık bir pişmiş mercimekte 230 kalori bulunur.