Havucun Faydaları Nelerdir?

Yüksek oranda ß-karoten içeren havuç bu sayede güçlü bir antioksidan kapasitesine sahiptir. Bilimsel çalışmalar ß-karotenin kanserden korunmada etkili olduğunu göstermektedir. Yapılan araştırmalara göre havuç tüketimi yüksek olan erkeklerde prostat kanser riskinin daha düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Düzenli havuç yiyen kadınların ise meme kanserine yakalanma riski oransal olarak daha azdır. Akciğer kanserinin önlenmesinde de havuç çok faydalıdır. Sigara içen kişilerde plazma ß-karoten seviyeleri düşebilmektedir. Sigarayı bırakmak ve ciğerlerin onarılması için düzenli havuç yemek akciğer kanserini önlemekte etkilidir. 

A vitamini ve potasyum kalp sağlığı üzerinde önemli besin öğeleridir. Bunları bolca içeren havuç bu sayede kalbe de oldukça faydalıdır. Koroner kalp hastalarında plazma ß-karoten seviyesi genellikle düşüktür. Diyetle yeterli ß-karoten alımı kardiyovasküler hastalık riskini azaltır. Havucun göz sağlığı üzerinde de etkili olduğu bilinmektedir. Kseroftalmi (göz kuruluğu) hastalığı A vitamini eksikliğinde ortaya çıkar. Havuçtaki beta karoten vücutta A vitaminine dönüştüğü için bu hastalığın önlenmesinde havuç çok önemlidir. Yeterli ve düzenli havuç yiyen insanların katarakta yakalanma riski azdır. Çocukların küçük yaştan itibaren havuç yemeye alıştırılması, ileride sağlıklı gözlere sahip olmaları açısından önemlidir. Havucun bir diğer önemli faydalarından biri diyabet hastaları için uygun ve besleyici bir sebze olmasıdır. Lifli yapısı sayesinde kan şekerinin hızlı yükselmesini önler. Glisemik indeksi düşüktür. Kan şekerini dengelemek için diyabet hastaları açısından oldukça kullanışlıdır. Havuçtaki ß-karoten diyabete bağlı komplikasyonların önlenmesinde ve tedavi edilmesinde çok etkilidir. Diyabet hastalarının şeker oranı yüksek bebek havuçlar yerine posa oranı yüksek büyük havuçlardan yemesi daha faydalıdır. Havuçta çözünür ve çözünmez posa birlikte bulunur. Çözünür posa bağırsaktaki faydalı bakterileri besleyip sayılarını arttırır. Çözünmez posa ise feçes (gaita) geçişini kolaylaştırarak kabızlığın giderilmesine yardımcı olmaktadır. Böylece havuç bağırsak sağlığı için de oldukça faydalıdır. Havucun yararları konusunda renk farklılığının da etkisinin olduğunu söylemek de yarar vardır. Kırmızı ve mor havuçlar renk pigmentleri sayesinde bazı ek özelliklere sahiptir.

Havucun sağlığa olan faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Göz sağlığını desteklemeye yardımcıdır
• Havuç kanser riskini azaltır
• Cilt sağlığını korumada yardımcıdır
• Saçların uzamasını sağlar
• Bol miktarda A vitamini barındıran havuç B, C, D ve E vitaminleri açısından da oldukça zengindir. Ayrıca karoten, şeker ve fosfor ihtiva eder
• A vitamini ve bol vitaminleri ile karaciğeri kuvvetlendirir
• Kalp rahatsızlığı ve damar sertliği olanlara tüketilmesi tavsiye edilir
• Potasyum ve posa içeriği ile kolesterole, hipertansiyona karşı savaşır
• Safra kesesi ve karaciğer enzimlerini düzenlenmesi üzerinde çok faydalıdır
• İçerdiği E vitamini ile kanser oluşumunu engelleyici özelliği vardır
• Havuç suyu güçlü bir antioksidan olan beta- karotenden zengin olduğu için hücre dejenerasyonunu önler. Yaşlanma sürecini yavaşlatır
• Ara öğünlerde 1-2 küçük havuç yenilmesi tokluk hissi sağlar.
• Karaciğer fonksiyonlarının korunmasında, sindirim sistemi üzerinde oldukça etkilidir.
• Cildi canlandırır, güzelleştirir.
• Yaşlanmaya bağlı oluşan ağrı ve sızıları havuç suyu içerek azaltabilirsiniz.
• Doğal A vitamini kaynağı olduğu için göz sağlığını, görme gücünü artırır. Kemik bozuklukları ve osteoporoza karşı çok etkilidir

Sebze ve meyvelerin suları sıkıldığı zaman içerisindeki vitamin ve mineraller daha hızlı emilir. Bir bardak havuç suyu 4-5 adet havuçtan çıktığı için havuç suyu içmenin havucun kendisini yemekten daha fazla vitamin ve mineral sağladığı söylenebilir. Bir bardak havuç suyu yaklaşık 600 mg potasyum, 130 mg sodyum, 50 mg kalsiyum, 15 mg C vitamini içermektedir. Suyu sıkılan sebze ve meyvelerin kan şekerini hızla yükselteceği unutulmamalıdır. Havucun suyunu sıkmak vitaminlerin emilimini hızlandırdığı gibi şekerin emilimini de hızlandırır. Aynı zamanda kan şekeri dengesi ve bağırsak sağlığı için çok önemli olan posa miktarını ciddi oranda azaltabilir. Havuç suyu ne kadar vitamin deposu olsa da yüksek şekerli ve düşük lifli olması nedeniyle diyabet hastaları tarafından sıklıkla tüketilmesi tavsiye edilmez.

Göz sağlığını destekler

Havuçlar; birçok turuncu meyve ve sebzelerde bulunan bir karotenoid pigment olan beta-karoten bakımından oldukça zengin gıdalardır. Beta-karoten ise; A vitamini için önemli bir öncüldür (prekursör). Yani aşırı düzeyde bir A vitamini eksikliği, körlüğe sebep olabilir. Nitekim, gelişmekte olan ülkelerde körlüğün önde gelen nedenin A vitamini eksikliği olduğu raporlanmıştır. Bununla birlikte, A vitamini eksikliği; aynı zamanda, gözlerin daha fazla göz yaşı üretememesi, gözlerdeki kuruluk, şişmiş göz kapakları ve korneal ülser gibi sorunların olduğu bir hastalık olan kseroftalmiye sebep olabilir. Öte yandan A vitamini; körlüğün Dünya'daki başlıca sebeplerinden olan katarakt oluşumunu ve maküler dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı) engelleyebilir. Ancak, eğer görüş problemleriniz A vitaminine bağlı sorunlar değilse, ne kadar havuç yerseniz yiyin görüşünüzde bir değişiklik meydana gelmeyecektir. Ama A vitamini eksikliği kaynaklı olan problemler için oldukça faydalı olduğu söylenebilir.

Havuç kanser riskini azaltır

Kanser, anormal hücreler oluştuğunda ve kontrolsüz bir şekilde çoğaldığında gelişir. Antioksidanlar hücre hasarını durdurmaya yardımcı olduklarından, havuç suyu çeşitli kanser türlerine karşı koruma sağlayabilir. Bir çalışmada lösemi hücrelerinin ve tümör olmayan kontrol hücrelerinin tedavisinde 72 saat boyunca kullanılan havuç suyu özütü, hücre ölümünü tetikledi ve hastalığın ilerlemesini durdurdu. Bu, havuçların lösemi tedavisi için etkili biyoaktif kimyasallar içerebileceğini göstermektedir. Genç erkekler üzerinde yapılan başka bir araştırma, havuç tüketen erkeklerin havuç tüketmeyenlere oranla prostat kanserine yakalanma riskinin daha az olduğu ortaya çıkmıştır. Fazla miktarda karoten içermekte olan havuç böylece kuvvetli antioksidan kapasitesine sahip olmaktadır. Yapılan araştırmalara göre ß-karotenin kanserden korunma noktasında etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Düzenli havuç tüketen kadınlarda ise meme kanseri görülme riski daha düşüktür. 

Cilt sağlığını korur

Havuç suyu, A vitamininin en saf şekillerinden biri olan retinole dönüştürülen yüksek miktarda beta karoten içermektedir. A vitamini, cildin iyileşmesi, kızarıklık ve enflamasyonun azaltılmasında yardımcı olmaktadır. Cilde uygulanacak havuç suyu, antioksidan içerdiği için güneş hasarlarından korur. Yüksek miktarda B vitamini içerdiğinden enerji seviyesini ve metabolizmayı daha da güçlendiriyor. Beta karoten içeriği sebum üretimini kontrol etmede ve akne oluşumunu azaltmada etkili olmaktadır. Sivilceleri azaltmak için havuç suyu kullanarak yüz maskesi yapılabilmektedir. Bunun için bir çay kaşığı nohut unu, bir çay kaşığı zerdeçal ve bir fincan havuç suyuyla yüz maskesi yapılabilir. Yüksek miktarda C vitamini, kolajen üretimini teşvik etmeye ve cildin esnekliğini korumasında fayda sağlamaktadır. Havuçta bulunan yüksek karotenoid seviyesinden dolayı ciltte sağlıklı ve parlak görünüm sağlar.

Saçların uzamasını sağlar

Yüksek oranda potasyum içeren havuç, kuru saç derisi sorunlarını çözer ve cildi nemlendirir.

İçerdiği beta-karoten sayesinde cilt dokularının onarır ve güneşin sert ışınlarına saçları karşı korur. Vitaminlerden C vitamini ve E vitaminini içerdiği için saç derisindeki dolaşımı artırarak saçların daha güçlü ve gür olmasını sağlar, saç tellerinin beslenerek uzamasını sağlar. Ayrıca saçların erken beyazlamasını da engellemektedir. İçindeki antioksidanlar ve vitaminler sayesinde saç dökülmesini durdurur.

Havucun Zararları Nelerdir?

Vücuda sayısız faydası olduğu bilinen havuç aşırı tüketildiğinde ciltte turuncu-sarı bir renk oluşumuna yol açabilir. Bu durum beta karotenin fazla tüketimi sonucu oluşan bir durumdur. Riskli bir durum olmayıp belli bir süreden sonra cilt eski rengine döner. Fakat çok fazla havuç tüketiminde A vitamini görevini yapamaz hale gelebilir. Bu durum yüzünden bağışıklık, cilt, göz ve kemik sorunları oluşabilir.

Havuç Çok Yenirse Ne Olur?

Pek çok kişi günde kaç tane havuç yenmeli diye merak etmektedir. Günlük olarak 1 ya da 2 tane orta boy havucun tüketilmesi yeterli ve faydalıdır. Aslında günlük tüketilmesi gereken sayı kişiye bağlı olarak da değişmekte olup ortalama dokuz adet havucun günlük olarak geçilmemesi gerekmektedir. Riskli bir durum olmayıp ciltte renk değişimi görülebilmektedir ve belli bir süreden sonra cilt eski rengine de dönmektedir. Fakat çok fazla havuç tüketiminde A vitamini görevini yapamaz hale gelebilir. Bu durum yüzünden yukarıda da belirtildiği gibi bağışıklık, cilt, göz ve kemik sorunları oluşabilir.

Havuç ile Yapılabilecek Diyet Yemekleri Nelerdir?

Havuç ile yapılabilecek diyet yemekleri aşağıdaki gibi listelenebilir:

• Havuç salatası: A vitamini deposu olarak bilinen havuç, genellikle kek ve salata yapımında kullanılır. Göz sağlığına iyi gelen havuç, vücuda enerji vererek kaybolan mineralleri yerine koyar. Antioksidan bakımından zengindir, cilt sağlığını korur. Kansızlığa karşı da etkilidir. Havuç, sade bir şekilde tüketilebileceği gibi yemeklerin içinde de kullanılır. Özellikle sebze yemeklerinde sık sık yer verilir.

• Havuç çorbası: Havuçla yapılan yemeklere, çorba da çok güzel bir örnektir. Havuç, süt ve un ile hazırlanan bu çorba, kış aylarında tüketildiğinde bağışıklığı güçlendirir. Hastalıklara karşı vücudu korur.

• Havuçlu cevizli kek: Havuç denildiğinde ilk akla gelen tariflerden bir diğeri de havuçlu cevizli kektir. Hafifliği ve lezzeti ile çok sevilen bu kek, ceviz, tarçın ve krema ile tatlandırılır.

• Havuçlu tart: Çay saatlerinde ikram edebileceğiniz tarifler için de havuçlu tart tam da bu fikre uygun. Zencefil, krema, muskat cevizi ve pudra şekeri ile hazırlanan havuçlu tartı, portakal rendesi ile tatlandırabilir.

• Havuç mezesi: 30 dakikada hazırlanan havuç mezesi, yoğurtla birlikte sunulabilir. Özellikle yılbaşı menülerinin vazgeçilmezi olan havuç mezesi, et yemekleriyle birlikte servis edebilebilir.

• Zeytinyağlı havuç dilimleri: Havucu, sade bir şekilde sunmak isteyenler: Baharatlı sosla hazırlanan zeytinyağlı havuç dilimlerini, sebze ve et yemeklerinin yanında sunabilir. 

• Havuçlu toplar: Bisküvi, havuç ve şeker ile hazırlanan havuçlu toplar kolayca hazırlanan tatlıların başında gelir. Top şekline getirilen havuçlu karışım, hindistan cevizine batırıldıktan sonra servis edilebilir bir hale gelir.

• Portakallı havuç reçeli: Yüksek miktarda C vitamini içeren portakallı havuç reçeli, kahvaltı sofraları için oldukça ideal bir alternatiftir. Dilerseniz, şeftali, böğürtlen ve ceviz eklenerek de zenginleştirilebilir.

• Havuçlu karidesli sushi: Meze olarak sunulan havuç taratoru, sushi yapımında kullanılabili. Farklı tatlar keşfetmek isteyenler için havuç taratorlu karidesli sushi tarifi alternatif isteyenler için oldukça spesifik ve güzel bir örnek.

• Havuçlu pilav: Havuç ve pilavı hiç birlikte denemediyseniz ne kadar leziz ve doyurucu olduğunu belirtmekte fayda var. Havuçlu pilavı, tavuk tariflerinin yanında sunmak sofranıza değer katacaktır.

• Havuç köftesi: Havuç, un ve baharatlarla hazırlanan köfteleri, yağda kızarttıktan sonra servis edilebilir. 

• Havuç kızartması: Yemeklerin yanında meze olarak sunulan havuç kızartması, 'havuç tarator' olarak da bilinir. Rendelenen havuçlar kızartıldıktan sonra yoğurt, maydanoz ve sarımsak ile birlikte servis edilebilir.

• Havuçlu mozaik pasta: Petibör bisküvi ile hazırlanan mozaik pastayı havuçlu versiyonu denemeye değer. Hafifliği ile çok beğenilen havuçlu mozaik pasta, buzdolabında dinlendirildikten sonra servis edilebilir hale gelir.

• Havuçlu tarçınlı kek: Havuçlu tarçınlı kek, 15 dakika gibi kısa bir sürede hazırlanır. Bol malzemeli kek harcı hazırlandıktan sonra fırında pişirilir ve çayın yanında servis edilebilir.

Havucun İçerisinde Bulunan Vitaminler Nelerdir?

Havucun %85’ten fazlası sudan oluşur. Yaklaşık %10’u lif ve şeker, kalan kısmı az miktarda yağ, protein, vitamin ve minerallerdir. İçeriğinde A vitamini öncülü karotenoidler, B3, B6, C ve K vitaminleri ve folik asit bulunur. Havucun rengi içinde bulunan karotenoidin türüyle ilgilidir. Genellikle bilinen turuncu havuçta ß-karoten (beta karoten) bulunur. Havuçta bulunan ß-karoten antioksidan kapasitesi yüksek bir bileşendir. Bulunduğu gıdaya sarı-turuncu renk verir. Havuç, ß-karoten yönünden en zengin sebzelerden biridir. Kışın hasat edilen bir havuçta 4,5-8 mg/100 gr kadar ß-karoten bulunabilir. Yazın hasat edilen havuçların karoten değeri daha azdır. 50-60 gram ağırlığındaki bir büyük boy havuç 35-40 kalori enerji verir. Havucun potasyum ve sodyum içeriği oldukça yüksek olmakla beraber fosfor, kalsiyum, magnezyum ile az miktarda demir ve çinko içerir.

Havuç Nasıl Tüketilmeli?

Rengi fark etmeksizin bütün havuçlar karotenoid içermektedir. Karotenoidler bağırsakta yağ aracılığı ile emilim sağlarlar. Havucu yalnız başına yemenin dışında yerine yemeklerde tüketmek, karonetoidlerin sindirirken bağırsakta yağ ile beraber daha çok emilimini sağlar. Böylelikle karotenoidin fayda sağlama oranı da oldukça yükselmiş olur.  E vitamini karotenoidlerin emilimini arttırdığı için havuç için kullanılan yağ zeytinyağı olmalıdır. Karotenoidler az ısıda daha etkilidirler. Bundan dolayı kışın yetişmekte olan havuçlar karoten özü yaz aylarında büyüyenlerden daha fazladır. Buzdolabında muhafaza edilebilir. Havuç tüketimine yakın zamanlarda limon, sirke gibi asit özelliği olan ürünleri ekleyebilirsiniz. Havucun en sağlıklı tüketme biçimi çiğ şekildedir ya da yumuşayıncaya kadar pişirilip tüketilmesidir. Havuç, çiğ ve pişmiş olarak tüketilebileceği gibi suyu çıkarılarak da tercih edilebilir. Uzmanlara göre havuçtan maksimum verimi alabilmek için havucu doğramadan ya da rendelemeden çiğ olarak tüketmek gerekmektedir. Böylelikle herhangi bir kayba uğratmadan havuçta bulunan tüm besin değerlerinden istifade edebilmek mümkün olacaktır.

Havuç, kek, çorba, salata ve garnitürlerin yoğun şekilde tercih edilen tatlandırıcılarından bir tanesidir. Barbunya, pırasa gibi zeytinyağlı yemeklerde de sıklıkla kullanılan havuç, sebzelerin keskin tadını kırarak yemeği daha tatlı ve yumuşak bir forma sokmak için tercih edilir. Havuç suyu sade içilebileceği gibi uyumlu meyvelerle karıştırılarak da tüketilebilir. Taze tüketilmesi ve tüketiminde aşırıya kaçılmaması halinde havucun sağladığı yararları elde etmek mümkün olabilecektir.

Havuç Ne Sıklıkla Tüketilmeli?

Günde yemek için önerilen havuç miktarı altı ila sekiz arasındadır. Havuç, vücudunuzun A vitamini sentezlemesi için ihtiyaç duyduğu beta-karoten açısından zengindir. Çok fazla A vitamini, kanda çok yüksek kalsiyum seviyelerine yol açarak, ellerde veya ayaklarda zayıflık, şişkinlik veya şişme, konfüzyon, anemi, depresyon, obeziteye neden olabilir. Bu yüzden dozu iyi ayarlamak gerekir.

Havuç Kaç Kaloridir?

Havuç kalori değeri oldukça yüksek olan bir üründür. Havucun her 100 gramında 41 kalori bulunur. Yani bir adetlik havuçta toplam 41 kalori bulunur. Havucun besin değerleri arasında şunlar yer alır; kalori, karbonhidrat, yağ, protein, lif, kolesterol, A vitamini, C vitamini, kalsiyum, potasyum ve demir yer alır. Bu ürünlerin yüzdelik değerleri de oldukça yüksektir. İnsan sağlığının yerinde seyretmesi için tüketilmesi gereken önemli besinler arasında yer almaktadır.