Doymamış Yağlar Nedir? Doymamış Yağ Hangi Besinlerde Bulunur?

Doymamış yağlarda doymuş yağlara oranla hidrojen farkı bulunur. Doymamış yağlar bir veya birden fazla alken grubu bulundurur. En az bir karbonun bağı hidrojenle bağlanmamıştır. Bileştiğin oluştuğu maddelere ise yağ asidi denir. Doymamış yağlar oda sıcaklığında genellikle sıvı formda bulunur. Doymamış yağların iki ayrı formu vardır. İlk formu olan tekli doymamış yağlar, yağ zincirinde tek adet karbon bağı içeren yağ asitlerinden oluşur. Oda sıcaklığında sıvı halde iken buzdolabında beklediğinde katı hale gelmeye başlar. Tekli doymamış yağ tüketimi kolesterolün dengelenmesine katkıda bulunur. Tekli doymamış yağlar; fındık, fıstık ve ceviz gibi yağlı tohumlarda, zeytinyağı, susam yağı, kanola yağı gibi besinlerde bulunur. Diğer formu olan ise çoklu doymamış yağlar, yağ zincirindeki karbon atomları arasında iki veya ikiden daha fazla çift bağ içeren yağ asitlerinden oluşur. Oda sıcaklığında sıvı formda bulunurlar. Çoklu doymamış yağlar, kötü kolesterol olan LDL ‘ nin düşmesini sağlar. Çoklu doymamış yağlar omega 3 ve omega 6 olmak üzere iki ayrı grupta incelenir. Omega 3 daha çok deniz mahsüllerinde bulunurken omega 6 ise bitkisel yağlarda bulunmaktadır. 

Doymamış Yağ Çeşitleri Nedir?

Doymamış yağ çeşitleri aşağıdaki gibidir.  

• Tekli Doymamış Yağlar

Tekli doymamış yağ, zincirlerinde bir çift karbon bağı içeren yağlara denir. Oda sıcaklığında sıvı haldeyken buzdolabında beklediğinde katılaşmaya başlarlar. Tekli doymamış yağ tüketimi kötü kolesterol ve total kolesterolün dengelenmesini sağlar. Bu sayede kalp damar hastalıklarına karşı koruyucu etki gösterir. Bazı kanser türlerini engellediği de çalışmalarda ispatlanmıştır. Tekli doymamış yağların en yaygın görülen tipi oleik asittir. Palmitoleik asit ve vaccenik asit diğer tekli doymamış yağlardandır. Tekli doymamış yağ içeren besinler yumurta, zeytinyağı, badem, yer fıstığı, kaju, mısır özü yağı, zeytin, kabak çekirdeği, avokado, kanola yağı, susam yağı ve sığır etidir. 

• Çoklu Doymamış Yağlar

Çoklu doymamış yağlar, zincirlerinde iki veya daha fazla miktarda çift karbon bağı içerirler. Oda sıcaklığında sıvı halde bulunurlar. Çoklu doymamış yağları vücut sentezleyemediği için dışardan alınması gerekir. Kötü kolesterol ve total kolesterol dengelenmesine yardımcıdır. 

• Omega 3 Yağ 

Omega 3 yağ asitlerinin en sık görülen 3 tipi; alfa linolenik asit, eikosapentaenoik asit ve dokosahekaenoik asittir. Genellikle deniz mahsüllerinde bulunur. Alfa linoleik asit esansiyel bir yağ asididir. Keten tohumu, kanola yağı ve soya fasulyesinde sıklıkla bulunur. Eikosapentaenoik asit ve dokosahekaenoik asit ise deniz mahsüllerinde bulunmaktadır.

• Omega 6 Yağ

Omega 6 ise genellikle bitkisel yağlarda bulunmaktadır. Özellikle mısır özü yağı, soya yağı, zeytinyağı, yumurta, süt ve yağlı yemişlerde bulunur. 

Tekli Doymamış Yağ Nedir?

Tekli doymamış yağ, zincirindeki karbon atomları arasında tek çift bağ bulunduran yağ tipidir. En yaygın görülen çeşidi oleik asittir. Oleik asit, tekli doymamış yağların yaklaşık olarak %90 ‘ ını kapsamaktadır. Bununla beraber palmitoleik asit ve vaccenik asit tekli doymamış yağlar arasındadır. Tekli doymamış yağlar oda sıcaklığında sıvı halde bulunurlar. Tekli doymamış yağlar en yaygın olarak zeytinyağı, avokado, kabuklu yemiş, yağlı yemiş türleri ve hayvansal besinlerde bulunur.  Vücuda oldukça fazla faydası bulunmaktadır. Özellikle kolesterolü dengelemesi sayesinde kalp damar hastalığı riskini düşürür. Bazı kanser türlerinin önlenmesine yardımcı olur. Yapılan çalışmalara göre tekli doymamış yağların, insülin duyarlılığını %9 oranında artırdığı belirlenmiştir. Tekli doymamış yağ diyetleriyle beraber Akdeniz diyeti uygulayan kişilerin CRP değerlerinin önemli ölçüde azaldığı ispatlanmıştır.

Tekli Doymamış Yağ Ve Çoklu Doymamış Yağ Molekül Yapıları

Çoklu Doymamış Yağ Nedir?

Yağ zincirindeki moleküller arasında iki veya ikiden fazla çift bağ içeren yağ asitlerine çoklu doymamış yağlar denir. Çoklu doymamış yağlar, oda sıcaklığında genelde sıvı formdadırlar. Kötü kolesterolün düşürülmesine ve total kolesterolün dengelenmesine yardımcıdır. Çoklu doymamış yağların iki ayrı formu bulunmaktadır. İlki olan omega 3 yağ asitleri, genellikle somon, hamsi, ton balığı gibi deniz mahsüllerinde bulunmaktadır. Keten tohumu, fındık yağı, soya yağı ve kanola yağı omega 3 yağların en sık görüldüğü besinlerdir. Diğeri olan omega 6 yağı ise genelde bitkisel yağlarda bulunur. Özellikle yağlı yemişler, soya yağı, mısırözü yağı, ayçiçek yağı ve zeytinyağı omega 6 yağından dan zengin kaynaklardır. 

Doymamış Yağlar Sağlığa Zararlı mıdır?

Gereken miktar kadar alınan doymamış yağlar sağlığa zararlı değildir. Doymamış yağların sağlığa olan etkileri 1900’lü yıllarda incelenmeye başlanmıştır. Doymamış yağların biyolojik sistemdeki rollerinin incelenmesiyle doymamış yağ içermeyen bir diyetin farelerde deri dökülmelerine neden olduğu gözlemlenmiştir. Sonrasında yapılan çalışmalarda doymamış yağların insan metabolizmasındaki birçok hastalıkla doğrudan ilgisi olduğu belirlenmiştir. Özellikle yetersiz miktarda doymamış yağ alımlarında kalp hastalıkları, trombozis, kan lipid seviyelerinde yükselme, karaciğer yağlanması, kanser, astım, kan basıncında anormallikler ve ateşli hastalıklar görülür. Gereken miktar kadar doymamış yağların alımının metabolizmayı hızlandırdığı bilinmektedir. Yetersiz alımlarda düzensiz kalp atışıyla beraber ölümler sıklıkla görülür. Ayrıca doymamış yağ asitlerinden zengin kremlerin bebeklerde pişik önleyici etkisinin olduğu da görülmektedir. 

Tekli Doymamış Yağların Sağlığa Etkisi Nedir?

Tekli doymamış yağların sağlığa olan etkileri aşağıdaki gibidir. 

• Tekli doymamış yağlar, kilo kaybına yardımcı olabilir. Tekli doymamı yağlar ile yapılan diyetlerin kilo kaybını sağladığı yapılan çalışmalarla ispatlanmıştır.
• Kötü kolesterol olan LDL ‘yi ve total kolesterolü dengeleyici etkiye sahiptir. Bu sayede kalp damar hastalığı riskini düşürür ve felç riskini azaltır.
• Tekli doymamış yağların bazı kanser türlerinin oluşumunu engellediği bilinmektedir. Özellikle meme kanserinin oluşum riskini azalttığı yapılan çalışmalarda belirtilmiştir. Tekli doymamış yağların prostat kanseri üzerindeki etkisi hala kesin olarak bilinmemektedir.
•  İnsüline olan hassasiyeti artırmaktadır. Tekli doymamış yağ diyetleri, diyabet hastaları ve kan şekerini dengesizliği için faydalı olabilmektedir.
• Tekli doymamış yağ asitleri vücutta oluşan iltihapları azaltarak enflamasyon risklerini düşürmektedir. 

Çoklu Doymamış Yağların Sağlığa Etkisi Nedir?

Çoklu doymamış yağların sağlığa olan etkileri aşağıdaki gibidir.

• Çoklu doymamış yağ türü olan alfa linoleik asit, vücudu kansere karşı koruyucu etki gösterir. Vücut yağını azaltıcı etkisi bulunmaktadır. Antidiyabet, antiobezite ve antioksidan özellik gösterir. Karaciğer triaçilgliserol birikimini azaltır. Kolesterolü azaltarak kalp krizi riskini düşürmektedir. Bununla beraber kan akışkanlığını artırırak damar tıkanıklığı ve damarda yağ birikimini önlemeye yardımcıdır.
• Çoklu doymamış yağ türü olan DHA, retina ve beyin hücrelerinde yoğun miktarda bulunur. Zihinsel ve görsel fonksiyon gelişimine katkı sağlar. Vücutta yer alan prostaglandin ve lökotrienlerin öncü molekülü olarak görev yapar. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Şizofreni oluşum riskini düşürür. Bazı kanser türlerinin tedavisinde etkili bir moleküldür.

Sporcular için Doymamış Yağların Önemi Nedir?

Sporcular ve egzersiz yapanlar, diyetlerinde yağa önemli ölçüde ihtiyaç duyarlar. Sporcuların diyetle aldığı yağlar A vitamini, D vitamini, E vitamini ve K vitamininin emilimine yardımcı olur. Bu sayede hayati organların korunması sağlanır. Bununla beraber hormon üretimini destekler. Özellikle çoklu doymamış yağların bir türü olan omega 3 sayesinde iltihap oluşumu önlenir. Sporcular antrenmana daha iyi uyum sağlamak için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Yağlar yüksek enerji kaynaklarıdır. Bu şekilde sporcuların enerji ihtiyaçlarının karşılanması sağlanır. Çoklu doymamış yağların örnekleri olan alabalık, uskumru, sardalya, somon ve keten tohumu sporcular için en iyi kaynaklardır.

Doymamış Yağlar Kas Sentezini Arttırır mı?

Kas yapımını artırmak isteyen kişilerin yağı kesmesi gerektiği bilgisi yanlıştır. Diyete yeterli miktarda eklenen sağlıklı yağlar, kas inşasını hızlandırmaya yardımcıdır. Egzersiz süresince enerji karbonhidratlardan karşılanır fakat direnç arttıkça karbonhidrat tükenir ve yağlar olmadan kas kütlesinde büyüme sağlanamaz. Diyete eklenen yağlar sayesinde kas geliştirme süreci hızlanır. Doymamış yağ türleri, iyi kolesterol olan HDL seviyelerini artırır. HDL, amino asit yapımını ve büyüme hormonu üretimini destekler. Bu sayede protein yapıtaşları, kas dokusunun artmasına katkıda bulunur. Bununla beraber, yağlar vitaminlerin emilim ve depolanmasının en büyük etkenidir. Bu sayede vücut maksimum performansı göstermiş olur. Doymamış yağlar, enerji içeriği yüksek besin öğeleridir. Kişiyi uzun süre tok tutar ve diyetteki kontrol artar. Bu da kas kütlesi gelişimine katkı sağlar. 

Doymamış Yağlar Güç Arttırır mı?

Doymamış yağlar, sporcu performansı üzerinde önemli etkisi olan yağlardır. Eklemleri güçlendirerek egzersiz esnasındaki hareketlerin serbest yapılmasına yardımcı olur. Kas eklem iltihaplanmalarını azaltır. Doymamış yağlar iyi bir enerji kaynağıdır. Enerji içerikleri sayesinde antrenmandaki gücün korunmasını sağlar. Sadece kardiyo değil aynı zamanda güç antrenmanları üzerinde de etkisi büyüktür. Güç antrenmaları sonrasında oluşan sakatlanmalarda iyileşme sürecini hızlandırır ve ağrının azalmasını sağlar. Tiroid hormonların düzenli çalışmasında etkilidir bu sayede yağ kayıpları daha verimli bir şekilde olur. Doymamış yağlar, kas dokusunun artırılması ve yağ dokusunun azalmasını sağlar. Bağışıklık sistemini güçlendirerek  yoğun antrenman günleri sonrasında yaşanabilecek hastalıkları önler. Doymamış yağlar, hemoglobin oluşumunu destekler. Hemoglobin sayesinde vücuda gereken oksijen sağlanır. 

Doymamış Yağ Tüketimi Göbek Yağı Yapar mı?

Bel çevresi ve göbek yağında görülen artışın tek ve kesin nedeni yağlar değildir. Yapılan araştırmalara göre, sağlıklı yağların diyete eklenmesiyle göbek yağının azaldığı görülmüştür. Özellikle tekli doymamış yağların ve omega 2 yağ asitlerinin yağ oranını azalttığı çalışmalarda gözlemlenmiştir. Doymamış yağlar, enflamasyonla savaşarak enflamasyonun neden olduğu göbek yağı depolanmasını azaltır. Doymamış yağların sindirimleri daha uzun sürer. Uzun süren sindirim sayesinde daha uzun tokluk durumu sağlanır. Aşırı yeme durumu önlenir ve yağların oluşmasına engel olunur. Göbek yağlarının bir diğer nedeni duygusal açlıktır. Duygusal açlık sırasında stres hormonları seviyeleri korunamaz ve kişi aç hisseder. Omega 3 yağ asitleri vücuttaki stres hormonlarının dengelenmesine yardımcıdır. bu sayede depolanan yağ azalmış olur.

Ne Kadar Doymamış Yağ Tüketmek Fazladır?

Türkiye Özgü Beslenme Rehberi (TÜBER )’ e göre, günlük diyetle alınan enerjinin %20 ila %35 ‘inin yağlardan gelmesi gerekmektedir. Toplamda yağdan gelen enerjinin % 10 ‘ u doymuş yağlardan, %12 ila %15 ‘inin ise tekli doymamış yağlardan, %7 ila %10’unun ise çoklu doymamış yağlardan gelmesi gerekmektedir. Doymuş yağlar genellikle hayvansal besinlerde bulunan iç yağ, kuyruk yağ, don yağ ve tereyağından oluşur. Tekli doymamış yağlar ise zeytinyağı, fındık yağı ve kanola yağıdır. Çoklu doymamış yağlar mısırözü yağı, ayçiçek yağı ve soya yağından oluşur. Yağlar yüksek oranda enerji kaynaklarıdır. Hücre ve hormonların düzenli çalışabilmesi için elzemdir. TÜBER, toplam yağ alımının %5 ila %10’unun omega 6 yağlardan, %0. 6 ila % 1.2 ‘ sinin ise omega 3 yağlardan gelmesi gerektiğini bildirmektedir. Trans yağların ise diyetle alınan günlük enerjinin %1’ inden daha az olması gerektiğini eklemektedir. 

Tekli Doymamış Yağ mı Çoklu Doymamış Yağ mı Daha İyidir?

Doymamış yağlar, vücutta iyi kolesterol olan HDL ‘ yi yükseltirken aynı zamanda total kolesterol dengesinin korunmasını sağlar. Doymamış yağlar, yağ zincirinde bulunan karbon atomları arasındaki çift bağa göre iki ayrı formda incelenir. Tekli doymamış yağlar genellikle zeytinyağı, avokado ve yağlı yemişlerde bulunur. Kolesterolü dengelemesiyle kalp damar hastalıklarına karşı koruyucu etkisi bulunur. Çoklu doymamış yağlar ise genellikle deniz mahsüllerinde bulunur. Bazı kanser türlerini önleyici etkisi bulunur. Çoklu doymamış yağlar özellikle sporcular tarafından sıklıkla tercih edilir. Bunun sebebi ise çoklu doymamış yağlardan olan omega 3 yağ asitlerinin, kas ve eklemlerdeki iltihap problemini önlemesidir. Aynı zamanda kas yapımını hızlandırarak kas kütlesinin gelişimine önemli katkıları bulunur.

Sporcular için Doymamış Yağların Önemi Nedir?

Sporcular ve egzersiz yapanlar, diyetlerinde yağa önemli ölçüde ihtiyaç duyarlar. Sporcuların diyetle aldığı yağlar A vitamini, D vitamini, E vitamini ve K vitamininin emilimine yardımcı olur. Bu sayede hayati organların korunması sağlanır. Bununla beraber hormon üretimini destekler. Özellikle çoklu doymamış yağların bir türü olan omega 3 sayesinde iltihap oluşumu önlenir. Sporcular antrenmana daha iyi uyum sağlamak için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Yağlar yüksek enerji kaynaklarıdır. Bu şekilde sporcuların enerji ihtiyaçlarının karşılanması sağlanır. Çoklu doymamış yağların örnekleri olan alabalık, uskumru, sardalya, somon ve keten tohumu sporcular için en iyi kaynaklardır.

Doymamış Yağlar Kas Sentezini Arttırır mı?

Kas yapımını artırmak isteyen kişilerin yağı kesmesi gerektiği bilgisi yanlıştır. Diyete yeterli miktarda eklenen sağlıklı yağlar, kas inşasını hızlandırmaya yardımcıdır. Egzersiz süresince enerji karbonhidratlardan karşılanır fakat direnç arttıkça karbonhidrat tükenir ve yağlar olmadan kas kütlesinde büyüme sağlanamaz. Diyete eklenen yağlar sayesinde kas geliştirme süreci hızlanır. Doymamış yağ türleri, iyi kolesterol olan HDL seviyelerini artırır. HDL, amino asit yapımını ve büyüme hormonu üretimini destekler. Bu sayede protein yapıtaşları, kas dokusunun artmasına katkıda bulunur. Bununla beraber, yağlar vitaminlerin emilim ve depolanmasının en büyük etkenidir. Bu sayede vücut maksimum performansı göstermiş olur. Doymamış yağlar, enerji içeriği yüksek besin öğeleridir. Kişiyi uzun süre tok tutar ve diyetteki kontrol artar. Bu da kas kütlesi gelişimine katkı sağlar. 

Doymamış Yağlar Güç Arttırır mı?

Doymamış yağlar, sporcu performansı üzerinde önemli etkisi olan yağlardır. Eklemleri güçlendirerek egzersiz esnasındaki hareketlerin serbest yapılmasına yardımcı olur. Kas eklem iltihaplanmalarını azaltır. Doymamış yağlar iyi bir enerji kaynağıdır. Enerji içerikleri sayesinde antrenmandaki gücün korunmasını sağlar. Sadece kardiyo değil aynı zamanda güç antrenmanları üzerinde de etkisi büyüktür. Güç antrenmaları sonrasında oluşan sakatlanmalarda iyileşme sürecini hızlandırır ve ağrının azalmasını sağlar. Tiroid hormonların düzenli çalışmasında etkilidir bu sayede yağ kayıpları daha verimli bir şekilde olur. Doymamış yağlar, kas dokusunun artırılması ve yağ dokusunun azalmasını sağlar. Bağışıklık sistemini güçlendirerek yoğun antrenman günleri sonrasında yaşanabilecek hastalıkları önler. Doymamış yağlar, hemoglobin oluşumunu destekler. Hemoglobin sayesinde vücuda gereken oksijen sağlanır. 

Doymamış Yağlar Hangi Besinlerde Bulunur?

Doymamış yağ içeren besinler ve 100 gramlarındaki doymamış yağ miktarları aşağıdaki gibidir. 

• Zeytinyağı: 73. 1 gram 
• Kanola Yağı: 61 gram
• Soya Yağı: 58 gram
• Kaju: 27. 3 gram
• Zeytin: 15 gram
• Badem: 33. 6 gram
• Antep Fıstığı: 24. 2 gram
• Kabak Çekirdeği: 13. 1 gram
• Sığır Eti: 10. 7 gram
• Avokado: 9. 8 gram
• Yumurta: 4 gram
• Somon: 4. 4 gram
• Hindistan Cevizi Yağı: 6 gram
• Pamuk Yağı: 18 gram
• Keten Tohumu: 29 gram

Tekli Doymamış Yağlar Hangi Besinlerde Bulunur?

Tekli doymamış yağ içeren besinler ve 100 gramlarındaki tekli doymamış yağ miktarları aşağıdaki gibidir.

• Avokado: 1, 8 gram
• Kanola Yağı: 26 gram
• Kabak Çekirdeği: 9 gram
• Yer Fıstığı: 24 gram
• Zeytinyağı : 73 gram
• Kaju: 24 gram
• Yumurta : 1, 4 gram
• Süt : 0, 4 gram
• Peynir: 9 gram
• Sığır Eti: 0, 5 gram
• Soya Yağı: 58 gram

Çoklu Doymamış Yağlar Hangi Besinlerde Bulunur?

Çoklu doymamış yağ içeren besinler ve 100 gramlarındaki tekli doymamış yağ miktarları aşağıdaki gibidir.

• Somon: 3, 8 gram
• Uskumru: 4,3 gram
• Ton Balığı : 39, 9 gram
• Levrek : 1 gram
• Mısır Yağı: 28 gram
• Zeytinyağı: 11 gram

Yumurta Doymamış Yağ İçeriği Zengin midir?

Yumurta doymamış yağ içeren bir besindir. 100 gram tavuk yumurtası 11 gram yağ içermektedir. 11 gram yağın 3, 3 gramı doymamış yağlardan gelir. 100 gram tavuk yumurtası 155 kalori değerindedir. İçeriğindeki kolesterol miktarı ise 373 mg kadardır. Diğer yumurta türleri ve içeriğindeki total yağ ve doymamış yağ içerikleri aşağıdaki gibidir. 

• Bıldırcın Yumurtası

Bıldırcın yumurtasının 100 gramı 158, 5 kalori değerindedir. 100 gramında 11 gram yağ bulunmaktadır. 11 gram yağın 4, 3 gramını tekli doymamış yağlar oluştururken 1, 3 gramını çoklu doymamış yağlar oluşturur. 

• Hindi Yumurtası

Hindi yumurtasının 100 gramı 168 kalori değerindedir. 100 gramında 12, 2 gram yağ bulunmaktadır. 12,2 gram yağın 3, 5 gramını tekli doymamış yağlar oluştururken 1,3 gramını çoklu doymamış yağlar oluşturmaktadır. 

• Deve Kuşu Yumurtası

Deve kuşu yumurtasının 100 gramı 113 kalori değerindedir. 100 gramında 11, 4 gram yağ bulunmaktadır. Deve kuşu yumurtası yaklaşık olarak 24 adet tavuk yumurtasına denktir. Bu yüzden tavuk yumurtasıyla doymamış yağ içerikleri yaklaşık olarak aynıdır. 

• Ördek Yumurtası

Ördek yumurtasının 100 gramı 182 kalori değerindedir. 100 gramında 7, 2 gram yağ bulunmaktadır. 7, 2 gram yağın 3, 6 gramını tekli doymamış yağlar oluştururken 0, 6 gramını çoklu doymamış yağlar oluşturmaktadır.

• Kaz Yumurtası

Kaz yumurtasının 100 gramı 179 kalori değerindedir. 100 gramında 6, 6 gram yağ bulunmaktadır. 6,6 gram yağın 2, 6 gramını tekli doymamış yağlar oluştururken 0, 9 gramını çoklu doymamış yağlar oluşturmaktadır.

Fıstık Ezmesi Doymamış Yağ mı İçerir?

Fıstık ezmesi enerji değeri yüksek bir besindir. 100 gram fıstık ezmesi 588 kalori değerindedir. İçeriğindeki fıstık sayesinde yüksek miktarda yağ içerir. 100 gram fıstık ezmesinde 50 gram yağ bulunmaktadır. 50 gram yağın 24 gramı doymamış yağlardan gelir. Fıstık ezmesi B3 vitamini , B6 vitamini ve E vitamini için iyi bir kaynaktır. Demir, çinko, bakır, magnezyum, ve kalsiyum minerallerini de içermektedir. Doymamış yağ içeriği sayesinde kandaki total kolesterol seviyesinin dengelenmesini sağlar. Proteini yüksek oranda bulundurur bu sayede uzun süre tokluk sağlar.

Tereyağı Doymamış Yağ mı İçerir?

Tereyağı doymuş yağ içeriği yüksek bir besindir. Doymuş yağ içeriğinin yanı sıra doymamış yağ da bulundurmaktadır. Tereyağının 100 gramı 716 kalori değerindedir. 100 gram tereyağında 51 gram doymuş yağ bulunurken 3 gram da doymamış yağ bulunmaktadır. Tereyağında bulunan vitaminler ise A vitamini, D vitamini, E vitamini, K vitamini ve az miktarda B vitaminidir. Aynı zamanda demir, fosfor, kalsiyum, magnezyum, potasyum ve sodyumdur. Tereyağı içeriğindeki yüksek doymuş yağ sebebiyle kolesterol yükselmesine neden olur. Fazla miktarda tüketimi karaciğer yağlanması ve kalp damar hastalıklarının oluşumunu sağlar. Tereyağında bütirik asit bulunur. Bütirik asit, sindirim sistemi iltihaplarını azaltarak crohn ve ülseratif kolit gibi bağırsak hastalıklarından korumaya yardımcıdır. 

Zeytinyağı Doymamış Yağ Mıdır?

Zeytinyağı enerji değeri oldukça yüksek bir besindir. 100 gram zeytinyağı 884 kalori değerindedir. 100 gram zeytinyağının yağın 14 gramı doymuş yağ iken 73 gramı ise doymamış yağlardan oluşur. Zeytinyağı yüksek oranda E vitamini içerir. Güçlü antioksidan içeriği sayesinde sindirimi düzenler ve bağırsakların çalışmasını sağlar. Vücuttaki toksin maddelerin gelişmesini önler ve karaciğerin temizlenmesine yardımcıdır. Yüksek oranda kalsiyum içerir bu sayede kemik gelişimine katkıda bulunur. Saç köklerini besleyerek güçlenmesini sağlar. Kan şekerinin dengelenmesini sağlar ve diyabeti önler. Zeytinyağı kan basıncını düzenleyerek tansiyonun normal seviyesini korur. Ek olarak, metabolizmayı hızlandırıcı etkisi mevcuttur. Diyetlere kontrollü miktarda eklenen zeytinyağı kilo vermeye yardımcıdır.

Hindistan Cevizi Doymamış Yağ mı İçerir?

Hindistan cevizi yağı doymuş yağ türüdür. Aynı zamanda doymamış yağları da içermektedir. Hindistan cevizi yağının 100 gramı 862 kalori değerindedir. 100 gram yağın 87 gramını doymuş yağlar oluştururken 6 gramını ise doymamış yağlar oluşturur. Hindistan cevizi yağı A vitamini, E vitamini ve K vitamininden zengindir. Çinko, potasyum, kalsiyum ve magnezyum minerallerini içerir. İçeriğinde buluna orta zincirli yağ asitleri beyinde keton üretimini destekler. Bu sayede sinir sistemi hastalıklarının oluşumu önlenir. Kan şekerinin dengelenmesine yardımcı olur. Hindistan cevizi yağı, iyi kolesterol olan HDL’ nin yükselmesini sağlar. Anti bakteriyel özelliği sayesinde diş ve diş etleri için oldukça faydalıdır. Cildi besler ve korur. Egzama belirtilerinin azalmasına yardımcıdır. 

Omega-6 Doymuş Yağ mıdır Doymamış Yağ mıdır?

Omega 6 yağlar çoklu doymamış yağların bir çeşididir. Omega 6 yağ asitleri esansiyeldir, gıdalarla alımı gerekmektedir. Kullanım sebeplerinin önceliği enerjidir. En yaygın görülen omega 6 yağ çeşidi araşidonik asittir. Omega 6 yağları en sık somon, tohum türleri, mısır ve Ayçiçek yağında bulunmaktadır. ABD Tıp Enstitüsü Gıda ve Beslenme Kurulu’ nun açıklamalarına göre, 19 – 50 yaş arası kişilerin alması gereken omega 6 yağ miktarı erkeklerde 17 gram iken kadınlarda 12 gramdır. Batı diyetlerinde yüksek oranda omega 6 içerikleri vardır. Omega 6 yağ çeşitlerinden biri olan gama linolenik asit, hodan yağı ve çuha çiçeği yağında bulunur. Omega 6 yağ çeşitlerinden bir diğeri olan konjuge linoleik asit, vücuttaki yağ oranının azalmasına yardımcıdır.

Peynir Doymuş Yağ mı Doymamış Yağ mı İçerir?

Peynir yağ oranı yüksek bir besindir. 100 gram peynir 402 kalori değerindedir. 100 gramında 33 gram yağ bulundurur. 33 gram yağın 21 gramı doymuş yağlar oluşturur iken 0, 9 gramını ise doymamış yağlar oluşturur. Peynirin içerdiği vitaminler ise B vitamini, A vitamini, E vitamini ve K vitaminidir. Norveç Bergen Üniversitesi’ nin yaptığı bir çalışmaya göre peynirin iyi kolesterol olan LDL’ yi artırdığı gözlenmiştir. İçeriğindeki yüksek kalsiyum sayesinde kemik gelişimini destekler ve büyüme gelişmeyi hızlandırır. Damar tıkanıklığını önleyerek kalp krizi riskini azaltır. Probiyotik içeriği sayesinde sindirim sistemini düzenler ve bağırsakların çalışmasını sağlar. Yağ içeriği yüksek olduğu için diyet listelerine gereken kadar eklenmelidir. 

Ayçiçek Yağı Doymamış Yağ mıdır?

Ayçiçek yağı doymamış yağ içeren bir yağ türüdür. Ayçiçek yağının 100 gramı 884 kalori değerindedir. İçeriğindeki yağın 13 gramı doymuş yağlardan gelirken 46 gramı ise doymamış yağlardan gelmektedir. Ayçiçek yağı yüksek oranda E vitamini içermektedir. Ayçiçek yağı gibi yüksek oranda oleik asit içeren yağlar genellikle kızartmalarda kullanılır. Bunun sebebi yükse sıcaklıklara kadar dayanıklı olmalarıdır. E vitamini içeriği sayesinde vücutta güçlü antioksidan etki gösterir. Bu sayede vücudu oksidatif hasara karşı korumaya yardımcı olur. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Total kolesterolü dengeleyici etkisi sayesinde kalp damar hastalıklarının oluşmasını önler. Doymamış yağ türlerinden olan omega 3 ve omega 6 yağ asitlerini bulundurur. Bu yağ asitleri, özellikle çocukların büyüme ve gelişmesine katkıda bulunur. 

Palmiye Yağı Doymamış Yağ mıdır?

Palmiye yağı yoğun miktarda doymuş yağ içerir. 100 gram palmiye yağı 884 kalori değerindedir. İçeriğindeki yağın 49 gramı doymuş yağlardan oluşurken 37 gramı doymamış yağlardan oluşmaktadır. Ham palm yağı yüksek orand korotenoid, E vitamini, fosfolipid ve triaçilgliserol içerir. Gıda imalat sanayide sıklıkla tercih edilen bir yağdır. Palm yağı, birçok ülkede A vitamini eksikliğini önlemek amacıyla tercih edilmektedir.  Palmiye yağının okside olmuş halde kullanılması böbrek, karaciğer ve kalpte önemli ölçüde zararlı etkileri bulunaktadır. Oksitlenmiş yağ, oksidasyonun etkisiyle vücutta toksik madde üretilmesini sağlar.  Palm yağının taze halde kullanılmasının damar içi pıhtılaşmayı önlediği de bilinmektedir. 

Fındık Yağı Doymamış Yağ mıdır?

Fındık yağının 1 yemek kaşığı 93 kalori değerindedir. 1 yemek kaşığında 7 gram yağ bulundurur. 7 gram yağın, 6 gramı doymamış yağlardan gelmektedir. Yüksek miktarda tekli doymamış yağlardan oluşur bu sayede iyi kolesterol olan HDL’ nin yükselmesini sağlar. Kötü kolesterol olan LDL ‘ nin ise düşürülmesine yardımcıdır. Fındık yağında bulunan vitaminler A vitamini, E vitamini ve C vitaminidir. Bu vitaminler yaşlanma belirtilerinin yavaşlamasını sağlar. Cildin güneş hasarına karşı korunmasını sağlar. Fındık yağı yüksek oranda antioksidan içeriğe sahiptir. Bununla beraber bağışıklığın güçlenmesini sağlar doymamış yağ içeriği sayesinde kalp damar sağlığını korur ve vücuttaki iltihap oluşumunu önleyici etki gösterir. Magnezyum ve kalsiyumdan zengin olan fındık yağı, kas ve kemik sağlığı için oldukça faydalıdır.

Doymamış Yağlar Oksijen İçerir mi?

Doymamış yağ, yağlı asitten oluşan hidrokarbonlardan meydana gelir. Yağların yapısı genel olarak karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşur. Doymamış yağların, içerdiği hidrojen atom sayısı oksijen sayısına oranla daha azdır. Gıdalarda yoğun enerji sağlarlar. Doymamış yağlar, çift bağ içerir. İçerdikleri çift bağ sayısına göre tekli doymamış veya çoklu doymamış olarak adlandırılırlar. Hidrojen bağlarındaki azalan doygunluk sebebiyle bağları daha zayıftır. Yağların yakılması için gerekenden daha fazla miktarda oksijene ihtiyaç vardır. Sıklıkla enerji ve yapı maddesi olarak tercih edilirler. Yağlar, hücrede yanması sonucu çok fazla metabolik su açığa çıkarır. Bu sayede kış uykusuna yatan hayvanlar depo edilen enerjiyi, vücutlarının ihtiyaç duyduğu suya dönüştürür. 

Doymamış Yağların Molekül Yapısı Nasıldır?

Doymamış yağlar, doymamış yağ asitlerinden oluşur. Zincir üzerinde bir veya birden fazla alken grubu bulundurur. Zincirdeki alken gruplarında, "-CH2-CH2-"  bağı yerine "-CH=CH-", bağı bulunur. Bu karbon atomları arasında en az bir çift bağ olduğunu gösterir. Alken grubunun iki yanında ona bağlı halde bulunan karbon atomları cis veya trans konumunda görülebilir. Doymamış yağların molekül adlandırmaları da bu şekilde yapılır. Cis konumundaki iki karbon, çift bağın aynı tarafında yer alır. Trans konumundaki çift bağlı karbonlar ise çift bağın karşılıklı iki tarafında yer alırlar. Trans konumundaki yağların çoğu yapay özellik göstermektedir. Doymamış yağ asitlerinin moleküllerindeki farklılıklar, biyolojik yapı özelliklerini belirler. 

Doymamış Yağlar ve Doymuş Yağlar Farkları Nelerdir?

Doymuş yağlar, yağ zincirindeki karbon atomları arasında çift bağ bulundurmaz. Doymamış yağlar, yağ zincirindeki karbon atomları arasında en az bir çift bağ bulundurur. Doymuş yağlar ve doymamış yağlar arasındaki temel farklar aşağıdaki gibidir.

• Doymuş yağlar, yağ asidi zincirindeki moleküller arasında çift bağ bulundurmazken doymamış yağlar bir veya birden fazla çift bağ içerir.
• Doymamış yağlar, oda sıcaklığında sıvı formda bulunur. Doymuş yağlar ise oda sıcaklığında katı formdadırlar.
• Doymuş yağların erime noktası doymamış yağlara oranla daha yüksektir.
• Doymuş yağlar genellikle hayvansal kaynaklarda bulunur. Doymamış yağlar ise genellikle bitkisel kaynaklarda bulunur.
• Doymuş yağlar kötü kolesterol olan LDL’ yi ve total kolesterolü yükseltir. Doymamış yağlar, iyi kolesterol olan HDL ‘ nin yükselmesini sağlar ve total kolesterolü dengelemeye yardımcıdır. 

Doymamış Yağlar ve Trans Yağ Arasındaki İlişki Nedir?

Doymamış yağlar ve trans yağlar arasındaki ilişki aşağıdaki gibidir.

• Trans yağlar, doğal bir yağ türü değildir. Doymamış yağlar doğal bulunan bir yağ türüdür.
• Trans yağlar, doymamış bitkisel yağların çok yüksek sıcaklıklarda hidrojenasyon işlemi sonucu oluşur. Hidrojenize edilmiş bitkisel yağlar, trans yağlardır.
• Trans yağlar, hidrojen eklenmesi sonucu kötü kolesterol olan LDL’ nin artmasını sağlar. Doymamış yağlar iyi kolesterol olan HDL’ nin artmasını ve total kolesterolün dengelenmesini sağlar.
• Trans yağlar özellikle donmuş ve paketli gıdalarda bulunur. Doymamış yağlar bitkisel yağlardır. 
• Trans yağlar, yüksek sıcaklıklarda işlem görmesi sonucu raf ömrü uzun gıdalar haline gelir.
• Doymamış yağlar diyetteki total enerjinin %25 ‘ ini karşılarken trans yağlar ise diyetteki total enerjinin %1’ inden az olmalıdır.