Likit Amino Asit Nedir?

Vücudun en sağlıklı biçimde hayatsal fonksiyonları sürdürebilmesi için ihtiyaç duyduğu besin öğelerinin sağlanması gerekir. Bu besin öğelerinin başında amino asitler gelmektedir. Amino asitlerin bazılarını vücudumuz üretebilirken, ‘esansiyel amino asit’ olarak adlandırılan türlerini dışarıdan almamız zorunludur. Protein içeren besinler yoluyla alabildiğimiz esansiyel amino asitlerin; yoğun egzersiz, vegan veya vejetaryen beslenme alışkanlıkları gibi durumlarda diyetle alımı yetersiz kalabilir. Bu yüzden çeşitli amino asit takviyeleri geliştirilmiştir. Likit amino asit sıvı halde bulunan amino asit takviyesidir ve en çok tercih edilen amino asit takviyelerinin başında gelir. İlk tarifi doğal sağlık yazarı Paul Bragg tarafından soya fasulyesinden elde edilmiş ve 1912 yılında kurulan Bragg Live Foods şirketi bünyesi altında satışa sunulmuştur.

Sıvı Amino Asit Farkı Nedir?

Sıvı amino asit en çok tercih edilen amino asit takviyelerinden biridir. Sıvı amino asitlerin bir diğer adlandırılması likit amino asitlerdir. Likit amino asitler tablet veya kapsül hale getirilmediği için ekstra katkı maddesi içermez.

Kapsül veya tablet formdaki amino asitler sindirilebilmek için önce parçalanmaya ihtiyaç duyar ve ardından emilim fazına geçer. Ancak likit amino asitlerin içeriği serbest amino asitlerden oluşur. Serbest amino asitler (saf amino asitler) sindirime uğramadan hızlı bir şekilde emilerek kas ve dokular tarafından kullanılabilir. Bu yüzden sıvı amino asitlerin kas onarım hızı diğer amino asit takviyelerinden yüksektir. Hazırlanma prosedürü bulunmadığı için kullanımı da oldukça pratiktir ve direkt olarak tüketilebilir.

Sıvı Amino Asitler Ketojenik Diyeti Bozar mı?

Ketojenik diyet karbonhidrattan oldukça kısıtlı, enerjinin büyük bir bölümünün sağlıklı yağlardan karşılandığı ve yeterli miktarda protein içeren diyettir. Karbonhidrat kısıtlamasına bağlı olarak gelişen glikoz yokluğunda beyin, ihtiyaç duyduğu enerjiyi keton cisimleri üreterek karşılar. Ketojenik diyette günlük 20-50 gr aralığında karbonhidrat alımının gerçekleşir. Neredeyse her besinde çok az miktarlarda da olsa karbonhidrat bulunduğu düşünüldüğünde 20-50 gr aralığı, temel karbonhidrat kaynaklarının tamamen diyetten çıkarılması ve protein kaynakları, sebze grubu gibi besinlerin içerdiği karbonhidratın kullanılması anlamına gelir. Bu yüzden likit amino asitler ketojenik diyet konusunda bir risk faktörüdür. Soya bazlı likit amino asitler direkt olarak ketojenik diyeti bozarken hindistan cevizi aminosu kullanılabilir. Aynı zamanda sporcular için geliştirilmiş diğer sıvı amino asitlerin içeriğindeki karbonhidrat miktarı göz önüne alınarak ketojenik diyetteki gram ayarlaması yapılabilir.

Sıvı Amino Asit MSG’ye Sahip midir?

Monosodyum glutamat, yiyeceklerin lezzetini artırmak için kullanılan bir bileşiktir ve birçok paketlenmiş/işlenmiş gıdada bulunur. MSG, fermantasyon yoluyla yapılan bir glutamik asit türevidir. Gıdalarda doğal olarak meydana gelebilir veya doğal olmayan bir şekilde dışarıdan eklenebilir. Eklenti MSG içeren gıdalardan uzak durulmalıdır. Bununla birlikte her hidrolize protein MSG içerir, çünkü MSG hidrolizasyon işleminin bir yan ürünüdür. Soyadan üretilen sıvı amino asitlere dışarıdan MSG eklenmiyor olsa da üretim aşamasında doğal olarak meydana geldiği ve çok az miktarlarda doğal oluşmuş MSG içerdiği belirtilir. Ek olarak dışarıdan katkı maddesi olarak bileşime katılmadığı ve çok düşük miktarlarda bulunduğu için sıvı amino asitler MSG-free olarak nitelendirilir.

Sıvı Amino Asitlerin Son Kullanma Tarihi Var mıdır?

Her ürünün olduğu gibi sıvı amino asitlerinde son kullanma tarihi vardır. Ancak oldukça uzun sürelidir. Her sıvı amino asidin üzerinde son kullanım tarihleri belirtilir. Sıvı amino asitler genellikle kapağı açılmadığı takdirde 3 yıla kadar dayanabilirken, kapak açıldıktan sonrası için 4-6 ayda tüketimleri önerilir. Benzer şekilde hindistan cevizi sıvı amino asitleri kapalı halde 12 aya kadar dayanabilirken açıldıktan sonra 6 ayda tüketilmelidir. Son kullanım tarihleri amino asitlerin içeriklerine göre değişmektedir ve ambalajları üzerinden kontrol edilir.

Likit Amino Asit Nasıl Kullanılır?

Likit amino asitlerin kullanımı içeriğine göre çeşitlilik göstermektedir. Daha çok protein kaynakları bakımından yetersiz beslenen vegan ve vejetaryen bireyler tarafından kullanılan sıvı amino asitler, aynı şekilde kas kaybının korunması ve kas gelişiminin artması için sporcular tarafından yaygın olarak kullanılır.

Soya sosuna alternatif olarak geliştirilen soya bazlı ve hindistan cevizi bazlı formları yiyeceklere eklenerek diyetinizde yerini alabilir.

• Salatalara eklenebilir.
• Sotelere eklenebilir.
• Çiğ sebzelere tat verebilir.
• Çorbalara ve güveçlere karıştırılabilir.
• Pirinç ve fasulyelere katılabilir.
• İçeceklere eklenebilir.
• Sek içilebilir.

Direkt olarak sporculara yönelik geliştirilen ve likit amino asit formunda sunulan diğer amino asit takviyelerinin kullanım talimatları üzerinde belirtilir. Genellikle antrenmandan 30 dakika önce ve antrenmandan 30 dakika sonra kullanılır ibarelerinin yanında, markaya ve ürüne göre antrenman sırasında ya da uyumadan önce tüketim önerisinde bulunulan çeşitleri de bulunur.

Bragg Likit Amino Asitleri Nedir?

Bragg likit amino asitleri, formülü Paul Bragg tarafından geliştirilen, soya fasulyesi ve saflaştırılmış sudan üretilen sıvı protein konsantresidir. Bragg likit amino asitleri sertifikalı GDO’suz soya fasulyesinin hidroklorik asitle işlenerek serbest amino asitler yaratılması, ardından kalan asidin sodyum klorür oluşturan sodyum bikorbanat ile nötrleştirilmesiyle elde edilir. Doğal oluşmuş sodyum içerdiği için sofra tuzu eklenmez. Hiçbir kimyasal, yapay renklendirici ve koruyucu içermediği gibi glütensiz olduğu da bilinmektedir. Başlangıçta vegan ve vejetaryenler için soya sosu veya tamari’ye alternatif olarak üretilen bragg likit amino asitleri sporcular tarafından da amino asit desteği olarak kullanılır.

Soslar, çorbalar, tava kızartmaları, et suyu, salatalar, güveç ve patlamış mısırda kullanabileceğiniz bu bitkisel protein kaynağı 16 adet amino asidi içerir. Bu amino asitler; Alanin (Ala), Arginin (Arg), Aspartik asit (Asp), Glutamik asit (Glu), Glisin (Gly) , Histidin (His), İzolösin (Ile), Lösin (Leu), Lizin (Lys), Metiyonin (Met), Fenilalanin (Phe), Prolin (Pro), Serin (Ser), Treonin (Thr), Tirozin (Tyr) ve Valindir (Val).

Paul Bragg tarafından oluşturulan bu orijinal formül, ilk olarak Bragg Live Foods şirketi bünyesinde Bragg® Liquid Aminos olarak satışa sunulmuştur. 1970’de popülerliği artan bu bitkisel amino asit takviyesi günümüzde de yaygın olarak kullanılır.

Likit Amino Asit Saça Faydalı mıdır?

Vücutta her şeyin yolunda ve eksiksiz bir şekilde ilerletilebilmesi için tüm besin öğeleri yeterli miktarda alınmalıdır. Amino asitler bu besin öğelerinin başında gelmektedir. Proteinlerin yapı taşını oluşturan amino asitler aynı zamanda saçların da yapı taşını oluşturur. Çünkü saçın yapısını oluşturan keratin proteini birçok amino asidin birleşimiyle meydana gelir. Protein kaynaklarının yeterli alınamaması ya da amino asit eksikliği durumunda saç yapısı bozulur ve saç dökülmeleri meydana gelir. Bu yüzden likit amino asit takviyeleri saça faydalıdır ve saç yapısının korunup daha sağlıklı görünmesine yardımcı olur.

Likit Amino Asitleri Paleo Diyetine Zarar Verir mi?

Paleo diyeti insan beslenmesinde ‘öze dönüş’ olarak nitelendirilen ve ismini paleolitik(taş) devrinden alan bir diyet sistemidir. Kısa süreli bir zayıflama programından daha çok bir yaşam biçimi olduğunu söylemek mümkün. Doğal olmayan her şeyi bir kenara atarak, karbonhidratları ve ilk çağlarda henüz bulunmayan süt ürünlerini beslenmeden çıkartmayı hedefler. Paleo diyeti ilk çağlarda avcılık ve toplayıcılıkla yaşayan insanların beslenme biçiminden yola çıkar ve et ürünleri, taze sebze ve meyveler etrafında döner.

İşlenmiş bütün gıdalar, o dönemlerde henüz keşfedilmediği için süt ve süt ürünleri, un ve tahıllar, mayalı besinler, alkol, bakliyatlar, rafine şeker, yüksek nişasta içeren sebze ve meyveler yasaklı listededir. Et, tavuk, balık diyetin ana enerji kaynaklarını oluşturur, lif içeriğini artırmak için mevsim sebzelerine ve yeşilliklere bol miktarda yer verilir, patates ve havuç nişasta içeriğinden dolayı diyetten elimine edilir. Yeterli karbonhidrat ve lif desteği için şeker içeriği daha düşük olan meyveler sınırlı miktarda yenebilir. Kayısı, şeftali, üzüm, muz gibi şeker içeriği yüksek meyveler yasak listesindedir. Ayçiçek yağı, kanola yağı, mısır yağı gibi işlenmiş yağlar yasak olmakla birlikte zeytin yağı tüketilebilir. Doğal köy yumurtası serbesttir. Kabuklu kuruyemişler, tuzsuz ve işlenmemiş ceviz, fındık, badem, kabak çekirdeği, antep fıstığı sınırlı olarak yenilebilir. Daha serbest paleo diyetlerinde baklagillere bir gün suda bekletilmek koşuluyla yine sınırlı miktarlarda yer verilir.

Bu diyet biçimindeki yasaklar göz önüne alındığında likit amino asitlerin soya fasulyesinden elde edilen çeşidi, paleo diyetine zarar verir. Bu yüzden eğer sıkı bir paleo diyetiyle besleniyorsanız hindistan cevizinden üretilen likit amino asitleri tercih edebilirsiniz. Aynı şekilde balık gibi diğer protein kaynaklarından elde edilen likit amino asitler de paleo diyetine zarar vermez. Özetle; eğer paleo diyetine bağlıysanız kullandığınız likit amino asidin içeriğine dikkat etmeniz gerekir.

Hindistan Cevizi ile Sıvı Amino Asit Üretilebilir mi?

Hindistan cevizi ile sıvı amino asit üretilebilir. Soya alerjisi olduğu için diğer likit amino asit takviyelerinden uzak durmak zorunda olan bireyler hindistan cevizi aminolarına yönelir. Hindistan cevizi aminosu, hindistan cevizi özünden yapılından bir diğer sıvı amino asittir. Gluten içermemesi ve vegan diyetlere uygun olmasının yanında soyaya izin vermeyen katı paleo diyetleri için uygundur. Hindistan cevizi özüyle üretilen sıvı amino asitlere deniz tuzu eklenmekle birlikte protein artırmak için kullanılan geleneksel soya sosuna göre sodyum içeriği düşüktür. Bu sıvı amino asit türünde markalara göre içeriğine hindistan cevizi sirkesi veya hindistan cevizi şekeri eklenebilir. Ancak genellikle sadece hindistan cevizi özü ve deniz tuzundan üretilir. Diğer likit amino asitlere, soya sosuna ve tamariye göre daha tatlı bir aroması vardır.  Ek olarak sodyum içeriği de bu besinlerden oldukça düşüktür.

Sıvı Amino Asit Avantajları Nedir?

Sıvı amino asitler vegan, vejetaryen ve sporcu bireyler tarafından sıklıkla kullanılan amino asit takviyeleridir.

Sıvı amino asitlerin avantajları;

1-Hızlı emilirler

Likit amino asitlerin en büyük avantajı sindirime ihtiyaç duyulmadan emilmeleridir. Kapsül ya da tablet formdaki amino asitler kana karışıp etkisini göstermeye başlamadan önce sindirilmek zorundadır. Ancak likit amino asitler saf amino asitlerden oluştuğu için direkt olarak emilerek işlevini gerçekleştirebilir, bu da diğer amino asitlerden hızlı etki etmesi anlamına gelmektedir.

2-Yüksek amino asit içeriğine sahiptir

Amino asitler vücudun yaşamsal fonksiyonlarını sürdürebilmek için ihtiyaç duyduğu en önemli yapı taşlarındandır. Besinlerle alabileceğimiz gibi gereksinimin artması durumunda alım yetersiz olabilir. Böyle durumlarda kullanılabilecek iyi bir amino asit takviyesidir. Çeşitlerine göre amino asit örüntüsü değişmekle birlikte güçlü amino asit içeriğine sahiptir. Örneğin soyadan elde edilen formu 16 adet esansiyel ve esansiyel olmayan amino asidi barındırmaktadır.

3-Kimyasal koruyucu içermezler

Diğer supplementler gibi tablet ya da kapsül formuna getirilmek için herhangi bir madde eklenmediği için kimyasal koruyucu içermezler.

4-Diyetinize kolaylıkla eklenebilirler

Hazırlamak için herhangi bir işlem gerektirmez ve direkt olarak tüketilebilir. Bu kullanım kolaylığıyla hiçbir şeye eklenmeden içilebileceği gibi, besinlere eklenerek de diyete dahil edilebilir. Pratik, uğraşsız tüketimi sebebiyle tercih edilirliği yüksektir.

5- Glutensizdir

Gluten intoleransı veya çölyak gibi gluten alımının sınırlandırılması gereken hastalıklarda kullanımı güvenlidir. Gluten içermediği için rahatlıkla tüketilebilir.

Sıvı Amino Asit Dezavantajları Nedir?

Sıvı amino asitler tüketim kolaylığından dolayı yaygın olarak kullanılır. Çok fazla dezavantajı olmamakla birlikte kullanımını azaltan bazı etkenler vardır.

1-Alerjik olabilir

Özellikle soya bazlı sıvı amino asitler, soya alerjik özelliği yüksek bir besin olduğu için insanlarda alerjiye sebep olabilir. Soya bazlı sıvı amino asitler soya alerjisi olanlar için uygun değildir. Ek olarak hindistan cevizi amino asitlerinin alerjik reaksiyonlar açısından daha az riskli olduğu gözlemlenmiştir. Bu yüzden alerjik bir bünyeye sahipseniz hindistan cevizi likit amino asitleri sizin için daha uygun olabilir. Aynı şekilde farklı protein kaynaklarıyla üretil

2-Likit amino asit fiyatları genellikle yüksektir

Protein desteği için kullanılan ürünlerden biri olan soya sosuna alternatif geliştirilen sıvı amino asitler soya sosuna göre oldukça yüksek fiyatlara sahiptir. Aynı zamanda marketlerden erişim sağlanamadığı için özel beslenme ihtiyacı olmayan birçok insan soya sosunu tercih eder. Yoğun egzersiz temposuna sahip sporcular tarafından daha çok kullanılan likit amino asitler markalarına ve içeriklerine göre fiyatlandırılır.

3-Sodyum içeriği yüksek olabilir

Ürün içeriklerine göre sıvı amino asitlerin sodyum içerikleri yüksek olabilir. Özellikle tansiyon probleminiz varsa kullandığınız sıvı amino asidin sodyum içeriğine dikkat etmeniz önerilir.