Aromaterapi Nedir?

Aromaterapi, bitkilerin çiçeklerinden, yapraklarından ve köklerinden elde edilen uçucu yağların (esansiyel yağlar) stresi azaltmak, zihinsel olarak rahatlık sağlanması için kullanıldığı bir alternatif tıp yöntemidir. Aromaterapi kullanırken esansiyel yağların cilt üzerine masajla uygulanması, buhar inhalasyonu veya aromatik difüzörler aracılığıyla odada dağıtılması gibi yöntemlerden yararlanılır.

Aynı zamanda aromaterapi, stres azaltılmasında, rahatlamada, zihinsel netliği artırmada ve bazı sağlık sorunlarının tedavisine yardımcı olma amacıyla da kullanılmaktadır. Ancak, aromaterapinin tam anlamıyla tıbbi bir tedavi olmadığını ve bazı kişiler için yan etkilere neden olabileceğini unutmamak önemlidir. Aromaterapiyi kullanmadan önce bir uzmana danışılması gerekir.

Aromaterapi Ne İşe Yarar?

Aromaterapi, stres, uyku bozuklukları, adet kramplarına iyi gelerek kişinin hem ruh halini hem de beden sağlığını etkilemeye yarar. Kesin olarak kanıtlanmasa da aromaterapi davranışı ve düşünmeyi etkileyen demans semptomlarının hafiflemesine yardımcı olur. Aromaterapi, hormonları harekete geçirerek duyguları etkileyebileceğinden kaygıyı yönetmede etkilidir. Anlık kaygı geçici olarak ortaya çıkar ve içinde bulunan belirli bir durumdan kaynaklanır.

Aromaterapi aşağıdaki durumlara iyi gelir:

• Endişe
• Depresyon
• Mide bulantısı
• Uykusuzluk
• İştah eksikliği
• Ağız kuruluğu
• Anksiyete

Aromaterapinin Tarihçesi Nedir?

Aromaterapi terimi her ne kadar yeni bir terim gibi görünüyor olsa da kullanımı ve tarihçesi çok eskilere dayanmaktadır. Aromaterapinin tarihçesi aslında tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanımnın tarihçesine ve antik çağlara kadar dayanmaktadır.

Tedavi yöntemi olarak kullanılan aromatik bitkilerin kullanımı bugüne benzemekle birlikte farklı formlarda kullanılmıştır.

Aromatik bitkilerin tarihçesi insanlığın kökenlerine dayanmaktadır. İnsanlığın erken evrelerinde koku duyusu oldukça güçlüydü. İlkel insanlar aromaların kokusunu farklı şekilllerde keşfetmişlerdi. Bitkilerin çeşitli tedavi edici özelliklerini de koku ile birlikte keşfetmeye devam etmişlerdi.

Antik çağlardan beri bitkilerin meyveleri, çiçekleri ve yaprakları gibi çeşitli kısımlarının iyileştirici özelliklerini deneyimlemişlerdi. Bitkileri tütsü olarak kullanıp, çıkan dumanın dezenfektan, ağrı giderici ve rahatlatıcı etkilerini de gözlemlemişlerdi. Tütsü kötü ruhları kovucu olarak kullanılmakla birlikte, iyileştirici etkileriyle de kullanılmıştı. Aromatik bitkiler ve kokuların solunarak ve vücuda sürülerek görülen iyileştirici etkileri, antik dönemlerde şifa araçları olarak kullanılmaktaydı.

Antik çağlardan beri aromatik bitkiler, özler, parfümlü yağlar ve ağaç reçineleri, gıdaların saklanmasından dini seremonilere ve ölülerin mumyalanmasına kadar çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Yunan hekimi Hipokrat’ın “sağlığa giden yol aromatik banyo ve kokulu masaj yaptırmaktan geçer” sözü de aromaterapinin köklü geçmişine işaret eder. Ortaçağ’da ise aromatik bitkiler, özellikle vebaya karşı koruyucu olarak kullanılmış, evlerde ve sokaklarda enfeksiyonu uzaklaştırmak amacıyla yakılmıştır. Ayrıca, bitki keseleri, buketler ve parfümler gibi farklı şekillerde de bu bitkilerden faydalanılmıştır. Tarih boyunca, aromaterapi insanların sağlık, zindelik ve ruhsal denge arayışlarında önemli bir rol oynamıştır.

Modern çağlarda ise bitkilerin çeşitli kısımlarından elde edilen özler aromaterapi adı altında kullanılmaya devam etmiştir. Modern aromaterapi Rene-Maurice Gattefosse'nin çalışmaları ve yazdığı kitap ile başlamıştır. Gattefosse'nin laboratuvarında yaşanan patlama sonrasında eli yanmış ve kangren olan elini konvansiyonel tedavi ile iyileşmemiştir. Son çare olarak lavanta uçucu yağını denemiş ve yaralarının iyileştiğini ve enflamasyonun azaldığını görmüştü. Uçucu yağların etkilerini gören Gattefosse çalışmalarını bu alanda arttırmaya devam etmiş ve 'Aromatherapie' isimli kitabıyla Aromaterapi terimini ortaya atmıştı. Ve aromaterapi birçok kişinin çalışmaları ile gelişerek günümüze kadar ulaştı.

Aromaterapi Nasıl Uygulanır?

Aromaterapinin fayda sağlanması istenilen alana göre uygulama şekli de farklılık gösterir. En yaygın kullanım alanı arasında masaj ve koku yoluyla olduğu bilinir. İhtiyaca yönelik esansiyel yağ seçiminden sonra aromaterapinin uygulama alanları aşağıdaki gibi sıralanır:

• Masaj: Esansiyel yağları taşıyıcı yağla açtıktan sonra bu karışım cilde masaj yapılarak uygulanabilir. Masaj hem vücudun rahatlamasını hem de vücutta oluşan gerilimin azalmasına yardımcı olur.
• Buhar banyosu: Buhar banyosu aromaterapiyi uygulama yöntemleri arasında yer alır. Sıcak su dolu bir kaba birkaç damla esansiyel yağ eklendikten sonra baş bir havluyla örtülür ve buhar solunması sağlanır. Bu yöntem özellikle solunum yolu sorunlarına karşı etkili olabilir.
• Aromatik difüzör kullanımı: Aromaterapi difüzörü, esansiyel yağları odaya dağıtmak için kullanabilir. Difüzöre göre doğru miktarda yağ eklenir ve cihaz çalıştırılır. Bu, oda havasını değiştirmek ve ortamı iyileştirmek için kullanılır.
• Duş: Küvet ılık su ile doldurulduktan sonra suyun içerisine birkaç damla esansiyel yağlardan biri damlatılır. Suyun içerisinde 10-15 dakika bekledikten sonra vücudun rahatlamasına ve kasların gevşemesine yardımcı olur.

Esansiyel yağları kullanırken gözlerle temastan kaçının ve yutmamaya özen gösterin. Hamilelik, emzirme veya ciddi sağlık sorunları gibi özel durumlarında, aromaterapiyi kullanmadan önce bir uzmana danışın. Fazla miktarda kullanmak cilt tahrişine veya ciltte reaksiyonlara neden olabilir. Bu yüzden esansiyel yağların cilde uygulanmasıyla ilgili dikkatli olunmalı ve önerilen dozajlara uyulmalıdır.

Aromaterapi Strese İyi Gelir mi?

Aromaterapi, doğal ve etkili bir yöntem olarak geniş çapta kabul görmektedir. Esansiyel yağların kullanımıyla yapılan bu terapi, bitkisel özlerin rahatlatıcı ve sakinleştirici özelliklerinden faydalanır. Örneğin, lavanta yağı, rahatlatıcı etkileriyle bilinir ve anksiyete seviyelerini azaltarak zihni sakinleştirebilir. Bu yağlar, soluma, masaj veya banyo yoluyla uygulanarak etkili bir rahatlama sağlar ve günlük yaşamın getirdiği stresle başa çıkmayı kolaylaştırır.

Aromaterapi, hormon dengesini sağlayarak ve uyku kalitesini artırarak da strese karşı etkili olabilir. Özellikle kortizol seviyelerini düşürmeye yardımcı olan esansiyel yağlar, vücudun stres tepkisini azaltır. İyi bir uyku, stresle başa çıkmada kritik bir rol oynar ve lavanta yağı gibi yağlar, uyku düzenini iyileştirerek genel stres seviyelerini düşürebilir. Bununla birlikte, aromaterapinin etkili olabilmesi için yüksek kaliteli ve saf esansiyel yağların kullanılması önemlidir. Her bireyin farklı tepki verebileceği göz önünde bulundurularak, esansiyel yağların dikkatli ve doğru şekilde kullanılması gerekmektedir.

En Popüler Esansiyel Yağlar Nelerdir?

Yapıldığı bitki özüne göre farklılık gösteren esansiyel yağlar, farklı koku ve kimyasal yapıya sahiptir. Hangi semptomların hafiflenmesi isteniyorsa veya tercih edilen kokulara bağlı olarak kullanım seçimi değişir. En popüler esansiyel yağlardan bazıları şunlardır:

• Lavanta yağı: Birçok kişi lavanta kokusunu rahatlatıcı bulur. Genellikle stresi ve kaygıyı hafifletmeye ve iyi uykuyu desteklemeye yardımcı olmak için kullanılır.
• Çay ağacı yağ: Melaleuca olarak da adlandırılan çay ağacı esansiyel yağ, sivilce, ayak mantarı ve böcek ısırıklarında yaygın olarak tercih edilir.
• Nane yağı: Nane yağının, irritabl bağırsak sendromu (IBS) semptomlarını hafifletmeye yardımcı olduğuna dair bazı kanıtlar bulunur. Ayrıca topikal olarak uygulandığında baş ağrılarını da hafiflettiği bilinir.
• Limon yağı: Limon esansiyel yağı, narenciye kokusu sayesinde ruh haline iyi geldiği söylenir. Ayrıca ev yapımı temizlik ürünlerinde de sıklıkla limon yağından faydalanılır.
• Okaliptüs Yağı: Solunum yollarını açıcı etkisi vardır, soğuk algınlığı ve tıkanıklık durumlarında kullanılır.
• Yasemin Yağı: Rahatlatıcı ve duygusal dengeleyici özellikleri vardır, cilt bakımında ve aromaterapide tercih edilir.
• Biberiye Yağı: Hafıza ve konsantrasyonu artırıcı etkisiyle bilinir, saç sağlığı ve kas ağrılarında kullanılır.
• Portakal Yağı: Mutluluk verici ve rahatlatıcı etkisi vardır, cilt bakımında ve stres yönetiminde kullanılır.
• Gül Yağı: Duygusal dengeleyici ve rahatlatıcı özelliklere sahiptir, cilt bakımında ve aromaterapide yaygın olarak kullanılır.
• Sandal Ağacı Yağı: Meditasyon ve rahatlama amacıyla kullanılır, cilt bakımında da tercih edilir.