Koenzim Q 10 Nedir?
Koenzim Q10 (CoQ10) vücutta üretilen, yaşla ve çevresel faktörlerin etkisiyle miktarı azalan vitamin benzeri bir bileşiktir. Temel görevi, hücrede enerji üretimini sağlamasıdır. Hücre içerisinde fonksiyonların yerine getirilmesini sağlayan organel adı verilen birimler vardır. Bu organellerden biri de mitokondridir. Mitokondriyi enerji üretim fabrikası, temel ham maddesini ise koenzim Q10 olarak tanımlayabiliriz. Koenzim Q10 yağda çözünebilen vitamin benzeri bir bileşiktir. Dokulardaki formuna göre Ubikinol-10 veya Ubikinon-10 olarak da isimlendirilir. Ubikinol ve ubikinon Latincede “her yerde olan” anlamına gelmektedir. Koenzim Q10 vücutta sentezlenebildiği gibi besinsel kaynaklarla dışarıdan da alınabilmektedir. Koenzim Q10’in vücutta en çok bulunduğu organlar; kalp, böbrek ve karaciğer gibi yüksek metabolizma hızına sahip organlardır. İşte bu yüzden yaş aldıkça kendimizi normal fiziksel aktivitelerde dahi daha fazla yorgun hissetmemizin temel nedeni koenzim Q10 üretiminin yaşla birlikte azalması olduğu anlaşılır. Ek olarak sigara kullanımı, oksidan maddelere maruz kalmak, diyabet gibi kronik hastalıklara sahip olmak da koenzim Q10 seviyelerinin düşmesinde önemli etkenlerdir. Bu nedenledir ki aynı yaşta olan yetişkin iki bireyden birinde diyabet varsa kendini diğerine göre daha yorgun hisseder.
Koenzim Q 10 Ne İşe Yarar?
Koenzim Q10 hücre yapısının korunmasında ve hücrede enerji dönüşümünün sağlanmasında önemli bir rol oynar. Aynı zamanda dokulardaki serbest radikallerin etkisini azaltmaya yardımcı olduğundan iyi bir antioksidan olarak karşımıza çıkar. Koenzim Q10’nin yüksek tansiyon, migren, romatoid artrit, Parkinson ve fibromiyalji gibi bazı hastalıkların tedavisinde olumlu etkileri olabileceğine dair çalışmalar da bulunmaktadır.
Koenzim Q 10 Nasıl Çalışır?
Koenzim Q10 (CoQ10) organik, doğal, yağda çözünen, vitamin benzeri bir maddedir. Ubiquinone olarak da adlandırılır ve hücreler arası elektron taşıma zincirinde yardımcı görevi de üstlenir. Son yıllarda en popüler besin takviyelerinden biri haline gelmiştir. Koenzim Q10’un temel aktivitesi enerji üretiminde, enzimlerle bir arada çalışarak hücrelerin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlayarak kaslara güç vermesidir. Hücrede de enerji üretiminden sorumlu organel mitokondri olduğundan mitokondride bulunur. Her insan hücresi de mitokondri bulundurduğu için bütün hücrelerde bulunur fakat en çok kalp hücrelerinde bulunur.Kalp-damar rahatsızlıkları ve kas erimesi olan kişilerde koenzim Q10 düzeyinin düşük olduğu belirlenmiştir. Koenzim Q10, vücutta kendiliğinden oluşan ve hücreler üzerinde zararlı etkileri bulunan serbest radikallerin etkisini azaltmada önemli bir antioksidan bileşiktir. Bağışıklık sistemini destekler ve hücreye enerji sağlanmasında rol oynar.
Koenzim Q 10 Hangi Durumlarda Kullanılabilir?
Koenzim Q10 dokulardaki serbest radikallerin etkisini azaltmaya yardımcı olduğundan iyi bir antioksidandır. Koenzim Q10'nin yüksek tansiyon, migren, romatoid artrid, Parkinson ve fibromiyalji gibi bazı hastalıkların tedavisinde olumlu etkileri olabileceğine dair çalışmalar da mevcuttur. Bu sebeple bu tarz hastalıklarsa sahip olunan durumlar için kullanılabilir. Doktorunuza başvurup kullanmanın beklenmedik sonuçların önüne geçmek için ne kadar önemli olduğunu tekrardan hatırlatmakta yarar var.
Koenzim Q 10 Nasıl Kullanılır?
Koenzimler küçük moleküllerdir. Kendi başına bir reaksiyonu katalize edemezler, ancak enzimlerin bunu yapmasına yardımcı olabilirler. Teknik açıdan, koenzimler, aktif enzimi (holoenzim) oluşturmak için protein molekülü (apoenzim) ile bağlanan organik, protein olmayan moleküllerdir. B1, B2 ve B6 vitaminleri gibi suda çözünen vitaminlerin bir kısmı koenzimler olarak görev yapar. Koenzim q10 kullanmaya başlamadan önce mutlaka doktorunuza danışmanızı öneririz. Koenzim q10 yağda erir. Bu nedenle koenzim q10 takviyesinin yağlı besinlerle alımı önerilir. Dolayısıyla fındık, ceviz, badem gibi kuru yemişlerle veya akşam yemekleriyle birlikte alınabilir.
Koenzim Q 10 Nasıl Tüketilir?
Koenzim Q10’nun kullanımı ihtiyaca yönelik olarak değişir. Günlük kullanım, enerji seviyelerinde artış ya da cilt sağlığını desteklemek gibi amaçlarla günde 100 mg kullanılması yeterlidir. Ancak daha ciddi sağlık problemlerini desteklemek amacıyla 200mg ya da daha yüksek dozlara çıkılabilir. Uygun olan miktarı öğrenebilmeniz için bir sağlık profesyoneline danışmanız daha doğru olacaktır. Koenzim Q10 takviyelerinden beklenilen etkiyi görebilmek amacıyla uzun ve düzenli kullanım önerilir. Yağda çözünen bir bileşik olduğu için genellikle tok karna alınması önerilir. Tercih ettiğiniz ürünün kullanım önerisini mutlaka hekiminize danışmalısınız.
Koenzim Q 10 Günlük Tüketim Miktarı Ne Kadar Olmalıdır?
Koenzim Q10’nun kullanımı ihtiyaca yönelik olarak değişir. Günlük kullanım, enerji seviyelerinde artış ya da cilt sağlığını desteklemek gibi amaçlarla günde 100 mg kullanılması yeterlidir. Bu doz durumdan duruma değişebileceğinden uygun olan miktarı öğrenebilmeniz için mutlaka doktorunuza danışın.
Koenzim Q 10 Hangi Gıdalarda Vardır?
CoQ10 içerin besinler:
Organ etleri: Kalp, karaciğer ve böbrek
Bazı kas etleri: Domuz eti, sığır eti ve tavuk
Yağlı balıklar: Alabalık, ringa balığı, uskumru ve sardalya
Sebzeler: Ispanak, karnabahar ve brokoli
Meyve: Portakal ve çilek
Baklagiller: Soya fasulyesi, mercimek ve yer fıstığı
Kuruyemiş ve tohumlar: Susam ve antep fıstığı
Yağlar: Soya fasulyesi ve kanola yağı
Koenzim Q 10 Özellikleri Nelerdir?
Besin takviyesi olarak alınan koenzim Q10, cildin mevsim geçişlerinden daha az etkilenmesine, pürüzsüzleşmesine ve sıkılaşmasına katkıda bulunabilmektedir.
Koenzim Q 10 Faydaları Nelerdir?
Koenzim Q10 vücutta birden fazla fonksiyona sahiptir. İşte bu fonksiyonlardan en önemlileri:
- Enerji üretimi
- Kas fonksiyonlarına etkisi
- Antioksidan özelliği
- Koenzim Q10’un cilde faydaları olarak sıralanabilir.
Enerji üretimi: Mitokondride enerji üretilmesi için koenzim Q10 olmazsa olmazlardandır. Çocuklarda gördüğümüz enerjiye çoğu zaman şaşıp kalırız. İşte bunun nedeni aslında koenzim Q10’un çocukluk döneminde pik seviyelerde olmasıdır. Yaşla birlikte azalan miktardan dolayı zaten yeterince enerji üretimi sağlanamazken bir de günlük aktivitelerin artması, strese maruz kalmak eklenince daha yorgun hissetmeye başlarız. Yapılan araştırmalarda koenzim Q10 kullanılmasıyla günlük enerji seviyelerinde artış olabileceği görülmüştür.
Kas fonksiyonlarına etkisi: Koenzim Q10 kasların ritmik kasılıp gevşemesinde görev alır. Bu özelliğine bağlı olarak hem sporcuların hem de kalp hastalıklarına sahip olan kişilerin koenzim Q10 kullanmasının mevcut durumlarına destek olabileceği bilinir.
Antioksidan özelliği: Koenzim Q10 yağda çözülebilen bir bileşiktir. Hem antioksidan özelliği hem de yağda çözünebilme özelliği ile vücutta yağlı dokuların korunmasında oldukça etkili olduğu bilinir. Özellikle vücut yağları olarak geçen ve halk arasında kötü kolesterol olarak da bilinen LDL kolesterolün oksitlenmesini engelleyerek damar tıkanıklığının oluşmasını önlemeye yardımcı olduğu bilinir. Yine sinir hücrelerine ulaşarak hücre yapısını koruduğu buna bağlı olarak sinir hastalıklarının tedavisine destek sağlar.
Koenzim Q10’un cilde faydaları: Cilt hücreleri yenilebilir özelliğe sahiptir. Dışarıdan herhangi bir sebeple yıpranan cilt, kendi kendini onarmaya çalışır. Bunu en belirgin cildimizdeki ufak kesikler, akne oluşmuş bölgenin kendi kendini tedavi etmesinde görürüz. Ancak hücrelerde bir anormallik varsa iyileşme süreci ya çok daha yavaş olur ya da tam gerçekleşemeyebilir. Koenzim Q10, güçlü antioksidan etkisi sayesinde cilt hücrelerini korur. Ek olarak yaşlanma belirtilerinin artışına sebep olduğu bilinen UVA ışınlarının etkisine karşı cilt hücrelerini koruduğu, bu sebeple anti-aging (yaşlanma karşıtı) uygulamalarda destek sağladığı da bilinir.
Koenzim Q 10 Kullanmanın Yan Etkileri Nelerdir?
Koenzim Q10 yan etkileri: Koenzim Q10 nadiren mide yanması, mide bulantısı ve ishale sebep olabilmektedir. CoQ10 takviyeleri güvenli görünmektedir ve belirtildiği gibi alındığında çok az yan etki göstermektedir. Görülebilecek hafif yan etkiler şunları içerebilir; üst karın ağrısı, iştah kaybı, mide bulantısı, ishal, baş ağrısı, uykusuzluk hastalığı, kurdeşen, yorgunluk, baş dönmesi, ışık hassaslığı ve sinirlilik. CoQ10'un hamilelik ve emzirme sırasında kullanım güvenliği oluşturulmamıştır. Hamileyseniz veya emziriyorsanız CoQ10 kullanmayı ev doktorunuza danışın. Yapılan araştırmalar sonucunda, yüksek dozlarda alınmadığı sürece, koenzim q10 güvenli olarak kabul edilir. Koenzim q10 takviyesi alırken dikkat edilmesi gereken nokta kullanılan diğer ilaçlarla olan etkileşimidir. Düzenli olarak kullandığınız ilaçlar varsa, doktorunuza danışarak koenzim q10 takviyesi almanızı öneririz.
Çocuklara, hamilelere ve emziren annelere önerilmez. Vücudun doğal koenzim q10 ihtiyacı yaşa ve hastalıklara bağlı olarak değişkenlik gösterir. Yapılan araştırmalarda sağlıklı bireylerin vücutları yeterli oranda koenzim q10 üretebildiğinden, bu kişilerin koenzim q10 takviyesi alması önerilmez.
Koenzim Q 10 Kullanılırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Koenzim Q10 gebelik ve emzirme döneminde kullanılmamalı; düzenli ilaç kullanan ve kronik hastalığı bulunan kişiler ise koenzim Q10 almadan önce hekimlerine danışmalıdır.
Kimler Koenzim Q 10 Kullanabilir?
Yüksek tansiyon, migren, romatoid artrid, Parkinson ve fibromiyalji gibi hastalıkların tedavisinde olumlu sonuçları görülen Koenzim Q10, gebelik ve emzirme döneminde kullanılmamalıdır.
Koenzim Q 10 Kaç Kalori?
Bazı çalışmalar; günlük koenzim Q10 alımının obez ve hafif şişman bireylerde kan glikoz ve lipid düzeyleri üzerine olumlu etkileri olduğunu gösterse de; koenzim Q10’nin doğrudan kilo kaybını sağladığına dair yeterli bilimsel veri bulunmamaktadır.
Yorumlar (0)
Yorum Yapın